استیون هاوکینگ سال ۲۰۱۶ درباره آینده بشریت و سرمایهداری هشدار داده بود
استیون هاوکینگ علاوه بر تخصص در حوزهی حرفهای خود، در مورد موضوعات مختلف سیاسی و اجتماعی نیز نظرات جالب توجهی ارائه داده بود.
استیون هاوکینگ، فیزیکدان مشهور بریتانیایی و یکی از برجستهترین شخصیتهای علمی جهان، روز گذشته در سن ۷۶ سالگی از دنیا رفت. این استاد بنام دانشگاه کمبریج علاوه بر تخصص در حوزهی فیزیک، دربارهی طیف مختلفی از موضوعات سیاسی و اجتماعی از هوش مصنوعی تا تغییرات اقلیمی و جنگ داخلی سوریه، نظرات قابل تأملی ابراز کرده بود. اکنون با درگذشت وی، بد نیست نگاهی به برخی از آخرین گفتههای او داشته باشیم.
هاوکینگ در آخرین پست خود در انجمن ردیت در سال ۲۰۱۶، دربارهی آیندهی بشریت و سرمایهداری هشدار داده بود. وی پیشبینی کرده بود که خودکارسازی فناورانه میتواند برای بشریت سودمند باشد؛ اما اگر احتیاط نکنیم، ممکن است بهجای آن موجب نابرابری بسیار شدید شویم و زندگی را برای بخش اعظم جمعیت جهان دشوارتر سازیم.
هاوکینگ دو سال پیش در جلسهی پرسش و پاسخِ هر چه میخواهی از من بپرس (AMA) در وبسایت ردیت نوشت:
اگر ماشینها تمام احتیاجات ما را تولید کنند، پیامد چنین چیزی بستگی به نحوهی توزیع آن تولیدات خواهد داشت. اگر ثروت تولیدشده توسط ماشین به اشتراک گذاشته شود، همگان میتوانند از یک زندگی مجلل و آسوده لذت ببرند. اما در صورتی که صاحبان ماشینها موفق شوند از بازتوزیع ثروت جلوگیری کنند، احتمال دارد اکثر مردم به تیرهروزی و فلاکت دچار شوند. تا این لحظه با افزایش بیش از پیش نابرابری توسط فناوری، به نظر میرسد که سیر وقایع در حال حرکت به سمت گزینهی دوم است.
در یک جلسهی پرسش و پاسخ مشابه دیگر، هاوکینگ دربارهی خطرات هوش مصنوعی به تفصیل صحبت کرد و هشدار داد که احتمال دارد هوش مصنوعی، انسان را به چشم مورچهای ببیند که اگر مانعی بر سر راه رسیدن به اهدافش باشد، آن را نابود خواهد کرد. وی در این باره نوشته است:
خطر واقعی هوش مصنوعی نه کینهتوزی، بلکه روح رقابت است. یک ابرهوش مصنوعی در دستیابی به اهدافش توانایی بسیار بالایی خواهد داشت و اگر این اهداف با ما منافات داشته باشد، دچار دردسر خواهیم شد.
شما احتمالا موجودی شروری نیستید، از مورچهها تنفر ندارید و نمیخواهید با کینهتوزی آنها را از میان بردارید؛ اما فرض بگیرید که شما مسئول پروژهی انرژی سبز برق آبی هستید و در آن منطقه تپهی مورچهای وجود دارد که قرار است زیر آب برود. این اتفاق، بدشانسی بزرگی برای مورچهها خواهد بود. پس بیایید بشریت را در جایگاه آن مورچهها قرار ندهیم.