پشت پرده انتقادات تند و تیز از کابینه ؛ آیا ما با یک روحانی جدید مواجه ایم ؟
مواضع اخیر حسن روحانی رئیس جمهور نشان از تغییر مناسبات او و اعضای کابینه دارد . سوال اینجا است که وزرای روحانی تا کی مقابل انتقادات تند او سکوت می کنند؟
حسن روحانی در دولت دوم خود و خاصه در سال جاری به شکل محسوسی تغییر رویه داده است. یکی از مصادیق این مدعا اظهارات اخیر روحانی و مورد عتاب قرار دادن وزرا است. این اظهارات اما فارغ از آنکه مقدمهای برای ترمیم کابینه باشد یا خیر، از جوانب مختلف قابل تامل است.
به گزارش نامه نیوز،سوال اساسی این است که چرا حسن روحانی در حال برقرار کردن نسبت تازه و البته متفاوتی با کابینه است ؟ به یک معنا بحث بر سر این است که آنچه حسن روحانی به عنوان شمایل جدید سیاست ورزی اش برگزیده است صرفا یک تاکتیک برای عبور و گذار از روزهای حساس اردیبهشت ماه است یا که نه او تصمیم گرفته ما را با یک حسن روحانی جدید و با مختصات متفاوت مواجه سازد؟
مخالف تزلزل
روحانی در طول دوران صدارتش در دولت یک ویژگی بسیار مهم داشته است . او اهل تغییر و متزلزل کردن تیم کاری اش نبوده است. مدیران او از این نظر با اعتماد به نفس قابل توجهی مواجه بوده اند . می دانسته اند که رییس جمهور به آنها اعتماد کرده و آن ها برای عمل در حوزه تخصصی خود زمان و میدان مناسب دارند. در دولت اول او از ابتدا تا انتها و در دولت دوم او تا امروز خبری از برکناری های آنچنانی و حاشیه های از این دست نبوده است .
شاید تنها مثال نقض این مدعا کدورت روحانی و علیاکبر صالحی است که بعد از اظهار نظر برجامی و سیاسی رئیس سازمان انرژی اتمی پیش آمد. در آن مورد نیز اتفاقا شاهد بهترین شیوه برخورد و مدیریت فضا از سوی رئیس جمهور بودیم چنانکه برخی از رسانههای با یادآوری اختلافات احمدی نژاد و وزرایش وجه تمایز دولت روحانی را به مخاطلبان خود یادآور شدند.
وجه تمایز با محمود احمدی نژاد
آنچه این خصوصیت حسن روحانی را برای افکار عمومی و اهل سیاست پررنگ کرده است نوع عملکرد رییس دولت های نهم و دهم است. محمود احمدی نژاد در این مورد دقیقا عکس حسن روحانی عمل می کرد . در تفسیر آنچه که در زمان محمود احمدی نژاد سایت خبری عصر ایران در گزارشی نوشته بود: « در زمان دولت گذشته اما هیچ وزیر یا مسئول دولتی جرات مخالفت با احمدی نژاد را نداشت و اگر هم این کار را میکرد سریعا با نامه اخراج از دولت روبرو میشود. به نظر میرسد اگر صالحی در زمان احمدی نژاد با این ادبیات صحبت میکرد از کار برکنار شده بود.»
یا در مثالی دیگر علی احمدی وزیر آموزش و پرورش دولت نهم بعد از روی کار آمدن روحانی در یک نشست خبری دلیل برکناری خود را اینطور توضیح داد: «زمانی که دولت نهم در حال پایان بود و میخواستند دولت دهم و کابینهاش را تشکیل بدهند، بین دو نماز به آقای احمدینژاد گفتم بهتر است این افراد که گزینه فعلی دولت برای ریاست جمهوری (مشایی) از جمله آنها بود در کابینه نباشد، چرا که هزینههایی برای دولت ایجاد خواهد کرد اما بین دو نماز آقای احمدینژاد پرسید، ذکرت را گفتی، گفتم بله، گفت شما دیگر در کابینه نباشید.»
فقط این ها نیست و ماجرای عزل منوچهر متکی هنگامی که عازم ماموریت شده بود، هرگز از یادها نمیرود. یا دانش جعفری که به گفته خودش به خاطر «اختلاف نظر با رییسجمهور در برخی مسائل پولی و بانکی دلیل» دولت را ترک کرد. پرویز کاظمی نیز از دخالت های احمدی نژاد از انتصابها کلافه شده بود. مرضیه وحید دستجردی نیز در توضیح دلیل برکناری خود گفته بود « در مورد بودجه سلامت و وقتی هدفمندی یارانهها مطرح بود در مجلس لابی میکردیم چرا که مجلس جای لابی است و ما هم میخواستیم سهم سلامت را از هدفمندی بگیریم اما به خاطر دارم که رئیس جمهور با من تماس گرفتند و با صدای بلند پرخاش کردند که معاونان شما در مجلس چه میکنند و فلانی و فلانی که هستند و چرا آنجا هستند و بنده نیز آنقدر عصبانی شدم و پرخاشگرایانه گفتم که چطور افراد فلان وزارتخانه که فلانی وزیرش است میتوانند بروند لابی کنند اما وزارت بهداشت که وظیفهاش تامین سلامت مردم است نمیتواند؟» این رویه احمدی نژاد برایش مشکل ساز بود و در نهایت کابینه را با مشکل مواجه کرد. اما با روی کار آمد روحانی و به واسطه ویژگیهای فردی او اوضاع زمین تا آسمان فرق کرد. دیگر کسی یک باره و به دلایل ساده عزل نشد. دیگر مردم متلکهای دولتی ها به هم را از پشت تریبون های رسمی نشنیدند و امیدوار شدند که آن روزها رفته است.
پشت پرده نقدها به کابینه
حالا اما گویا شرایط تغییر کرده است . روحانی اخیر کابینه را به دو گروه امیدوارها و ناامیدها تقسیم کرده و کمی قبل تر نیز از وزرایی که روزه سکوت گرفتهاند انتقاد کرده بود. او پیش تر هم گفته بود برخی اضعای دولت پاشنه خود را ور نکشیده اند و در دفاع از او کم گذاشته اند. این یعنی اینکه حسن روحانی لااقل فعلا قرار نیست همان رویه سابق را نسبت به وزرای خود داشته باشد. او رک و صریح انتقاد می کند و حتی سطح آن را تا جایی بالا برده که رسانه ها به صورت قطعی از تغییرات قریب الوقوع در دولت خبر داده اند.
سوال این است که علت این اظهارات حسن روحانی چیست ؟
برای پاسخ به این سوال می توان گمانه های زیر را بر شمرد :
1-روحانی واقعا از برخی اعضای کابینه رنجیده و آن ها نتوانسته اند انتظار او را برآورده سازند.
2-روحانی بنا دارد کابینه را به سمت یکی از دو جناح متمایل سازد و باید منتظر بود نمایندگان آن جناح به زودی از دولت خارج شوند.
3-روحانی تلاش می کند تا با ایجاد موج خبری متقاوت فضای ضد برجامی و نیز سخت اقتصادی و معیشتی را تحت تاثیر قرار دهد .
4-روحانی بنای تغییر ندارد بلکه می خواهد تحرکی در کابینه پدید آورد تا افرادی که از اعتماد به نفس به سکون رسیده اند را به فعالیت وادارد.
5- روحانی بنا دارد تا برخی نقاط ضعف وضعیت فعلی را به دلیل عدم همراهی بعضی همکاران تفسیر کند.
پاشنه آشیل رویه جدید
دلیل این رفتار حسن روحانی هر چه باشد اما نکتهای که با توجه به مواضع اخیر روحانی به ذهن میرسد و تا حدودی نگران کننده است، واکنش احتمالی وزرا است. سوال اینجا است که آیا وزرای دولت دوازدهم نیز بعد از تغییر رویکرد رئیس جمهور لب به نقد دولت گشوده و در خفا یا عیان علیه مافوق خود و سیاستهایش حرف میزنند. این آفت دوران احمدینژاد به حال حاضر سرایت خواهد کرد؟ باید منتظر ماند و دید که وزرای روحانی این انتقادات را تا کجا تحمل می کنند؟ تصمیم رئیس جمهور چیست ؟