اصابت ترکش‌های گرانی ارز به تولید
کمتر کسی انتظار داشت در تعطیلات نوروزی قیمت ارز و مخصوصا دلار با افزایش روبه‌رو شود. در شرایطی که اکثرا انتظار داشتند به‌علت کاهش تقاضا در بازار ارز، قیمت‌ها با ثبات در این ایام همراه باشد، اما حتی در روزهای تعطیل هم افزایش قیمت سایه‌ای سنگین بر بازار ارز داشت.
تحولات قیمتی در بازار ارز از سال گذشته آغاز شد و دولت سعی کرد با ترفند‌های مختلف از جمله فروش گواهی سپرده و… حجم تقاضا در بازار ارز را کاهش دهد. در این مدت دلار عملا سه‌قیمتی شد؛ چیزی که احتمالا با شعارهای دولت درباره تک‌نرخی‌شدن قیمت ارز تفاوت‌های زیادی دارد. اما در بیشتر واکنش‌های دولت نسبت به افزایش بی‌‌‌سابقه قیمت ارز، دلایل غیراقتصادی محور تمام مشکلات عنوان شد. در حالی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی دلایل اقتصادی را نیز علاوه بر دلایل احتمالی سیاسی و… دلیل این افزایش قیمت می‌دانستند.
به گزارش بازتاب به نقل از آرمان، سیده‌فاطمه مقیمی، عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی تهران در مورد پیامدهای منفی افزایش قیمت دلار می‌گوید: «افزایش نرخ ارز روی تورم اثر منفی خواهد داشت و به‌دنبال آن در بلندمدت آثار منفی آن به بخش تولید هم منتقل می‌شود، چراکه بخشی از واردات به کالاهای واسطه‌ای مربوط بوده که پس از ورود به کشور به کالای نهایی تبدیل می‌شود.»
تحلیل شما از گرانی دلار در نوروز و روزهای آغاز سال جدید چیست؟
عدم مدیریت کلان در بخش‌های مختلف اقتصادی شامل این موضوع و افزایش نرخ دلار شده و همان‌طور که می‌بینیم نه‌فقط گرانی دلار بلکه عدم تثبیت نرخ دلار را هم در برمی‌گیرد. فکر می‌کنم با گذرکردن از این ایام تعطیلات شاهد ثبات بازار باشیم و دولت کنترل اقتصادی کشور را دست بگیرد و بتواند در مسیری حرکت کند که زمینه یکسان‌سازی نرخ ارز فراهم شود. ما به‌عنوان فعالان بخش خصوصی سال‌ها به‌دنبال تک‌نرخی‌شدن ارز بودیم تا این اتفاق بیفتد و ثباتی در برنامه‌ریزی اقتصادی کشور ایجاد شود، اما شاهد بودیم که نه‌تنها تک‌نرخی‌شدن ارز اتفاق نیفتاد بلکه از طرق دیگر نرخ دیگری به نرخ‌های قبلی افزوده شد و اکنون شاهد چهار نرخ ارز هستیم. اگر افزایش نرخ ارز در جهت تک‌نرخی یا یکسان‌سازی باشد به‌طور قطع در بلندمدت اثرات مثبتی در اقتصاد کشور خواهد داشت. باز هم امیدواریم با سپری‌شدن ایام تعطیلات با اشراف و احاطه بر کل بازار از طریق بانک مرکزی ارز تک‌نرخی شود و به قیمت قبل خود بازگردد و به یک ثبات واقعی برسد. همچنین امیدواریم عواملی که مربوط به تغییرات نرخ لحظه‌ای یا روزانه در محاسبات دلار هستند از بین بروند.
افزایش نرخ دلار چه پیامدهای منفی برای اقتصاد دارد؟
مهم‌ترین آثار منفی افزایش نرخ ارز را می‌توان در افزایش نرخ تورم و کاهش تولید دید که تهدیدی برای نرخ رشد اقتصادی محسوب می‌شود، اما عامل مخرب‌تر از رشد نرخ ارز در اقتصاد، نوسانات پی‌درپی قیمت است که به بی‌‌‌ثباتی اقتصادی دامن می‌زند.عدم ثبات قیمت ارز باعث می‌شود امکان هیچ‌گونه پیش‌بینی در بازار و محاسبات اقتصادی وجود نداشته باشد، چراکه نهاده‌های تولیدی اولیه بر مبنای مواد اولیه وارداتی شکل می‌گیرد. زمانی که به هر دلیلی نرخ تورم از نرخ کشورهایی که ایران با آنها مبادلات تجاری دلار دارد، بیشتر یا کمتر باشد باید پیش‌بینی تغییرات قیمت ارز را داشته باشیم. اگر نتوانیم یک ثبات قابل محاسبه داشته باشیم حتما بر قیمت نهایی تمام‌شده و همه تولیدات داخلی تاثیرگذار خواهد بود. در نهایت نداشتن یک قیمت ثابت از دست‌دادن بازارها را به‌دنبال خواهد داشت. همان‌طور که گفته شد افزایش نرخ ارز روی تورم اثر منفی خواهد داشت و به‌دنبال آن در بلندمدت آثار منفی آن به بخش تولید هم منتقل می‌شود، چراکه بخشی از واردات به کالاهای واسطه‌ای مربوط بوده که پس از ورود به کشور به کالای نهایی تبدیل می‌شود. وقتی نرخ ارز افزایش یابد واردات هم گران می‌شود. بنابراین روی قیمت کالاهایی که مواد اولیه آنها وارداتی است تاثیر می‌گذارد و در نهایت منجر به افزایش نرخ تورم خواهد شد. در حال حاضر مهم‌ترین مشکل کشورمان مساله بیکاری و شرایط نامساعد در فضای کسب‌و‌کار است. این نوسانات نرخ ارز تعویق سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها را در پی خواهد داشت.
پیشنهاد شما برای کنترل نرخ ارز چیست؟
حضور و نظارت بیشتر بانک مرکزی بر توزیع دلارهایی که در بازار ارائه می‌شود در این زمینه بسیار موثر و مهم است. به عبارت دیگر مدیریت بیشتر مالی از طرف مقام تاثیرگذار بر موسسات توزیع و ارائه‌دهنده ارز به کسانی که واقعا به‌دنبال تامین ارز برای تهیه مواد اولیه کالا یا راه‌اندازی سیستم وارداتی محصولات مورد نیاز به داخل کشور هستند. چون وقتی گفته می‌شود کالای ایرانی یعنی فقط می‌توان مواد اولیه را وارد کرد آن هم موادی که قابلیت تولید و برداشت آن در داخل کشور وجود نداشته باشد. مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از نوسانات قیمتی در اقتصاد کشور حرکت به سمت واقعی شدن نرخ دلار است. شاید دولت‌ها بتوانند تا مقطعی به‌صورت دستوری یا با تزریق دلار به بازار از افزایش تغییرات قیمتی آن جلوگیری کنند، اما با هر شوک بیرونی یا داخلی بلافاصله جبران نرخ تورم انباشته را می‌توان در نرخ ارز مشاهد کرد.
