از کنایه انیشتینی کدخدایی تا “چندشآور” خواندن گلایه رییسجمهور
دو روز پس از سخنان حسن روحانی و پیشنهاد برگزاری “همه پرسی” از سوی او، سخنگوی شورای نگهبان و برخی فعالان اصولگرا به انتقاد از پیشنهاد رییس جمهور پرداختند. از سوی دیگر رسانهها و چهرههای اصلاح طلب نبز به استقبال پیشنهاد او رفته اند.
به گزارش فرارو، حسن روحانی در سخنانی که در ۲۲ بهمن به مناسبت سالگرد انقلاب ایراد کرده بود یک پیشنهاد مطرح کرد، او خواستار برگزاری همهپرسی برای حل اختلافات بین جناحهای سیاسی شد.
روحانی گفت: «اگر جایی ما با هم بحث داریم باید به اصل ٥٩ قانون اساسی مراجعه کنیم. اصل ٥٩ قانون اساسی میگوید در برخی موارد قانونگذاری و اعمال قوه مقننه در مسائل مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، مراجعه به آرای مستقیم مردم است. اگر در دو تا مساله اختلاف نظر داریم، جناحها اختلاف دارند، دعوا و شعار ندارد، صندوق آرا را بیاوریم و طبق اصل ٥٩ قانون اساسی هر چه مردم گفتند، به آن عمل کنیم، این ظرفیت قانون اساسی ما است و باید به ظرفیتهای قانون اساسیمان عمل کنیم.»
البته پیشنهاد “همه پرسی” اولین بار نیست که از سوی روحانی مطرح میشود، او سه سال پیش نیز در کنفرانس اقتصاد اسلامی خواستار استفاده از طرفیت برگزاری “همه پرسی” در کشور شده بود.
روحانی همچنین در سخنرانی ۲۲ بهمن در بخشی از سخنانش از پیاده کردن افراد از قطار انقلاب انتقاد کرد و گفت: «انقلاب ما وقتی پیروز شد که همه با هم بودیم و در قطار انقلاب مسافران فراوانی بودند البته برخی زودتر از قطار پیاده شدند و برخی را هم از قطار انقلاب پیاده کردیم که میتوانستیم پیاده نکنیم و اکنون باید همه را به قطار انقلاب دعوت کنیم.»
طرح این دو موضوع از سوی رییس جمهور با واکنشهای مخالف و موافق در بین طیفهای سیاسی روبه رو شده است. مطابق معمول اصولگرایان به نقد سخنان روحانی پرداختند و اصلاح طلبان از آن حمایت کرده اند.
پیشنهاد “همه پرسی”؛ مخالفان و موافقان
درباره “همه پرسی” مهمترین واکنش از سوی عباسعلی کدخدایی صورت گرفته است. سخنگوی شورای نگهبان امروز در یادداشتی تلگرامی به سخنان روحانی انتقاد کرد و پیشنهاد او را کارشناسی نشده دانست.
به گفته کدخدایی”کاربرد اصل ۵۹ برای همه آشنایان به حقوق اساسی معلوم است و نیاز به بحث بیشتر ندارد. اصل ۵۹ مربوط به اعمال اختیارات قوه مقننه است. شاید آقای رئیس جمهور با اصلی دیگری آن را اشتباه کرده اند! ”
انتقاد شدید روزنامه کیهان از سخنان روحانی در راهپیمایی
در کنار کدخدایی حسین شریعتمداری نیز به شدت از پیشنهاد حسن روحانی انتقاد کرده است. مدیر مسئول روزنامه کیهان در گفت و گو با خبرگزاری تسنیم با بیان اینکه پیشنهاد روحانی “میتواند نشانه ناخشنودی ایشان از حضور دهها میلیونی مردم در این راهپیمایی با شکوه و تماشایی ۲۲ بهمن تلقی شود”، گفت: «مردم با حضور دهها میلیونی خود در راهپیمایی ۲۲ بهمن، بر اصول و مبانی انقلاب و نظام اسلامی تاکید کردهاند و این به تنهایی یک رفراندوم گسترده با پیام دهها میلیونی «آری» به نظام است، بنابراین پیشنهاد رفراندوم غیر از نفی این حضور و ناشنیده گرفتن پیام آن هیچ مفهوم و ترجمه دیگری نمیتواند داشته باشد.»
او با اشاره به اظهارت روحانی درباره اعتراضات اخیر که خواستار شنیده شدن صدای مردم شده بود، افزود: «اکنون تعجبآور است چرا حاضر نیستند صدای تودههای عظیم و چند ده میلیونی مردم را که صدای واقعی ملت است بشنوند و به گونهای سخن میگویند که انگار صدای ملت با آنچه در حماسه اخیر مطرح کردهاند متفاوت است!»
شریعتمداری گفت: «اگر آقای رئیسجمهور صدای انبوه متراکم ملت در راهپیمایی ۲۲ بهمن را صدای مردم میدانست دیگر پیشنهاد همهپرسی مفهومی نداشت.»
به عقیده مدیر مسئول کیهان “رفراندوم مورداشاره وی (روحانی) در اصل ۵۹ قانون اساسی شرایطی دارد که با پیشنهاد او همخوان نیست از این روی ایشان با اطمینان از غیر عملی بودن رفراندوم یاد شده این پیشنهاد را مطرح کرده است و معتقدم چنانچه این پیشنهاد را عملی میدانست هرگز آن را مطرح نمیکرد، زیرا مطمئن بود و هست که نتیجه آن همان خواهد بود که در راهپیمایی ۲۲ بهمن شاهد بودهایم. ”
همچنین عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران نیز روز ۲۲ بهمن در کانال تلگرام خود یادداشتی کوتاهی درباره سخنان روحانی نوشت که در بخشی از آن آورده است: «این سیاستمدار قدیمی (روحانی) در سالروز انقلاب، رفراندوم اصل ۵۹ را توصیه کرد، اما نگفت برای چه کاری؟ برای یک برجام دیگر؟ برای همه چیزهایی که در بخش قبلی سخنش به عنوان افتخارات نظام یاد کرد؟ اینکه یک مقام عالی کشور در روز پیروزی انقلابش و آن هم در ۴۰ سالگی، بن بست نمایی برای رفراندوم کند پذیرفتنی است؟ حالا حماسه حضور بود یا شکاف نمایی و رفراندوم؟»
عزت الله ضرغامی رئیس اسبق صدا و سیما هم با کنایه به صحبتهای حسن روحانی با هشتگ رفراندوم در صفحه توئیترش نوشت: «در برابر حضور دهها میلیون ایرانی غیرتمند در کف خیابانهای ایران و اعلام موضع صریح در مقابل دشمن، حرف از رفراندوم زدن نه تدبیر است و نه حتی سلیقه! هرچند که اصل حرف هم خیلی مورد اعتنا نیست.»
به نظر میرسد انتقادات از طرح همه پرسی موجب شد که امروز حسن روحانی به گونهای سخنان خود را تلطیف کند. او در نشست مشترک وزیران و استانداران با سازمانهای اقتصادی گفت: «اگر امروز هم از مردم بپرسیم استقلال میخواهید یا مثل قبل انقلاب بیگانگان تصمیم بگیرند بیش از ۹۸ درصد مردم میگویند استقلال.»
روحانی افزود: «اگر از مردم بپرسیم استقلال، آزادی و حاکمیت عدل میخواهید یا وابستگی، باز به استقلال و آزادی رای میدهند. مردم میخواهند به فرهنگ دینی و ملی شان توهین نشود. من معتقد هستم این مسیر و راه قابل بازگشت نیست. ملت ما همان آرمانها را دارد و همان مسیر را ادامه خواهد داد.»
در کنار انتقادات بحث رفراندوم همراهانی نیز دارد. نعمت احمدی حقوقدان در گفت و گویی با خبرگزاری ایلنا درباره پیشنهاد روحانی گفت: «رئیس جمهور میتواند همه پرسی را به صورت لایحه به مجلس شورای اسلامی بفرستد.»
به گفته او “به عنوان مثال در خصوص یک معضل سیاسی که از راههای دیگر حل نشده باشد، میتوان به همهپرسی رجوع کرد. در این صورت قانونگذار از نظر شکلی، ترکیبی را در نظر گرفته است که بنابر آن اگر دو سوم از نمایندگان مجلس شورای اسلامی آن مساله خاص مورد نظر را مهم تشخیص دهند، میتوان از طریق همه پرسی به حل معضل پرداخت. ”
علی شکوری راد فعال سیاسی اصلاح طلب نیز روز گذشته در یادداشتی در روزنامه ایران از ایده همه پرسی دفاع کرد و گفت: «نظر مردم را در همه جا باید شنید و به آن توجه کرد. اکثریت و اقلیت بخشهایی از مردم هستند و هیچ کس نباید هیچ کدام را نادیده و حرفهایشان را ناشنیده بگیرد. اگرچه در نهایت نظر اکثریت ملاک عمل قرار میگیرد، اما همین اکثریت نیز باید حقوق اقلیت را پاس بدارد و از نظراتش بهره بگیرد. در نهایت اگر در موضوعی مهم اختلاف نظر هست، اصل ۵۹ قانون اساسی راه حلی برای آن در نظر گرفته است و آن، مراجعه به آرای عمومی است.»
دبیر شورای نگهبان از منتقدان جدی پیشنهاد “همه پرسی” است
“قطار انقلاب”؛ گلایه چندش آور!
اما دومین بحث حسن روحانی در سخنرانی روز ۲۲ بهمن به سخنان او درباره پیاده کردن عدهای از قطار انقلاب باز میگردد که واکنشهایی فراوانی را در پی داشته است.
عباسعلی کدخدایی در یادداشتی که منتشر کرده به این موضوع هم اشاره کرده است. سخنگوی شورای نگهبان در بخشی از یادداشت خود نوشته است: «آنهایی که پیاده شدند به دلیل آن بود که قانون اساسی را تفسیر به رای نموده و اعلام میکردند برخی از اصول آن را قبول ندارند. شورای نگهبان این نظر شما را که نظر صحیحی نیز میباشد اجرا کرده است و جنابعالی هم تایید میفرمایید آنان که به قانون اساسی اعتقاد و التزام ندارند، انقلابی نیستند و نمیتوانند در پستهای سیاسی قرار گیرند.»
کدخدایی در ادامه با استناد به جمله منسوب به انیشتین که میگوید “آنان که گاهی به نعل میزنند و گاهی هم به میخ، عاقبت چکش واقعیت روی انگشتان آنها میخورد”، به روحانی کنایه زد و نوشت: «امید آنکه در اجرای قوانین و مخصوصا قانون اساسی از این افراد نباشیم.»
عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه جوان نیز با عبارات تند تری به سخنان روحانی درباره “پیاده کردن از قطار انقلاب” واکنش نشاده داد. او در روزنامه جوان نوشت: «باید گفت: ایشان فراتر از پیاده کردن که دنبال حذف فیزیکی و اعدام بود و در اوج بحران و تجزیهطلبی، درخواست اعدام ارتشیان را داشت که با مخالفت جدی مردی مواجه شد (شهید چمران) که خود را «خدای عشق و پرستش میدانست.»
مدیر مسئول جوان تاکید کرد: «داستان عجیبی است! متقاضیان اعدام که باتری خلخانی را شارژ میکردند، امروز به پیادهکنندگان خیالی از قطار انقلاب حمله میکنند. گلایه روحانی از پیاده کردن همانقدر چندشآور است که هادی غفاری و خلخانی اصلاحطلب باشند و سخنان گل و بلبلی آنان را در رسانه کار کنیم.»