پرورش استعداد‌ها به کام بچه پولدارها!
حتي اگر يك پروفسور مريم ميرزاخاني هم خروجي مدارس سمپاد در كشورمان باشد، نمي‌توان اينگونه شتابزده و كارشناسي نشده و با پست توييتري وزير آموزشوپرورش حذف اين مدارس را به‌طور كامل از صحنه نظام آموزشوپرورش كشور كليد زد تا شكاف‌هاي آموزشي بيش از پيش نمود يابد و دانش‌آموزان مستعد در خانواده‌هاي فقيري كه از پس شهريه دهها ميليوني مدارس غير‌انتفاعي بر‌نمي‌آيند به حال خود رها شوند.
ماجراي پاك كردن صورت مسئله مدارس سمپاد آنچنان ناگهاني و هيجان‌زده اجرايي شد كه اعتراض نمايندگان مجلس را به همراه داشته و 160 تن از اعضاي خانه ملت در نامه‌اي به رئيس‌جمهور خواهان تجديد‌نظر در انحلال مدارس استعدادهاي درخشان و نمونه‌دولتي و شيوه جذب آنها شدند.
روزنامه جوان نوشت:ماجراي حذف آزمون ورودي مدارس سمپاد با توييت هدفمند سيد‌محمد بطحائي آغاز شد؛ توييتي مبني بر تصميم وي براي كاهش استرس دانش‌آموزان! هيچ كس اما تصور نمي‌كرد از ميان دهها عامل استرس‌زايي كه دانش‌آموزان با آنها درگيرند، مقصود آقاي وزير حذف مدارس سمپاد باشد، آن هم در شرايطي كه تنها دو هفته تا موعد برگزاري آزمون سمپاد سال 97 باقي مانده و دانش‌آموزان و خانواده‌ها تمام استرس‌هايشان را براي رسيدن به اين آزمون كشيده‌اند و اين حذف نه‌فقط استرس‌زدا نبود، بلكه استرس‌زا هم شد. در چنين شرايطي بود كه مهدي نويد ادهم، دبيركل شوراي عالي آموزشوپرورش اعلام كرد: مدارس سمپاد و نمونه‌دولتي براي سال آينده در پايه هفتم پذيرش دانش‌آموز نخواهند داشت. اين خبر اما با واكنش اعتراض‌آميز دانش‌آموزان پايه ششم همراه بود.
كارنامه درخشان
خروجي مدارس سمپاد كه پيش از اين با نام مدارس استعداد درخشان يا تيزهوشان شناخته مي‌شد به اندازه كافي درخشان هست تا حمايت رهبري را همراه اين مدارس كند. مدارس سمپاد پر‌افتخارترين مدرسه آسيا با بيش از 167 مدال جهاني هستند و مريم ميرزاخاني، نخبه رياضي جهان فارغ‌التحصيل همين مدارس بود. اين خروجي اهميت مدارس سمپاد را روشن‌تر مي‌كند تا جايي كه مقام معظم رهبري در بيانات خود در ديدار با جمعي از نخبگان در مهر‌ماه سال گذشته تأكيد كردند: «من از اين مسئله سمپاد – سازمان ملي پرورش استعدادهاي درخشان- نگرانم. گزارش‌هايي كه به من مي‌رسد، گزارش‌هاي خرسندكننده‌اي نيست؛ اين سمپاد خيلي مهم است. اين كار خيلي مهمي است و آن نكته هم كه اشاره كردند كه يك تعداد زيادي مدرسه براساس اين [طرح تأسيس شده]، اين متوقف به اين است كه اين سازمان خوب بچرخد و خوب اداره بشود؛ گزارش‌هايي كه به ما مي‌رسد در اين جهت، گزارش‌هاي خرسندكننده‌اي نيست.»
افت كيفيت
مدارس سمپاد هر چند در طول سه دهه فعاليت خود خروجي‌هاي مهمي داشته‌اند، اما نمي‌توان بر نقاط ضعف و چالش‌هاي آنها هم چشم پوشيد و يكي از اصلي‌ترين دلايل اين چالش‌ها هم پيشي گرفتن رشد كمي اين مدارس از كيفي شدن آنهاست. تا سال 89، تعداد مدارس استعدادهاي درخشان 300 مدرسه بود، اما ناگهان با رشدي بيش از صد‌در‌صدي به 700 مدرسه رسيد. همين مسئله هم موجب افت كيفي و حتي بازگشت بخشي از دانش‌آموزاني شد كه تحت‌عنوان استعدادهاي درخشان وارد اين مدرسه‌ها شده بودند، موضوعي كه فاطمه مهاجراني درباره آن اينگونه توضيح داده بود: وقتي ظرف چهار سال مدارس سمپاد دوبرابر مي‌شود، معلوم است كه با كمبود معلم كافي و تجهيزات كارگاهي روبه‌رو مي‌شويم و افت كيفيت پيش مي‌آيد.
با تمام اينها اما حذف اين مدارس به معناي پاك كردن صورت مسئله است، به‌‌خصوص وقتي راه جايگزيني براي شناسايي و پرورش استعدادهاي درخشان در كشور وجود ندارد و طرح‌هايي همچون شهاب هم هنوز آزمون خود را پس نداده‌اند، اما مدارس استعدادهاي درخشان تجربه‌اي 30 ساله‌اند. در نامه 160 نماينده مجلس نيز آمده است: در اينكه شيوه جذب در اين مدارس صرفاً از طريق آزمون كتبي محل اشكالات متعددي است، ترديدي نيست و در ضرورت جايگزيني اين شيوه جذب با طرح‌هايي كه امكان شناخت، هدايت و استعداديابي دانش‌آموزان را در دوره ابتدايي براساس سند بنيادين تحول آموزشوپرورش مي‌دهد، تأكيد مي‌شود، اما مسئله شيوه جذب بايد جداي از مسئله حذف اين مدارس بررسي شود.
به كام پولدارها
رضوان حكيم‌زاده، معاون آموزش ابتدايي آموزشوپرورش گفته است: آزمون تيزهوشان و نمونه‌دولتي در پايه هفتم اثرات مخربي روي دوره ابتدايي داشت. در اين ميان، خانواده‌هايي كه متمكن بودند، مي‌توانستند وارد كلاس‌هاي خاص شوند كه زمينه سودجويي برخي مؤسسات را فراهم كرده بود. از سوي ديگر، خانواده‌هايي كه شرايط مالي نداشتند، برچسب عدم توانمندي و باهوش نبودن به فرزندشان مي‌خورد كه به لحاظ تربيتي آسيب‌رسان بود.
در برابر اين الهام ياوري، عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس با تأكيد بر اينكه در 60 درصد كشورهاي دنيا تفكيك بين دانش‌آموزان عادي و نخبه انجام مي‌شود، نگاه متفاوتي به اين موضوع دارد: وقتي دسترسي كافي به سيستم آموزش كيفي وجود ندارد سر امكانات با‌كيفيت رقابت ايجاد مي‌شود و اين رقابت استرس‌زاست و با حذف مدارس سمپاد و نمونه‌دولتي امكانات موجود محدودتر و تعادل عرضه و تقاضا به هم مي‌خورد و رقابت از اين مدارس به مدارس غيردولتي كه هيچ كنترلي روي آن نيست، كشيده مي‌شود. ميعاد صالحي، عضو تيم تدوين سند راهبردي كشور در امور نخبگان هم با بيان اينكه از 50 نفر مدال‌آور رشته رياضي، 31 نفر يا به عبارتي 60 درصد سمپادي هستند، مي‌افزايد: با اين طرح افراد پولدار بچه‌هايشان را به مدارس غيردولتي خاص مي‌فرستند و آنها كه پول ندارند، رها مي‌شوند.
