مصالحه کره شمالی و جنوبی، به نفع برجام و ایران است یا به زیان آن؟

نصرت الله تاجیک، سفیر پیشین ایران در اردن می گوید: حدس می زنم ترامپ روز 22 اردیبهشت به حرف آن دسته از مشاورانش گوش می دهد که از برجام خارج نشود و وضعیت را به همین شکل نگه دارد.

تاجیک در گفت و گو با خبرنگار انتخاب،درباره تاثیر احتمالی توافق اولیه دو کره بر مسئله برجام گفت: البته ملاقات دیروز سران دو کره هنوز وارد فاز جدی برای نحوه کار نشده. دو طرف تمایلشان را برای ایجاد ثبات در شبه جزیره اعلام کرده اند اما قطعا کره شمالی خودش را خلع سلاح نخواهد کرد و تضمین هایی در این زمینه می خواهد. به اعتقاد من، هنوز یک پروسه و راه طولانی در پیش است و نباید انتظار داشت تاثیرات عملی بزودی و در آینده نزدیک مشاهده شود.

مصالحه دو کره روی برجام تاثیر می گذارد

او ادامه داد: با این وجود، این اتفاق در همین حد هم روی برجام، مسائل خاورمیانه و مسائل میان ایران و آمریکا تاثیر خواهد گذاشت؛ حال اینکه این تاثیر مثبت باشد یا منفی، به تحولات آینده و بازی طرف های مقابل و هریک از بازیگران و ذینفعان این موضوع بستگی دارد.

تاجیک افزود: رهبر کره شمالی هفته پیش موضوعی را مطرح کرد که ما مسئله لیبی و عراق را مدنظر داریم؛ طبیعی است که نحوه برخورد ترامپ با برجام و اینکه آمریکا چقدر قابل اعتماد است و تا کجا پیش خواهد آمد، هم مدنظر رهبر کره شمالی قرار خواهد گرفت. اگر مسائل را به صورت ماتریسی کنار هم قرار دهیم، سناریوهای مختلفی ممکن است به وجود آید.

این تحلیلگر مسائل بین المللی افزود: در مورد برجام هم موضوع به همین صورت است؛ اگر دو کره به سمت مصالحه بروند و مسائل خود را با هم حل کنند و از سوی دیگر، آمریکا هم به صورت عملی نه حرفی و توئیتی موافق این کار باشد طبیعتا روی برجام هم اثر می گذارد.

مسائل «ایران – آمریکا» با مسائل «کره شمالی – آمریکا» بسیار متفاوت است

او ادامه داد: برخی در فضای مجازی و غیره در حال مطرح کردن این موضوع هستند که کره شمالی مسیری را انتخاب کرد که ابتدا مسلح و هسته ای شد و اکنون در حال مصالحه با آمریکاست؛ اما ما در نیمه راه هسته ای شدن مصالحه کردیم و نتیجه نگرفتیم. اشکال و حلقه مفقوده این تحلیل و دیدگاه آن است که مسائل ما با آمریکا با مسائل کره شمالی و آمریکا بسیار متفاوت است.

او ادامه داد: مسائل ما با آمریکا بر سر موضوعات خاورمیانه بسیار جدی است. همین دلیل ما فقط نباید به یک رابطه خطی بین ایران و آمریکا یا مسائل مربوط به برجام اکتفا کنیم؛ مسائل پیچیده ای بین ایران و آمریکا وجود دارد که هرکدام باید در یک درجه ای حل شود.

تاجیک افزود: تصور می کنم ترامپ به این موضوع دل خوش کرده است که بتواند پس از حل مسائل آمریکا و کره شمالی، با ایران به صورت مشخصی تری به یک میزان از تنش برسد.

تاجیک در پاسخ به این سوال که منظور او کاهش تنش بین ایران و آمریکاست، گفت: خیر، فکر می کنم این تنش ها تصاعد پیدا می کند. در واقع اگر کار ترامپ در دو صحنه انجام شود و به نتیجه برسد باید منتظر تنش های بیشتری باشیم؛ یکی مسائل شرق آسیا و شبه جزیره و دیگری مسائل داخلی آمریکا و موضوع دخالت روسیه در انتخابات این کشور.

او در پاسخ به این سوال که «آیا تحلیلی که ارائه کردید، بدین معناست که توافق آمریکا و کره شمالی، وضعیت برجام را بدتر می کند؟»، گفت: در واقع از منظر ترامپ، او نقطه فشار بیشتری به دست خواهد آورد. خود او هم گفته است که همان طور که کره شمالی را سر عقل آوردیم، با ایران هم با روش هایی غیر از جنگ چنین خواهیم کرد. این موضوع طبیعی است. وقتی منابع و امکانات سیاست خارجی را در یک مسئله متمرکز کنید بدین معناست که هم به آن موضوع امکانات و منابع بیشتری تخصیص داده اید و هم تلاش می کنید بزودی آن مسئله را حل کرده و آن را از دستور کار خارج کنید.

ترامپ از برجام خارج نمی شود

تاجیک در پاسخ به این سوال که با توجه به تحلیل های فوق، پیش بینی او از نظر ترامپ درباره برجام که روز 22 اردیبهشت اعلام خواهد شد، چیست، گفت: من از برهان خلف استفاده می‌کنم. وضعیت فعلی ما را بلاتکلیف نگاه داشته؛ هیچ کس سرمایه گذاری نمی کند و حاضر نیست اعتباراتی برای اقتصاد ایران تخصیص دهد و این موضوع برای ترامپ، تحصیل حاصل است. از این رو، حدس می زنم ترامپ به حرف آن دسته از مشاورانش گوش می دهد که از برجام خارج نشود و وضعیت را به همین شکل نگه دارد.

او ادامه داد: این ماییم که باید تصمیم بگیریم که باید برجام را به این موضوع که ترامپ در آن می ماند یا نه، ربط بدهیم و یا اینکه برجام را موضوعی بدانیم که باید برای ما منفعت به ویژه منافع اقتصادی داشته باشد. یعنی اگر برجامی داشته باشیم که آمریکا در آن بماند ولی منافع اقتصادی برای ما نداشته باشد، این خود ما هستیم که باید برای آن فکری بکنیم.

تاجیک ادامه داد: ما سناریوهای مختفی برای بازی داریم ولی باید ببینیم کشور و مملکت برای کدام سناریوها آمادگی دارد. ما در داخل هم مشکلاتی داریم و وضعیت بلاتکلیفی بر مسائل سیاسی و اجتماعی ما هم تاثیر منفی خواهد داشت. یعنی این ما هستیم که باید ببینیم چه منابعی داریم و بر اساس آن تصمیم درست را بگیریم.