چرا عکس خودمان را دوست نداریم؟!
قرار بود برای تعویض گواهینامه رانندگی اقدام کنم و از آنجاییکه می‌دانستم عکسی که در آن قرار می‌گیرد باید تا ده سال آینده همانجا بماند می‌خواستم حتما بهترین تصویر از من در کارتم وارد شود. احساس خوبی نسبت به خود داشتم و تا قبل از اینکه دوربین فلش بزند در آینه تصویر خودم را ایده آل می‌دیدم، اما…
همه‌ی ما کم و بیش این تجربه را داریم، چه در عکس‌های دسته جمعی و چه در عکس پاسپورت یا شاتی که دوست‌مان از ما می‌گیرد: از عکس خودمان راضی نیستیم، واقعا چرا؟!
خوشبختانه علم با توضیح این سوال نجات‌مان داده است! این سوال که چرا عکس‌مان آنطوری نمی‌شود که انتظار داریم؟ عکس پروفایل شما تاثیر بزرگی در ارتباطات آنلاین‌تان دارد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که افراد در همان ثانیه‌ی اول که عکس شما را می‌بینند، قضاوت‌تان می‌کنند و شما اولین تاثیر خود را گذاشته‌اید!
انتخاب عکس مناسب برای پروفایل اهمیت دارد زیرا عکس‌های متفاوت، پیام‌های متفاوتی نیز ارسال می‌کنند. محققان دانشگاه پرینستون دریافته‌اند که تغییر دادن عکس پروفایل می‌تواند تاثیر اولیه‌ی شما بر افراد را به میزان شگفت انگیزی تغییر بدهد. در این مطالعه، دانشمندان از هر نفر عکس‌های نسبتا متفاوتی گرفتند و از دیگران خواستند بر اساس ویژگی‌های شخصیتی گوناگون به این تصاویر امتیاز بدهند، مثلا هوش، قابل اعتماد بودن و جذابیت. محققان دریافتند حتی یک تغییر جزئی می‌تواند دریافت و قضاوت دیگران در مورد شما را تحت تاثیر قرار بدهد. حالا موضوع این است که چطور عکس مناسبی برای پروفایل‌تان انتخاب کنید؟ جواب ساده است: باید از دیگران کمک بگیرد و علتش هم موارد زیر است:
عکس ما شبیه خودمان نیست
مطالعه‌ی جالب جدیدی دریافته عکس‌هایی که ما برای نمایش خودمان انتخاب می‌کنیم، بیانگر جلوه‌ی دقیق و درستی از ظاهر ما نیستند. در واقع غریبه‌ها بهتر می‌توانند عکس‌هایی را انتخاب کنند که شبیه خودمان است. در مطالعه‌ای از افراد خواسته شد 10 عکس از خودشان را از فیس بوک‌شان دانلود کنند و بر اساس شبیه‌ترین به خودشان تا کم شباهت‌ترین به خودشان امتیاز دهی کنند. سپس گروهی از افراد غریبه سعی کردند این تصاویر را با یک ویدیوی بسیار کوتاه از هر فرد تطبیق بدهند. نتیجه اینکه امتیاز ِ «شبیه ترین»ی که خود فرد و غریبه‌ها برای او داده بودند فقط 7 درصد انطباق داشت!
عجیب است کسی که صورت فردی را فقط در عرض یکی دو دقیقه می‌بیند بهتر از خود او می‌تواند شبیه‌ترین عکس را انتخاب کند. اما منطقی است: با وجود اینکه ما صورت خود را هر روز بارها می‌بینیم اما حافظه‌ی فعلی ما تصوری که از خود داریم را با توانایی ما برای انتخاب تصویری درست و واقعی از اکنون ِ خودمان ترکیب می‌کند و در واقع نوعی اختلال ایجاد میشود.
حافظه‌ی ما تصویری از ما را دارد که در آینه می‌بینیم، بنابراین هنگام انتخاب عکسی از خودمان که شبیه ما باشد و دوستش داشته باشیم، با مراجعه به حافظه به دنبال همان تصویری می‌گردد که در آینه دیده‌ایم و مشکل اینجاست که تصویر ما در آینه معکوس میشود و به همین علت دقیقا شبیه خود ما نیست! به این پدیده mere-exposure effect یا اثر مواجهه صرف می‌گویند؛ هر چه با چیزی بیشتر آشنا باشیم، بیشتر دوستش داریم. ما با دیدن نیم رخ خودمان آشنا نیستیم یا آنجوری را که دیگران ما را می‌بینند دوست نداریم.
همه‌ی ما تصور مشخصی از خودمان داریم: مثلا سرمان کمی به سمت راست باشد، چشم چپ‌مان وقتی که لبخند می‌زنیم کمی جمع شود و یک خال زیبا روی گونه‌ی چپ‌مان نشسته باشد. وقتی تصویری از خودمان از زاویه‌ای متفاوت می‌بینیم، هیچکدام از ویژگی‌های‌‌مان آن چیزی نیستند که انتظار داشتیم. در نتیجه احساس ناخوشایندی به ما دست می‌دهد: این عکس من است اما شبیه من نیست!
شما آنقدرها که فکر می‌کنید جذاب نیستید
بله می‌دانم که این حرف خوشایندی نیست اما اجازه دهید ببینیم علم چه می‌گوید. در مطالعه‌ی مشترکی که بین محققان دانشگاه شیکاگو و محققان دانشگاه ویرجینیا صورت گرفت، دانشمندان از افراد در وضعیت عادی‌شان عکس گرفتند و سپس چند کپی از آن تصاویر تهیه کرده و آنها را به گونه‌ای ویرایش کردند که بیشتر یا کمتر جذاب جلوه کنند. چند هفته بعد، این افراد دوباره برگشتند و از خواسته شد که بگویند کدام عکس‌شان اصلی و بدون ویرایش است. بیشتر آنها باور داشتند عکسی که با ویرایش آنها را جذاب‌تر نشان می‌داد عکس واقعی و بدون ویرایش آنهاست، و این یعنی؛ افراد خودشان را جذاب‌تر از آنچه که در واقعیت هستند می‌بینند.
جالب است بدانید این افراد وقتی همین بررسی و قضاوت را در مورد عکس دیگران انجام می‌دادند، معکوس عمل کردند! بیشتر آنها عکس بدون ویرایش یا عکسی را که با ویرایش از جذابیت‌شان کاسته بود به عنوان عکس اصلی و بدون ویرایش انتخاب کرده بودند.
اینکه خودتان را جذاب‌تر و زیباتر از آنچه که هستید ببینید لزوما چیز بدی نیست. چون به شما اعتماد بنفسی می‌دهد که اتفاقا ظاهرتان را بهتر و زیباتر می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که عکس شما را می‌بینند می‌توانند اعتماد بنفسی را که در شما وجود دارد دریافت کنند و شما را جذاب‌تر، دوست داشتنی‌تر و شایسته‌تر ببینند.
دیگران نگرش متفاوتی در مورد جذابیت دارند
افراد نه تنها خودشان را جذاب‌تر می‌بینند بلکه توانایی این را ندارند که جذابیت خودشان را قضاوت و ارزیابی کنند. در مطالعه‌ای از سر و صورت افراد 12 عکس گرفته شد و از آنها خواسته شد تصمیم بگیرند کدام عکس‌شان ویژگی‌های زیرا کمتر یا بیشتر جلوه می‌دهد:
. جذابیت
. قابل اطمینان بودن
. تسلط داشتن
. ماهر و کارآمد بودن
. اعتماد بنفس داشتن
سپس از افراد خواستند به تصاویر همدیگر طبق همان ویژگی‌ها امتیاز بدهند. بعد از مقایسه‌ی نتایج، معلوم شد تقریبا هیچ انطباقی بین چیزی که افراد در مورد بهترین عکس‌های خود تصور می‌کردند و چیزی که دیگران تصور می‌کردند وجود نداشت، یعنی برداشت افراد از جذابیت می‌تواند متفاوت باشد. برای اینکه بر این نقص ادراکی و شناختی غلبه کنید و بتوانید بهترین عکس را برای پروفایل‌تان انتخاب کنید دو راه وجود دارد:
1. از دیگران بازخورد بگیرید
قبل از اینکه عکس جدیدی برای پروفایل‌تان آپلود کنید، سه یا چهار عکس را انتخاب کنید و از دیگران بپرسید کدام عکس بیشتر شبیه شماست. اگر می‌خواهید برای پروفایل لینکدین عکس انتخاب کنید به دیگران بگویید که قرار است عکسی را برگزینید که از نظر حرفه‌ای جذاب باشد تا آنها بدانند که شما را چگونه ارزیابی کنند.
نکته: اگر از افراد غریبه یا اقوام نظر بخواهید خیلی بهتر است تا اینکه از دوستان خود بخواهید عکس‌های‌تان را ارزیابی کنند. دوستان شما فکر می‌کنند شما یک آدم شگفت انگیز و جذاب هستید چون معمولا اوقات خوشی را با دوستان‌تان سپری می‌کنید که باعث میشود به یک کشش و هماهنگی مطلوب نسبت به شما دست پیدا کنند، شبیه همان حسی که شما نسبت به خودتان دارید.
همچنین به احتمال زیاد می‌دانند که چه چیزی باعث میشود بهترین احساس را داشته باشید که ربطی به حرفه‌ای‌تر بودن و جذاب‌تر بودن و باکفایت‌تر بودن و … ندارد و با وجود اینکه می‌دانند کدام عکس بهترین است اما عکس دیگری را انتخاب کنند. اما غریبه‌ها یا افراد فامیل نسبت به شما دیدگاه و احساس دیگری دارند و شما را به اندازه‌ی کافی نمی‌شناسند تا از ترجیحات یا پسندهای شما باخبر نیستند.
یک راه ساده برای بازخورد گرفتن از غریبه‌ها استفاده از سایت Photofeeler است (www.photofeeler.com). عکس‌های‌تان را آپلود می‌کنید و غریبه‌ها بر اساس ویژگی‌های گوناگون بسته به زمینه‌‌ای که می‌خواهید از آن استفاده کنید به عکس‌های شما امتیاز می‌دهند. الگوریتم photofeeler، به طور اتوماتیک امتیازات شما را طبق معیارها مشخص می‌کند تا نتیجه‌ی آماری را طبق ویژگی‌هایی که به دنبالش هستید به شما ارائه بدهد. یک راه دیگر هم این است که از همکارانی که زیاد با آنها صمیمی نیستید نظر بخواهید.
2. عکس‌هایی را انتخاب کنید که شبیه افرادی به نظر می‌رسید که در نظر شما جذابند
اگر دوست ندارید نظر دیگران را در مورد عکس مناسب خودتان جویا شوید می‌توانید به دنبال عکس‌هایی از دیگران بگردید که با تصویری که می‌خواهید از خودتان ارائه دهید، بیشترین شباهت و انطباق را دارند. ببینید چه چیزی در تصاویر آنها باعث شده که در نظر شما جذاب جلوه کنند یا مثلا به نظر شما بسیار حرفه‌ای و کارآمد به نظر برسند.
سپس در میان عکس‌های خودتان به دنبال تصاویری باشید که همان ویژگی‌ها را دارند. این روش خیلی بهتر از این است که بدون هیچ معیار و هدفی فقط به عکس‌ها نگاه کنید زیرا ما معمولا عکس‌های دیگران را واقعی‌تر می‌بینیم. اما درصد موفقیت شما در روشی که نظر دیگران را می‌طلبد بیشتر از این روش خواهد بود زیرا نگاه شما به خودتان ممکن است فریب‌تان بدهد و اینطور تصور کنید که عکس مورد علاقه‌تان بهترین عکس است.
نکاتی برای بهتر شدن عکس‌تان
. روی‌تان به دوربین باشد. این نکته به همان استراتژی زبان بدن در رویارویی با افراد برمی‌گردد: مستقیما با افراد روبرو شوید، نه زاویه دار. چون با این حرکت احترام‌تان را نسبت به افرادی که به عکس شما نگاه می‌کنند منتقل می‌کنید.
. چشمان خود را کمی جمع کنید. کمی جمع کردن گوشه‌ی چشم‌ها مانع این میشود که با چشمهای گشاد شده (انگار که ترسیده‌اید!) به نظر برسید و باعث میشود جذاب‌تر جلوه کنید و این چیزی است که پژوهش‌ها نشان داده.
. سرتان را کمی کج کنید. این یک علامت بین المللی است که زیرکانه به دیگران نشان می‌دهد شما پذیرای برقرار کردن ارتباط هستید.
. لبخند بزنید، نه پوزخند. خیلی از افراد در عکس‌های خود بدون اینکه بدانند پوزخند می‌زنند. نمایش پوزخند در عکس نشان می‌دهد در حال تمسخر هستید و فکر می‌کنید بهتر از دیگرانید. ضمنا یک لبخند اصیل و واقعی که عضلات چشم را هم درگیر کند، شما را صمیمی‌تر و خوش برخوردتر جلوه می‌دهد.
برخلاف چیزی که ممکن است تصور کنید، شما غیرفوتوژنیک‌ترین آدم دنیا نیستید! بلکه فقط عادت ندارید خودتان را آنگونه که دیگران شما را می‌بینند ببینید. شما در عکس دسته جمعی، عکس پاسپورت و یا هر عکس دیگری کاملا طبیعی به نظر می‌رسید و صورت شما هیچ تغییری نمی‌کند، فقط به زاویه دیدی که دیگران شما را می‌بینند آشنا نیستید. از خودتان در زوایای مختلف سلفی بگیرید و آنها را تماشا کنید تا به صورت خود از زاویه‌ی دید دیگران عادت کنید.
