قیام گرسنگان در مغرب

مغرب از دو سال پیش صحنه برگزاری تظاهرات مسالمت آمیز مردم در اعتراض به وضعیت بد اقتصادیشان است و در این میان شمار زیادی از معترضان بازداشت شده اند .این اعتراض ها همچنان ادامه دارد و این روزها درخواست های برای استعفای نخست وزیر و کابینه این کشور به گوش می رسد

به گزارش ایرنا، سال 2011میلادی جوانی دست فروش به نام «محمد بوعزیزی» در اعتراض به برخورد بد پلیس با خود و جلوگیری از کار، خود را به آتش کشید و این سرآغاز انقلاب های مردمی در تونس و برخی کشورهای عربی بود که به بهار عربی یا بیداری اسلامی معروف شد و بسیاری از حکام منطقه که از چندین دهه پیش بر کرسی قدرت تکیه داده بودند ،از تخت پایین کشیده شدند که معمر قذافی دیکتاتور لیبی، «حسنی مبارک» دیکتاتور مصر و «علی عبدالله صالح » در یمن از این جمله بودند هرچند نباید در این میان موج سواری قدرت های خارجی در این کشورها را فراموش کرد.
مغرب از جمله کشورهایی بود که از این حوادث جان سالم به در برد اما از سال 2016 میلادی که شمار زیادی از مردم این کشور از وضعیت اقتصادی خود بسیار ناراضی اند، دست به اعتراض هایی زده که هنوز هم با اشکال مختلف ادامه دارد.

**اعتراض های ریف در مغرب
آغاز اعتراض ها در مغرب به 28 اکتبر سال 2016 باز می گردد که نیروهای دولتی ماهی های یک ماهی فروش 30 ساله به نام «محسن فکری »را در «حسیمه» واقع در منطقه ریف در شمال مغرب مصادره کردند و در خودروی حامل زباله ریختند. این جوان در اعتراض به این اقدام و در تلاش برای برگرداندن ماهی ها همراه با دوستان خود وارد خودروی حامل زباله شدند و در پی آن این جوان لای تیغه های خودروی حمل زباله جان باخت و اینگونه آتش اعتراض ها و راهپیماهایی بر افروخته شد.معترضان و مردم ابتدا خواستار اجرای عدالت و کشف حقایق در خصوص کشته شدن این جوان بودند اما کمی بعد این جنبش ابعاد دیگری به خود گرفت و مردم ده ها خواسته حقوقی ،اجتماعی و اقتصادی زیادی مطرح کردند که ساخت ورزشگاه و دانشگاه و بیمارستان و ایجاد فرصت های شغلی از این جمله بود .
این اعتراض ها به جنبش ریف مشهور شد و «ناصر الزفزافی » یکی از مهم ترین فعالان این جنبش زندانی در کنار بیش از 150 نفر از شهروندان مغربی بازداشت شد. او اخیرا در اعتراض به حبس انفرادی اش دست به اعتصاب غذا زده است.
اعتراض ها در حسیمه مغرب همچنان ادامه داشت تا اینکه آتش این اعتراض ها در جاهای دیگر نیز شعله ور شد.

**اعتراض های جراده
«جراده» منطقه ای در 522 کیلومتری شمال شرق رباط پایتخت مغرب است که حدود 40هزار نفر جمعیت دارد و قبلا با معادن ذغال سنگش معروف بود .آن زمان بسیاری از مردم این منطقه با کار کردن در این معدن گذران زندگی می کردند اما سال 1998میلادی ذخایر ذغال سنگ در این معدن به پایان رسید و حضور شرکت ها در آن دیگر صرفه اقتصادی نداشت و به همین دلیل این معدن تعطیل شد و این در حالی بود که شمار زیادی از مردم این منطقه بیکار و خواستار یک جایگزین اقتصادی برای اشتغال خود بودند .
اواخر سال 2017دوبرادر که تلاش می کردند از یک چاه و تونل، ذغال سنگ استخراج کنند، جان باختند و پس از آن نیز یک نفر دیگر به دلیل شرایط بد این معدن ، جان باخت و این سرآغاز اعتراض های مردمی شد .معترضان از دولت خواستند با توجه به تعطیلی این معدن که طی چندین دهه منبع رزق مردم بود، شغل ایجاد کند. مردم این منطقه می گویند ده ها نفر در این معدن جان باخته اند اما همچنان عده ای برای گذران زندگی جان خود را به خطر می اندازند و داخل این معدن می روند.
مردم این منطقه بارها راهپیمایی برگزار کرده و خواستار توجه دولت به وضعیت معیشتی خود شده اند.گفته می شود در راهپیماهای اخیر بین پنج تا هفت هزار نفر شرکت کردند.آتش این اعتراض ها با وجود گذشت چندین ماه هنوز خاموش نشده است و هر از چندگاهی مردم دست به راهپیمایی می زنند و از سوی دیگر شماری از مردم منطقه نیز به اتهام های مختلف بازداشت شده اند.
از سوی دیگر شهر «زاکوره » بزرگترین شهر جنوب مغرب از ماه اکتبر سال 2017 با بحران کم آبی مواجه شد و این باعث شد ساکنان این شهر در اعتراض به قطعی پیاپی آب راهپیمایی ای تحت عنوان ‘تشنگی’ به راه بیندازند.
«محمد ظریف »کارشناس سیاسی مغربی گفت، مغرب طی 10 سال اخیر با اعتراض های مشابهی در مناطق به حاشیه رانده شده روبرو بوده است .سال 2007در شهر «صفرو» واقع در مرکز این کشور مردم در اعتراض به افزایش قیمت کالاها تظاهرات برگزار کردند و بین سال های 2005 تا 2009 نیز مردم دست به تحرکاتی در «سیدی افنی » در جنوب و «بوعرفه» در شرق مغرب زدند و شهر «تازه» در مرکز این کشور نیز در سال 2012 شاهد برگزاری تظاهرات مشابهی بود.

**معترضان بر مسالمت آمیز بودن راهپیمایی های خود تاکید دارند
ویژگی بارز اعتراض های مردمی در مغرب این است که این اعتراض ها عموما مسالمت آمیز و به دور از خشونت است و برخی علت آن را فعالیت فارغ التحصیلان بیکار دانشگاه ها در آن می دانند و می گویند برخلاف تظاهرات و اعتراض های دهه هشتاد قرن گذشته، این تظاهرات مسالمت آمیز است و شاید دست اندرکاران این اعتراض ها می خواهند نیروهای امنیتی بهانه ای برای سرکوب آن ها نداشته باشند و به همین دلیل سعی می کنند از هرگونه خشونت اجتناب کنند.

**دیده بان حقوق بشر مغرب را به سرکوب معترضان متهم می کند
با وجود مسالمت امیز بودن این راهپیمایی ها، دیده بان حقوق بشر اعلام کرده است پلیس مغرب ، اعتراض های مردم در ماه مارس 2018 را در شهر جراده سرکوب کرد و برای متفرق کردن مردم به خشونت مفرط دست زد و در جریان آن یک نوجوان 16 ساله را توسط خودرو زیر گرفت و رهبران این اعتراض ها را بازداشت کرد.
دیده بان حقوق بشر افزود، پلیس مغرب در سال 2016 تا 2017 نیز با معترضان در منطقه ریف همین برخورد را داشت.

**تحریم خرید کالاها ، یکی از راه حل های مردم برای تغییر وضعیت موجود
علت اصلی اعتراض ها و راهپیماهایی در مغرب، وضعیت بد اقتصادی است و مردم از دولت می خواهند برای بهبود شرایط زندگی آن ها تلاش کند و در عین حال تلاش می کنند به روش های مختلف دولت را وادار به تن دادن به خواسته هایشان کنند.
از سوی دیگر مردم این کشور به این نتیجه رسیده اند که برای تغییر وضعیت موجود باید با هم متحد باشند .یکی از نمودهای این اتحاد، درخواست برای تحریم برخی کالاها است.
تحریم کالاهای گران، روش جدید اعتراض مردم به گرانی ها است و در این میان نیروهای امنیتی برای مقابله با آن کاری نمی توانند بکنند مردم مغرب از اوایل اردیبهشت گذشته در شبکه های اجتماعی کارزاری برای تحریم خرید کالاها و محصولات چند شرکت و از جمله یک شرکت لبنیاتی ، یک شرکت سوخت رسان و یک شرکت آب معدنی ایجاد کردند . دولت از مردم خواست برای حفظ سرمایه های ملی دست از تحریم این کالاها بردارند و از سوی دیگر این شرکت ها هم ناچار به کاهش قیمت های خود شدند اما سقف خواسته های مردم بسیار بالاتر از این ها است .
روزنامه اکونومیست در یک نظر سنجی نوشت، 74درصد مردم از کارزار تحریم ها اطلاع دارند و 57درصد مردم این تحریم ها را اجرایی می کردند.

** درخواست مردم برای استعفای کابینه به دلیل ناتوانی در حل مشکلاتشان
در پی تداوم وضعت بد اقتصادی در مغرب و انتشار اخبار اعتراض های مردمی در اردن و استعفای نخست وزیر این کشور ، بسیاری از مغربی ها در شبکه های اجتماعی خواستار برکناری دولت و انحلال پارلمان شدند.
فعالان مغربی در شبکه های اجتماعی از «سعد الدین عثمانی» نخست وزیر این کشور خواستند به دلیل مشکلات اجتماعی رو به افزایش، استعفا کند.
روزنامه «زنقه 20» مغرب نوشت، مردم با مشکل گرانی و افزایش قیمت کالاها و نبود فرصت های شغلی دست و پنجه نرم می کنند و در این میان دولت مغرب نتوانسته است آتش اعتراض های مردمی را خاموش کند، این موارد کافی است تا محمد ششم شاه مغرب بر اساس قانون اساسی دخالت و نخست وزیر را برکنار و پارلمان را نیز منحل کند و پس از آن انتخابات زودهنگام برگزار شود . مسئولان باید در جهت خواسته های مردم همانند اتفاقی که در اردن و اسپانیا افتاد، از قدرت کناره گیری کنند .
از سوی دیگر حزب « الاصاله و المعاصره» خواستار استعفای کابینه و انحلال پارلمان شد. این حزب اعلام کرد با استعفای دولت، میان مردم و احزاب سیاسی آشتی برقرار می شود زیرا این روزها مقام های دولتی حقوق و پاداش های قابل توجهی دریافت می کنند در حالی که بیشتر مردم مغرب با مشکل تامین مخارج زندگیشان مواجه اند.
وضعیت بد اقتصادی مردم، کمبود فرصت های شغلی و بیکاری جوانان، همانند بمب های ساعتی هستند که هر لحظه ممکن است منفجر شوند .اگر مقام های مغربی هرچه زودتر کاری برای بهبود وضعیت معیشتی مردم انجام ندهند ، بعید نیست دامنه اعتراض ها گسترده تر شود و آن زمان خواسته مردم فقط برکناری یک دولت خاص و نخست وزیر نخواهد بود بلکه می خواهند کل نظام حکومتی تغییر کند همانگونه که در تونس خودسوزی یک جوان دستفروش به دلیل شرایط بد اقتصادی ، منجر به انقلاب مردم این کشور شد.