خوزستان ؛تالاب خشک و تشنگی گاو میش ها/ تصاویر
شهر رُفیّع در بخش نیسان شهرستان هویزه در استان خوزستان و در نوار مرزی واقع شده است. این شهر که روزگاری در میان هورالعظیم قرارداشته، با عقب نشینی، کوچک و کم آب شدن هوردرگیر مشکلات زیادی شده است.
پرورش گاومیش که مهمترین محل ارتزاق مردم این بخش بوده در چند سال اخیر با مشکلات زیادی مواجه شده است. از بین رفتن دام ها و خشک شدن حوضچه های پرورش ماهی سبب مهاجرت تعداد زیادی از ساکنین و زیان دیدن افراد باقیمانده در شهر شده است.
با تغییرات زیست محیطی و دست بردن در اکوسیستم منطقه، هور عقب نشینی کرده و به تبع آن نمکزار و بیشه هایی کم پشت از گیاهان به وجود آمده است.
کرخه در نزدیکی هور به شاخههای بیشماری تقسیم میشود که هر کدام نقشی حیاتی در تامین آب منطقه دارند. در طول چند دههی اخیر به دلیل تغییرات مسیر طبیعی آب در بالادست و مدیریت نامناسب رهاسازی آن، این شاخهها در بیشتر سال خشک یا دچار کمبود آب هستند.
در منطقه رُفیّع، آثار بهجای مانده از خانههای عشایر و آبشخورهای متروک یا نیمهمتروک همچنان یافت میشود.در سالهایی که هور پر آب بود، برخی از اهالی، با احداث حوضچههای ماهی در طول مسیر شاخههای ورودی، جدا از برداشت بیرویه آب در ایام کمآبی، منجر به آلوده شدن آن نیز میشدند. این حوضچهها اکنون از کار افتادهاند. با عقبنشینی هور و احداث غیر اصولی جادههای روستایی و ساخت پل، محیط سابق تحت تاثیر قرار گرفته، جریانات طبیعی آب دچار انسداد یا خشکسالی شدهاند.
گاومیش از جانداران وابسته به آب است. این پستاندار باید در منطقهای پر آب با شرایط مناسب و سالم زندگی کند. با بروز کمآبی و خشکسالی طی ۴ و ۵ سال اخیر، این جانداران دچار مشکلات زیستمحیطی فراوانی شدهاند. گاومیش در روز چند مرتبه نیاز به آبتنی به دلیل حرارت بالای بدن خود دارد. اخیرا گودالها با آب فاضلاب، آب شور و پسآبهای کشاورزی که به مناطق مورد آبتنی این جانداران میریزد، آلوده شدهاند.
گاومیش برخلاف ظاهر و جثهی تنومندش به دلیل وابستگی که به آب سالم و تمیز دارد، به سرعت به کوچکترین تغییرات زیست محیطی محل زندگی خود واکنش نشان میدهد. مرگومیر چند سال اخیر گاومیشها در منطقه به علت آلودگی و راکد شدن آب در چالهها رو به افزایش بوده است. از اول سال تا کنون حدود ۳۰ راس گاومیش طبق گفته دامداران منطقه، تلف شدهاند. بیماریهای پوستی، گوارشی و مسمومیتهای ناشی از خوردن آب ناسالم، از جمله بیماریهای شایع محیطی هستند.
راهپیماییهای طولانی گاومیشها برای رسیدن به منطقهای با آب مطلوب، نیازمند چندین ساعت پیادهروی در هوای گرم و با دمای بالا است که باعث بیماری و ازبین رفتن دامها میشود.
در یک سال اخیر و با توجه به رشد احداث شرکتهای صنعتی و نفتی، آلودگیهای زیست محیطی نیز به تبع آن در منطقه رو به فزونی دارد. از تغییر جریان آب خروجی برای برداشت نیازهای روزانهی آبی شرکتهای صنعتی در جهت ساخت و سازهای بنایی و زیرساختی تا برداشت بدون مجوز خاک از محوطه هور ،از جمله تغییرات زیست محیطی هستند که که این شرکتها به هور تحمیل کرده و میکنند.