چرا توسعه پایگاههایملی دادههایمالی و اعتبارسنجی ضروری است؟
توسعه پایگاههای اطلاعات و دادههای مالی و اعتبارسنجی در سطح ملی، از جمله ضرورتهای اقتصاد کشور محسوب شده و مناسب است در خلال اجرای برنامه ششم توسعه، به عنوان یک مسئله کلیدی و پیشنیاز سایر اقدامات مدنظر قرار گیرد.
به گزارش بازتاب به نقل از ایبِنا، با توجه به گسترش روز افزون بسترهای الکترونیک در بازارهای مالی اعم از کانالهای پرداخت، مدیریت پرتفوی و غیره، تبدیل پول کاغذی به پول الکترونیک در سالهای اخیر را میتوان بزرگترین دستاورد توسعه تکنولوژی در شبکه بانکی و بازار سرمایه دانست. البته این پیشرفت، تهدیدها و فرصتهای عدیدهای را در پیش روی اقتصاد کشور علیالخصوص نظام بانکی گذاشته است.
در وضعیت کنونی، از یک سو امکان رصد تراکنشهای مالی تمامی اشخاص حقوقی و حقیقی وجود دارد و از سوی دیگر، پیدایش مسائلی نظیر افزایش حجم معوقات بانکی، عدم تخصیص بهینه منابع، سفتهبازیهای غیرمفید و غیره، ضرورت توسعه پایگاههای ملی داده و اطلاعات در بازارهای مالی را دوچندان میکند. ضرورت و فواید توسعه اینگونه پایگاههای داده را میتوان در چند دسته خلاصه و به برخی از آنها اشاره کرد:
الف- اعتبارسنجی مشتریان شبکه بانکی
یکی از چالشهای بزرگ نظام بانکی در سالهای اخیر که موجب انجماد داراییهای بانکی شده و بانکها را در پرداخت سود سپردهها دچار مشکل کرده، افزایش معوقات و تبدیل روز افزون تسهیلات جاری به غیرجاری است. از جمله عواملی که زمینه پیدایش و گسترش این مسئله را بوجود آورده است، عدم اعتبارسنجی صحیح مشتریان قبل از اعطای تسهیلات توسط بانکها میباشد. این خلاء سبب عدمتخصیص بهینه منابع به بنگاههای اقتصادی شده است.
بر این اساس، در وضعیتی که بسیاری از واحدهای تولیدی دچار کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش بوده و درصدد ورشکستگی میباشند، افرادی ریسکپذیر دست به فعالیتهای پرخطر میزنند. این فعالیتها عمدتاً از جنس فعالیتهای سوداگرایانه و سفتهبازی در سایر بازارها بوده و این مسئله ریسک اعتباری و نکول تسهیلات را برای شبکه بانکی افزایش میدهند.
ب- مبارزه با پولشویی
درصورت تشکیل پایگاههای داده و اطلاعات مالی به صورت متمرکز در سطح کلان، زمینه مبارزه با پولشویی و تزریق پول کثیف به شبکه بانکی و اقتصاد کشور بیشتر فراهم شده و امکان پیگیری مسیر انتقال پول و مجازات متخلفان توسط مراجع قضایی میسر میشود.
پ- همکاری با موسسات رتبهبندی بینالمللی
یکی از توفیقهایی که اقتصاد هر کشور میتواند بهدست آورد، جذب سرمایهگذار خارجی است؛ امری که علاوه بر آنکه مشکل تامین مالی بسیاری از صنایعی که صادرات محور بوده و با ارز خارجی مانند دلار مبادله میکنند را فراهم میآورد، زمینه انتقال تکنولوژی را ممکن ساخته و میتواند به پیشرفت پایدار کشور نیز منجر شود.
اما تجربه جهانی در جذب سرمایهگذاری خارجی، نشاندهنده ضرورت استفاده از همکاریهای بینالمللی موسسات رتبهبندی معتبر مانند Moody’s، S&Pو Fitch است. با توسعه پایگاههای اطلاعات مالی در سطح کلان، بستر همکاری با این موسسات (که نقش بسیار مهمی در جذب اعتماد سرمایهگذاران خارجی دارند) فراهم میشود.
ت- کمک به سیاستگذاران پولی و مالی
در صورت توسعه پایگاههای داده و اطلاعات مالی متمرکز در سطح کلان، زمینه تصمیمگیری، سیاستگذاری و نظارت برای وزارت امور اقتصاد و دارایی (به عنوان سیاستگذار مالی)، بانک مرکزی (به عنوان مقام ناظر بازار پول) و سازمان بورس و اوراق بهادار (به عنوان سیاستگذار و مقام ناظر بازار سرمایه) بیش از پیش فراهم میشود. علاوه بر این، توسعه این پایگاهها میتواند بستر هماهنگیهای بیشتر بازارهای مالی و مقامات هر یک از بازارها را به صورت هوشمندانهتر فراهم آورد.
در پایان لازم به ذکر است تاسیس و توسعه پایگاههای اطلاعات مالی و اعتبارسنجی در سطح ملی امروزه نه فقط به عنوان یک مزیت، بلکه به عنوان یک ضرورت در بازارهای مالی و علیالخصوص در شبکه بانکی کشور محسوس است. شاید بتوان کاهش معوقات بانکی، جذب سرمایهگذار خارجی و همکاری با موسسات بینالمللی اعتبارسنجی را از مهمترین فواید این اقدام دانست. طراحی و توسعه اینگونه پایگاههای داده، علاوه بر آنکه به خودی خود یک نیاز در بازارهای مالی به شمار میآید، پیشنیاز اثربخشی سایر اقدامات لحاظ شده در برنامه ششم توسعه نیز مسحوب میشود.