ترامپ بالاخره کار خودش را کرد؛ خوشحالی عمیقی بر ریاض و تل آویو سایه افکنده / پاسخ ایران در گرو موضع اروپاست / آیا تهران از گزینه هایی غیر از «زبان آرام» رونمایی می‌کند؟
الاخبار چاپ لبنان نوشت: دونالد ترامپ منطقه را به مرحله قدیمی تازه ای بازگرداند. زبان تنش و تحریم بار دیگر جای آرامش نسبی با ایران را گرفته است. آرامشی که بیش از سه سال به طول نینجامید. تهران برای تصمیم گیری در مورد پاسخ به ترامپ، به دقت موضع اروپا در مورد کیفیت حفظِ باقی مانده برجام را زیر نظر دارد؛ با اینکه شانس های دیپلماسی ایران تقریبا از میان رفته است.
این روزنامه عرب زبان ادامه داد: این مساله توجه تمام رسانه های اسرائیلی را به خود جلب کرده است و تل آویو و پشت سر آن ریاض، قصد دارند از «امضای ترامپی» برای جنگ مستقیم با تهران در مرزهای آن استفاده کنند؛ این فضاها هیچ پیش بینی مثبتی را به دنبال ندارد؛ آن هم در منطقه ای که قطب های آن در لبه پرتگاه در حال درگیری با یکدیگر هستند.
ترامپ بالاخره کار خود را کرد، وعده داد و عمل کرد؛ همه تلاشهای اوباما، جان کری و ظریف را به باد داد؛ باب آرامش نسبی را بست و مرحله ای با عنوان جنگ و تحریم را آغاز کرد.
خوشحالی عمیقی در تل آویو و ریاض سایه افکنده است، به نحوی که این دو اقدام ترامپ را «دستاوردی» می دانند که موجب تقویت جبهه سه گانه جنگ علیه جمهوری اسلامی می شود.
ترامپ هیچ توجهی به درخواست مجامع غربی برای ماندن در برجام نکرد، علاوه بر اینکه مخالفتهای داخلی در ایالات متحده با خروج از این توافق را نادیده گرفت. رئیس جمهور آمریکا بمب خود را منفجر کرد و حال ایران نیاز به یک واکنش مناسب و عقلانی دارد؛ همانطور که مسئولان ایرانی دائما بر این نکته تاکید می کنند؛ چرا که واقعا دولتمردان ایران برای تعامل با رسانه های آمریکایی نیاز به اعصاب فولادین دارند!
در تهران، ناامیدی بزرگی نسبت به تعامل شکست خورده با ایالات متحده وجود دارد، به شکلی که اعضای مجلس شورای اسلامی خواستار پاسخ محکم دولت به اقدام آمریکا هستند. اما دولت روحانی محاسبات خود را بر نتایج تحریمها متمرکز کرده است و تلاش می کند از بازگشت به محاصره شدیدی که می تواند اقتصاد ایران را با آسیبهای جدی مواجه کند، دوری کند. بر همین اساس است که ایران، اتحادیه اروپا و تروئیکای غربی تا کنون موضع متأملانه ای نسبت به تصمیم ترامپ اتخاذ کرده اند.
پس از اعلام ترامپ، طرفهای باقی مانده در توافق نیاز به هماهنگی هایی دارند تا در مورد چگونگی حفظ آن و عواید تجاری و اقتصادی اش، به تفاهم برسند؛ همانطور که انگلیس، فرانسه و آلمان از ایالات متحده خواسته اند به ساختار توافق صدمه ای نزند و در مسیر اجرای آن بدون حضور آمریکا، کارشکنی نکند. اما تمایل شدید ایران و اروپا برای حفظ منافع اقتصادی در روزهای اینده از فشارهای ترامپ به دور نمی ماند و این مساله می تواند توافق را در معرض واکنش ایران قرار دهد؛ همچنانکه روحانی از اتخاذ موضعی متفاوت از سوی ایران در صورت محقق نشدن منافع ان در توافق، خبر داده است.
وزارت خزانه داری آمریکا در حال بررسی و آماده کردن تحریمهایی است که ضربه محکمی به اقتصاد ایران می زند، علاوه بر اینکه با تصمیم اخیر ترامپ در مورد خروج از برجام، تحریمهای سابق نیز باز می گردد و این امر شرکتهای اروپایی که قصد تعامل با ایران را دارند، تهدید می کند.
مقابله با این ضربه اقتصادی و سیاسی به ایران، نیازمند مذاکرات مسئولان ایرانی با اروپایی ها، چین و روسیه است، تا سیاستهای مشخصی برای سازگاری با مرحله جدید اتخاذ شود. این مساله تلاش بی وقفه دیپلماسی ایرانی از سوی وزیر خارجه آن، محمد جواد ظریف را می طلبد؛ که تصریح کرده است پاسخ ایران مرهون نتایج مذاکرات با اروپایی هاست.
در برابر امید ناچیزی که برای موفقیت مذاکره اروپایی ایرانی در راستای زنده نگه داشتن برجام وجود دارد، ترامپ قواعد درگیری را بار دیگر به سه سال قبل برگردانده است. خطرناکتر آنکه ترامپ خاورمیانه را طبق استراتژی جدید خود ترسیم کرده و از موضع قاطعش در قبال ایران سخن می گوید. به این ترتیب، ایران با قدرتی بیش از گذشته و به شکل مستقیم و اثرگذار در منطقه حاضر است و رو در روی آن مثلث آمریکا-اسرائیل و عربستان قرار دارند. اما هیچ کس نمی داند دامنه زبان جنگ آمریکا چه اندازه است؛ بویژه در سایه وجود گزینه هایی خارج از نوع «زبان آرام»، در جعبه ایرانی؛ که گروه روحانی از آن خبر می دهند، تا ثابت کنند هدف ترامپ از این اقدامات که همانا رسیدن به توافقی جدید است، هرگز با پاسخ مثبت ایران مواجه نخواهد شد.
مترجم: مریم نصرالهی
