جولان «گرانی خودسرانه» در بازار مواد غذایی
برخی مواد غذایی گویا از قوانین قیمت‌گذاری خارج شدند. گزارش‌های مردمی حاکی از آن است که قیمت کالاهای اساسی در هر منطقه تغییرات زیادی داشته است و این امر در مورد کالاهای فله‌ای بیش از هر کالای دیگر دیده می‌شود.
به گزارش بازتاب به نقل از ایران، شکر، مرغ و گوشت در صدر افزایش قیمت‌ها هستند. البته این رشد قیمت‌ها محدود به کالاهای یاد شده نیست و بعضاً رشد قیمت را می‌توان در کالاهای بسته‌بندی هم دید.سازمان حمایت از مصرف کنندگان، منکر افزایش قیمت است و هرگونه رشد قیمتی را خلاف قانون می‌داند. ولی برخی تولیدکنندگان رشد قیمت‌ها را قانونی و منطقی می‌دانند و می‌گویند از آنجا که دولت در سال‌جاری با وجود افزایش هزینه‌ها، مجوز افزایش قیمت را نداده است ما قیمت‌های خود را بالا بردیم.
شاید اسم این اتفاق گرانی خودسرانه باشد چرا که کالاهای اساسی مشمول قیمت‌گذاری است ولی اگر بخواهیم واقع نگر باشیم افزایش هزینه‌ها باعث شده آنها به سمت گرانی بروند. از طرفی اگر بخواهیم به جیب مصرف‌کنندگان توجه کنیم می‌بینیم که تاب و تحمل افزایش قیمت را ندارند. برخی خانوارها از مدت‌ها پیش به خاطر گرانی، برخی کالاهای اساسی را از سبد خرید خود حذف کرده بودند. نمونه آن شیر است. سال گذشته وزارت بهداشت اعلام کرد: سرانه مصرف شیر به کمتر از 80 لیتر در سال رسیده که کمتر از دوسوم سرانه مصرف در کشورهای پیشرفته است. کاهش 37 درصدی مصرف شیر بعد از افزایش قیمت ها(حذف یارانه تولید از مراحل فرآوری شیر) بود. رشد قیمت‌ها همچنان تأثیر خود را بر سرانه مصرف می‌گذارد.
در سایر کالاها نیز شاهد نزول خرید اقشار مختلف جامعه هستیم. با پذیرفتن اینکه تولیدکنندگان چاره‌ای جز افزایش قیمت محصولات خود نداشتند اما اقدام غیرقانونی آنها برای گرانی جای سؤال دارد و اینکه آیا تولیدکنندگان نمی‌توانستند میزان افزایش قیمت را با شیب کمتری دنبال کنند.
آمار گرانی کالاهای اساسی
اگر دوری در بازار مصرف بزنید متوجه افزایش قیمت اکثر کالاها می‌شوید. بانک مرکزی هم این افزایش قیمت را تأیید کرده است. طبق آخرین گزارش هفتگی متوسط قیمت خرده فروشی برخی مواد خوراکی در تهران توسط بانک مرکزی لبنیات 0.2 درصد، برنج 1.6 درصد، حبوب 1.3درصد، میوه 7 درصد، سبزی 1.5 درصد، گوشت قرمز 0.2 درصد، مرغ 1.3 درصد و چای 0.9 درصد گران شده است.
تازه‌ترین نرخ تورم
روز گذشته نیز بانک مرکزی نرخ تورم دوازده ماه منتهی به اردیبهشت‌ماه 97نسبت به دوازده ماه منتهی به اردیبهشت‌ماه سال گذشته را 9.1 درصد اعلام کرد که بر اساس این نرخ تورم، تورم گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها 11.4 درصد بوده است. همچنین تورم گروه رستوران و هتل 11.4 درصد و تورم اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه 9.1 درصد است. افزایش قیمت‌ها که توسط بانک مرکزی اعلام شده در شرایطی است که این مجموعه کف قیمتی را محاسبه می‌کند. به‌عنوان مثال در سایت بانک مرکزی آمده است که برنج درجه یک داخلی در میادین 10هزار و 800 تومان است و در بازار 12هزار و 980 تومان است. اما این در شرایطی است که قیمت برنج در بازار در هر کیلو از 12 تا 16 هزار تومان در نوسان است.
اتفاق پیش آمده در بازار نظارت بیشتر سازمان حمایت و تعزیرات حکومتی را می‌طلبد. ابتدای سال‌جاری وقتی قیمت لبنیات از سوی برخی کارخانجات افزایش پیدا کرد سازمان حمایت شمارش معکوس برای برگشت قیمت‌ها را شروع کرد ولی در مقطع فعلی که قیمت‌ها بالا رفته است هنوز هیچ اخطاری از سوی مراجع ذیصلاح داده نشده است. در برخی برندها قیمت لبنیات تا 700 تومان گران شده است. روغن هم افزایش قیمت 9درصدی را طی چند روز اخیر تجربه کرده است.کره نیز به جهت آنکه تولید داخلی نداریم با رشد قیمت‌ها روبه‌رو شده است. کره 50 گرمی از 1800تومان به 2200 تومان افزایش یافته است،اما در مقابل قیمت برنج خارجی 15 درصد کاهش یافته است.
تأثیر ارز بر قیمت کالاهای اساسی
محمد آقاطاهر رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی درباره آخرین تغییر قیمت‌ها در بازار برنج، روغن، شکر و کنسروجات گفت: با توجه به اینکه ارز مواد غذایی قاچاق از بازار آزاد تأمین می‌شود، قیمت این کالاها با توجه به نوسانات نرخ ارز در دو ماه اخیر، بیشترین افزایش را داشته است. وی در مورد تغییرات قیمتی در بازار برنج گفت: با توجه به اختصاص ارز 4200 تومانی به برنج وارداتی، قیمت این کالای اساسی در ماه‌های اخیر حدود 15 درصد کاهش یافته است. به‌دلیل واردات انواع حبوبات، قیمت این محصولات نیز کاهشی محدود را در هفته‌های اخیر تجربه کرده است.
آقاطاهر افزود: تولیدکنندگان روغن، مجوز افزایش 9 درصدی را برای قیمت محصولات خود دریافت کرده‌اند و اکنون روغن در بازار با محاسبه همین میزان افزایش قیمت، عرضه می‌شود. رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی در مورد قیمت شکر نیز گفت: قیمت این کالای اساسی به‌دلیل بالا بودن تولید و مازاد عرضه به بازار، اکنون در کارخانجات زیر نرخ مصوب عرضه می‌شود. قیمت کالاهای ساخته شده مانند تن ماهی، رب‌گوجه فرنگی و انواع کنسروجات به‌دلیل افزایش قیمت قوطی فلزی، حدود 5درصد افزایش یافته است.انواع شوینده‌ها نیز در ماه‌های اخیر 15درصد افزایش داشته است. با وجود همه تغییرات قیمتی، هیچ گونه کسری در بازار مواد غذایی وجود ندارد.
