زیر پا گذاشتن اصول حرفهای رسانه در ایام انتخابات
تبلیغات انتخابات که آغاز میشود، تیتر و عکس یک اغلب روزنامهها میشود سیاسی؛ حتی خبرگزاریها و سایتهای خبری هم تیترهای اصلی خود را به گفتههای نامزدها و تحلیلهای روز اختصاص میدهند. مگر اتفاقی مانند زلزله چند روز گذشته مشهد که آنهم برای دقایقی تاپهای اصلی را به خود معطوف میکند.
پرداخت رسانهای به موضوعی مانند انتخابات که این روزها دغدغهی اصلی عموم افراد جامعه است، اتفاقی طبیعی و معمول محسوب میشود، اما اینکه در چنین ایامی رسانهها در خدمت اهداف و نگاههای جناحی قرار بگیرند و اصول و اخلاق حرفهای رسانهای را فراموش کنند، نکتهای است که جای نقد دارد.
حسین باهر – کارشناس رسانه و جامعهشناس –درباره عملکرد غیرحرفهای برخی رسانهها در ایام تبلیغات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، گفت: روزنامهها از اسمشان معلوم است که می خواهند به ارتزاق مادی، معنوی، اخلاقی و عرفانی دست پیدا کنند و بستگی به هدفشان دارد؛ بنابراین هر خواننده، باید روزنامه مورد علاقه خود را برای خواندن انتخاب کند.
او با اشاره به روندی که در ایامی مانند انتخابات در دستور کار روزنامهها قرار میگیرد، گفت: ما نمیتوانیم به روزنامه ها دستور بدهیم که چه کار کنند زیرا آن ها بر منوالی خاص پابرجا شدهاند؛ برای مثال به یک روزنامه با جناح خاص نمیتوانیم بگوییم علیه جناحت صحبت کن. اگر روزی روزنامههای مردمی و ملی داشته باشیم، باید این اخلاق را رعایت کنند.
باهر با اشاره به عملکرد روزنامهها در کشوری مانند امریکا اظهار کرد: اگر درگیری ترامپ با روزنامهها را ببینید، متوجه می شوید که رییس جمهور کشوری که مهد دموکراسی نامیده می شود، اغلب روزنامههای کشورش را مطرود می داند و در جشنشان شرکت نمیکند.
او ادامه داد: این امر نشان میدهد که روزنامهنگارها از رکن پنجم مشروطیت که برایشان تعهد آور بوده عدول می کنند اما نمی توان همه را با یک چوب راند؛ برای مثال من از بخش ضمایم روزنامهای که میخوانم استفاده می کنم.
این کارشناس رسانه با اشاره به وظیفه روزنامهها بیان کرد: روزنامه باید با مردم و مخاطبانش تبادل اطلاعات کند. ریشه کلمه اطلاعات از طلوع می آید و روزنامه باید روشنگری و مسائل مستند را مطرح کند.
او با بیان اینکه مردم ما روزنامه نمیخوانند، ادامه داد: خوشبختانه یا متاسفانه روزنامهخوان در ایران زیاد نیست و اقلیتی تحت تاثیر روزنامهها هستند. در واقع اکثریت جامعه، شبکههای تلویزیونی داخل یا خارج از کشور را میبینند. جوانان هم که اغلب با موبایل کار میکنند. در حقیقت روزنامه حتی در پوشش یک چهارم هم قرار نمیگیرد.
حسین باهر همچنین با اشاره به عملکرد نامزدها در برنامه های مناظره گفت: صحبت های نامزدهای ریاست جمهوری باید مستند و با تایید یک تیم کارشناسی باشد. از زبان مقامات ارشد کشور هم گفته شد که نامزدها باید سه کار انجام دهند؛ اول اینکه مستند و معتبر حرف بزنند نه اینکه سندسازی کنند، دوم اینکه حال جامعه را در نظر بگیرند تا رو به جلو برود و پیشرفت کنند تا جامعه را گداپرور نکنند و سومین نکته این است که نامزدها عملکرد گذشته خود را نقد کنند ونسبت به برنامه های آینده طرح کاربردی بدهند.