علت تاکید بر دلارزدایی در اقتصاد جهانی چیست؟

پایگاه خبری مدرن دیپلماسی درگزارشی با اشاره به تقویت روند دلارزدایی از اقتصاد جهانی به ویژه از سوی کشورهای در حال توسعه و قدرت های نوظهور، سعی کرده به این سوال پاسخ دهد که چرا این طیف از کشورها، از دلارزدایی حمایت می کنند و این مساله برای آن ها از جذابیت زیادی برخوردار است؟

بازتاب– دولت هند به تازگی در اقدامی قابل تامل، جهت کاهش تسلط دلارِ آمریکا بر بازارهای جهانی و پیشبردِ سیاست دلار زدایی، توسعه مناسبات تجاری خود با امارات متحده عربی را بر پایه ارزهای ملی دو طرف در دستورکار قرار داده است. اقدامی که بسیاری آن را به مثابه ضربه ای سنگین به تلاش‌های واشینگتن جهت حراست از هژمونی دلار در عرصه جهانی ارزیابی می کنند.

طی این توافق تاریخی در تاریخ 14 آگوست سال جاری منعقد شده است، شرکت نفت هند اعلام کرده که خرید یک میلیون بشکه نفت از شرکت ملی نفت ابوظبی را با استفاده از ارز روپیه و نَه دلار آمریکا انجام داده است. اگرچه هنوز به رقم های دقیق جابجا شده میان دو طرف اشاره ای نشده است.

پیشتر یک صادرکننده طلای امارات اقدام به فروش 25 کیلوگرم طلا به خریدار هندی در ازای دریافت 128.4 میلیون روپیه (معادل 1.5 میلیون دلار) کرده که این مساله موجب شد تا بسیاری از توسعه این معادله به فروش نفت امارات به هند سخن بگویند. در این رابطه به این مساله اشاره شده که بسیاری از کشورهای جهان می توانند روند دادوستدهای خود با دلار آمریکا را متوقف کنند و ارزهای محلی را جایگزین کنند.

با این حال، هند به عنوان سومین واردکننده و مصرف کننده بزرگ نفت جهان، ماه گذشته با امارات متحده عربی توافقی را به امضا رسانده که بر اساس آن دو طرف بر استفاده از ارزهای محلی در تجارت دوجانبه خود جهت کاستن از هزینه های مرتبط با مبادلات بانکی و مالی تاکید داشته اند.

 از سال گذشته و زمانی که دولت آمریکا  تحریم های گسترده ای را علیه روسیه تحمیل کرده، روند دلارزدایی از اقتصاد جهانی ابعاد جدی تری را به خود گرفته است. در این راستا، کشورهای عضو بریکس تجارت غیردلاری با یکدیگر را در دستورکار قرار داده اند. پس از آغاز جنگ اوکراین: روسیه، ایران، برزیل، آرژانتین و بنگلادش اقدامات گسترده ای را در زمینه دلارزدایی انجام داده اند و مثلا از “یوآن” چین به جای دلار آمریکا در مناسبات تجاری‌شان استفاده کرده اند.

البته که برخی ناظران و تحلیلگران 4 دلیل عمده و محوری را در توضیح ضرورت دلارزدایی از اقتصاد جهانی مورد اشاره قرار می دهند:

اولا، اتکای بیش از حد به یک ارز(نظیر دلار آمریکا)، تا حد زیادی کشورهای استفاده‌کننده از ارز مذکور را به سیاست ها و رویه های مالیِ مثلا دولت آمریکا وابسته می کند. اضافه بر این، دولت آمریکا از کسری بودجه قابل توجهی در طی سال های گذشته رنج برده و می برد. این مساله در نوع خود نگرانی ها در مورد وقوع تورم و کاهش ارزش دلار را افزایش می دهد.

دوم، در سال های گذشته آمریکا در منازعات ژئوپلیتیکی زیادی درگیر بوده است که از جمله آن ها می توان به جنگ های خونین عراق و افغانستان اشاره کرد. این منازعات به تشدید تنش ها میان آمریکا و دیگر کشورها انجامیده اند و همین مساله موجب شده تا برخی دولت ها علاقه کمی جهت استفاده از دلار داشته باشند.

سوم، چین به عنوان دومین اقتصاد برتر جهانی و یکی از بازیگران مهم و موثر در عرصه تجارت جهانی، اقدامات گسترده ای را با هدف تشویق دیگر ملت ها جهت استفاده از یوآن به جای دلار در مناسبات تجاری خود انجام می دهد.

و در نهایت چهارم اینکه رمزارزهایی نظیر بیت کوین که تحت کنترل دولت ها نیستند، برای آن هایی که به دنبال راه های جایگزینِ استفاده از دلار هستند، از جذابیت روزافزونی برخوردار شده اند.