«گفتگوی ملی»؛ از حرف تا عمل/طرح جهانگیری تا کجا پیش رفت؟
رییس‌جمهور با این جمله که ما نیاز به یک گفت و گوی ملی داریم، با معاون اول خود همصدا شد تا طرحی که چندین ماه است از سوی او مطرح و با استقبال هر دو جریان سیاسی کشور مواجه شد باز هم روی غلتک بیفتد.
«راه حل مسائل کشور، وحدت، انسجام و راه‌اندازی گفتوگوی ملی است» اسحاق جهانگیری با این جمله، سنگ بنای گفتوگوی ملی را محکمتر از سایر چهره‌های سیاسی گذاشت. او که پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، نخستین فردی بود که چنین پیشنهادی را مطرح کرد تا اینجای کار بخوبی توانسته نظر عقلای قوم را به خود جلب کرده و بر لزوم اجرایی شدن این طرح، تاکید کند. «دوران حذف سپري شده و بايد با يكديگر گفت‌وگو كنيم، گفت‌وگو بين جريان‌های سياسی و گفت وگوي ملي بين اقوام.» این جدیدترین اظهارات معاون اول رییس جمهور است تا به یاد اعضای هر دو طیف سیاسی کشور بیاورد که هنوز بر سر خواسته خود ایستاده است.
کمیته «گفتوگوی ملی» فراکسیون‌های مجلس
گفت و گوی ملی با چراغ سبز اسحاق جهانگیری، اول از همه نمایندگان مجلس را آماده حرکت کرد تا از تیرماه امسال پا پیش بگذارند. احمد مازنی عضو کمیته «گفتوگوی ملی» فراکسیون امید مجلس در همان روزها از تشکیل کمیته مشترک ۱۵ تا ۲۰ نفره با حضور اعضای فراکسیون‌های مجلس در آینده نزدیک خبر داده بود. چندی پیش اما این تصمیم به ثمر نشست. احمد مازنی گفت: یک کمیته ویژه در مجلس و فراکسیون امید تشکیل شده که در آن روی اولین هسته تشکیل گفتوگوی ملی در کشور به توافق رسیده‌ایم.
ورقی که برگشت
حمایت اصلاح طلبان از این طرح نه اینکه اهمیتی نداشته باشد اما مهر تایید اصولگرایان بر صحبتهای معاون اولی که نماینده جریان اصلاحات در دولت دوازدهم است، در نوع خود یک پیروزی ارزشمند به حساب می آید. محمدنبی حبیبی، دبیرکل حزب موتلفه اسلامی نیاز به گفتگوی ملی را یک نیاز دائمی که هیچ مغایرتی با رقابت‌های سیاسی ندارد، دانست و گفت: هیچ‌گاه به بهانه مشترکات انقلابی و ملی از رقابت سلیقه‌ها بی‌نیاز نیستیم.
اما با این وجود باز هم مشکلاتی بر سر راه اجرای گفتوگوی ملی وجود دارد. کما اینکه برخی اصولگرایان برای تحقق این گفت و گو شرط گذاشتند. غلامرضا مصباحی مقدم در آخرین نشست خبری خود، در واکنش به اینکه در گذشته اصولگرایان پیشنهاد اصلاح‌طلبان مبنی بر گفتوگوی ملی را رد کردند، اما اکنون شاهد طرح گفتوگوی بین جریان های سیاسی از سوی اصولگرایان هستیم، گفت: یک مانع بزرگ برای عدم استقبال از پیشنهاد اصلاح‌طلبان می‌بینم و آن، این است که اصلاح‌طلبان هنوز مواضع خود را نسبت به فتنه ۸۸ اعلام نکرده و به نحوی آن مسیر را ادامه می‌دهند.
پایداری‌ها مخالف سرسخت گفتگو!
مصباحی مقدم از یک واقعیت پرده برداشته بود. او خیلی راحت از یکدست نبودن اصولگرایان حرف زد و گفت: اصولگرایان یک طیف نیستند، بلکه طیف‌های مختلف دارند که مواضع‌شان چه در گذشته و چه امروز یکی نیست و نسبت به این گفت‌گوها هم طبعا مواضع متفاوتی را خواهند داشت. در تایید صحبت های مصباحی مقدم، کافی بود که قاسم میرزایی نیکو از روند اجرایی شدن این طرح بگوید. او عنوان کرد: پایداری‌ها اصلا این موارد و مسائل را قبول نمی کنند و نسبت به آن زاویه دارند. البته این مخالفت مختص به پایداری ها نیست. آنچنان که این نماینده اصلاح طلب مجلس گفت: افراد خیلی خاص و خیلی تند در هر دو جناح با این طرح همراهی نمی‌کنند. (اینجا و اینجا)
آغاز شرط گذاری‌ها
اما آنچه که مصباحی مقدم برای انجام این طرح به عنوان شرط مطرح کرده بود خیلی زود به ترجیع‌بند نظرات سایر اصولگرایان هم تبدیل شد. بادامچیان قائم مقام حزب مؤتلفه اسلامی در پاسخ به اینکه موافق گفت و گوی ملی هست یا نیست، تأکید کرد: گفت و گوی ملی شرط و شروط دارد؛ طبق مبانی ایرانی و اسلامی، نه طبق ملی گرایی که بعضی از آقایان میگویند. این گفت و گوی ملی نیست. اصحاب فتنه مجرم هستند و اگر می‌خواهیم با بقیه افراد واقعا به چنین موضوعی برسیم باید همه با هم به جای بازیهای سیاسی واقعیات را ببینند.
در این میان حسین الله کرم هم اعلام کرد: اصلاح طلبان تا انتخابات 40 میلیونی و مشارکت بیش از 80 درصدی مردم در سال 88 را به رسمیت نشناسند و از تئوری تقلب توبه نکنند، اساسا وارد شدن آنها به رقابت معنی ندارد.
درخواست از خاتمی برای تبیین مفهوم گفتوگوی ملی
در این بین احمد توکلی تقریبا متفاوت‌تر از سایر اصولگرایان ظاهر شد. او بدون اینکه شرطی را مطرح کند، عنوان کرد: من همیشه از گفت و گو دفاع می‌کنم. گفت و گوی ملی بسیار کار خوبی است اما مقدماتی هم قبل از این اتفاق باید رعایت شود. یکی از آن مقدمات این است که آقای خاتمی که این موضوع را مطرح کرده‌اند موضع خود را صریح بگویند.
گفت و گو بر سر چه؟
اما گفتوگوی ملی حول چه محورهایی باید شکل بگیرد و اولویت‌ها بر سر چه مباحثی است؟ این سوالی است که علیرضا رحیمی یکی از اعضای فراکسیون امید مجلس در پاسخ به آن گفت: کلیات قانون اساسی، حقوق مردم و نحوه تحقق آن موضوعی است که باید بر سر آن به توافق نظر برسیم. استیفا و تحقق حقوق مردم تنها از یک راه ممکن است و قرار نیست از روش‌های مختلفی به آن دست یافت و باید بر سر مسیر دست یابی به آن، به وحدت نظر رسید تا نهایتا به نفع مردم و کشور باشد و اگر بناست بر سر استیفای حقوق ملت اختلاف نظر وجود داشته باشد؛ این اصل هیچ گاه محقق نخواهد شد.
چه کسانی پرچم را در دست خواهند گرفت؟
اما در میان چهره‌های مطرح سیاسی، اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا چه کسانی می‌توانند پرچمدار گفت و گوی ملی باشند. انتخاب بیرق‌داران این طرح البته خیلی به نظر سخت نمیآید. مازنی عضو فراکسیون امید که خود یکی از پیگیری کنندگان این طرح است گفت: آقای باهنر و آقای حداد عادل در این خصوص با آقای عارف دیدار داشته‌اند، همچنین در حاشیه جلسات مجمع گویا دراین‌باره صحبت‌هایی کرده‌اند و داریم به سمت نشست اولیه گفتوگوی ملی که پیش‌گفت‌وگو است می‌رویم. مازنی همچنین در پاسخ به اینکه با چه افراد و چهره‌هایی در هر دو جناح دراین‌باره صحبت شده است، بیان کرد: با چهره‌هایی مانند آقایان سیدمحمد خاتمی، سید محمد موسوی‌خوئینی‌ها، عبدالواحد موسوی لاری و در طرف دیگر غلامعلی حدادعادل، احمد توکلی، محمدرضا باهنر، علی‌اکبر ناطق نوری و عباسعلی کدخدایی صحبت شده است.
