2 پیام موضع‌گیری توهین آمیز رئیس جمهور کره جنوبی علیه ایران چیست؟
در سال های گذشته به تدریج، میزان نیاز جهان در حوزه های انرژی، اقتصادی، تجاری، نظامی و امنیتی به ایران کاهش یافته است. درست به همین دلیل هم است که اتخاذ مواضع ضدایرانی برای کشورهای گوناگون جهان با هزینه های بسیار کمی و حتی در برخی مواقع با هیچ هزینه ای همراه نیست.
بازتاب– به تازگی “یون سوک یول”، رئیس جمهور کره جنوبی در سفر به ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی و دیدار با 150 سرباز کره ایِ مستقر در این کشور، در اظهارنظری توهین آمیز و خارج از عرف دیپلماتیک، مدعی شده که ایران دشمن امارات است. وی در این رابطه گفته است: “دشمن امارات و بزرگترین تهدید، ایران است و دشمن ما نیز کره شمالی است… در نتیجه ما وضعیتی بسیار شبیه به امارات داریم.”
تنها اندکی پس از این موضع گیری رئیس جمهور کره جنوبی، جریان های سیاسی و رسانه ای کشورمان وی را هدف انتقاد قرار دادند و این اقدام او را خارج از شئونات دیپلماتیک و البته مضر برای روابط تهران-سئول توصیف کردند. با این همه، اینطور به نظر می رسد که موضع گیری رئیس جمهور کره جنوبی علیه کشورمان حامل دو پیام عمده و مهم است که توجه به آن ها کاملا ضروری به نظر می رسد:
اولا، در ماه ها و سال های اخیر، روندی رو به رشد از موضع گیری های مسوولان کشورهای خارجی علیه ایران را شاهد بوده ایم. از مسوولان کشور ناشناحته جیبوتی گرفته تا همین اخیرا روسای جمهور چین، کره جنوبی و نخست وزیر عراق، همه و همه مواضع توهین آمیزی را علیه کشورمان اتخاذ کرده اند. شاید منطقی ترین سوال در این رابطه این باشد که از خود بپرسیم براستی چرا چنین شده است؟
به نظر می رسد پاسخ این سوال کاملا روشن است زیرا در سال های اخیر دستگاه سیاست خارجی ما، منطقِ تعامل و ارتباط کشورهای مختلف با یکدیگر را به خوبی درک نکرده اند. این “نیازِ” کشورها به یکدیگر و نه صرفا تعلقات ایدئولوژیک شان است که کشورها را به هم پیوند می دهد و مانع از آن می‌شود که آن ها اظهاراتی خاص را در قبال یکدیگر بیان کنند. از این رو ما باید از خود بپرسیم که تا چه اندازه اقتصاد جهانی و اقتصاد کشورهای مختلف جهان به ما نیازمند و وابسته است؟ تا چه اندازه کشورهای گوناگون جهان از حیث راهبردی و ژئوپلیتیکی به موقعیت ایران و توانمندیهای آن نیاز دارند؟
حداقل یک بررسی اجمالی نشان می دهد که در سال های گذشته سال به سال میزان نیاز جهان در حوزه های انرژی، اقتصادی، تجاری، نظامی و امنیتی به ایران کاهش یافته است. درست به همین دلیل هم است که اتخاذ مواضع ضدایرانی برای کشورهای گوناگون جهان با هزینه های بسیار کمی و حتی در برخی مواقع با هیچ هزینه‌ای همراه نیست.
در این فضا، کشورها و کنشگران مختلف در میحط بین المللی، جهت خوشامدِ برخی از دولت های دیگر هم که شده، ایران را با مواضع کلامی خود هدف قرار می دهند تا بتواتند موقعیت و منافع خود را در قالب ارتباط با کشورهایی خاص، تامین کرده و ارتقا بخشند. نکته دیگر که در مورد سفر اخیر رئیس جمهور کره جنوبی به امارات متحده عربی و همچنین سفر شی جین پینگ رئیس جمهور چین به عربستان سعودی قابل مشاهده و مهم است این است که آنها مزایا و منافع قابل توجهی را از توسعه روابط با کشورهای عربی برای کشور خود متصور هستند و درست به همین دلیل، منتظر نمی مانند و صرفا منافع ملی کشورشان را چراغ راهِ خود می دانند و از اتحاذ مواضع ضدایرانی نیز پروایی ندارند.
به طور خاص یون سوک یول نخستین رئیس جمهور تاریخِ کره جنوبی است که به امارات متحده عربی سفر کرده و در قالب این سفر 13 توافقنامه در حوزه‌های مختلف به ویژه در حوزه اقتصادی را با مقام های اماراتی به امضا رسانده است. پیشتر شی جین پینگ نیز در سفر به عربستان سعودی بیش از 30 قرارداد به ارزش بیش از 35 میلیارد دلار را با مقام های عربستانی به امضا رسانده بود که در نوع خود حامل مزایای گسترده ای برای هر دو طرف است.
ازاین منظر باید از خود پرسیدکه آیا چین و کره جنوبی از قِبل روابط خود با ایران نیز به همین میزان منفعت اقتصادی می برند؟ (سوی که البته حالت برد-برد دارد) حداقل در شرایط کنونی که ما شاهد چنین مساله ای نیستیم. باید بپذیریم که کانون اصلی راهنمای سیاست خارجی دولت ها در اقصی نقاط جهان، نه وفاداری و تعهدات ثابت ایدئولوژیک آن ها، بلکه منافع اقتصادی و سیاسیشان است و همین مساله آن ها را مستعد انجام چرخش های خاص در حوزه سیاست خارجیشان می کند.
