علت صدا دادن مفاصل هنگام حرکت/از حباب گاز تا ساییدگی غضروف
شنیدن صدای «تق‌تق» یا ترکیدن هنگام حرکت مفاصل – مانند زانو، گردن یا انگشتان – برای بسیاری از افراد تجربه‌ای آشناست. این پدیده می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله ترکیدن حباب‌های گازی در مایع مفصلی یا حرکت تاندون‌ها و رباط‌ها روی استخوان باشد که اغلب بی‌خطر هستند.
اگر این صداها همراه با درد، تورم، محدودیت حرکتی یا احساس گیر کردن مفصل باشند، می‌توانند نشانه‌ی مشکلاتی مانند ساییدگی غضروف، آرتروز یا التهاب مفصل باشند.
در چنین شرایطی مراجعه به پزشک ضروری است تا از پیشرفت آسیب و بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
علت‌های رایج صدا دادن مفاصل
۱. حباب‌های گازی در مایع مفصلی
مایع سینوویال داخل مفصل حاوی گازهایی مثل نیتروژن و دی‌اکسید کربن است. حرکت مفصل باعث ترکیدن این حباب‌ها و تولید صدا می‌شود.
۲. حرکت تاندون‌ها و رباط‌ها
هنگام خم‌کردن یا کشیدن مفصل، تاندون‌ها ممکن است از روی استخوان بلغزند و با برگشت به جای اولیه، صدای «پاپ» ایجاد کنند.
۳. ساییدگی غضروف‌ها (Crepitus)
با افزایش سن یا در بیماری‌هایی مثل آرتروز، غضروف‌ها نازک شده و سطح مفصل زبر می‌شود، که باعث صداهای سایشی می‌شود.
۴. فشار منفی در بافت‌ها
جدا شدن سریع پوست از لایه‌ی فاشیا (لایه‌ی بین پوست و عضله) نیز می‌تواند صدای ترکیدن ایجاد کند.
چه زمانی باید نگران شد؟
صدا همراه با درد یا تورم
رشد مجدد غضروف زانو با یک ماده جدید
محدودیت در حرکت مفصل
سابقه‌ی آسیب یا شکستگی
احساس ناپایداری یا قفل‌شدن مفصل
در این موارد، مراجعه به پزشک ارتوپد یا فیزیوتراپیست توصیه می‌شود.
راهکارهای مراقبتی
ورزش‌های کم‌فشار مثل شنا یا یوگا
حفظ وزن مناسب برای کاهش فشار مفصلی
مصرف غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D
نوشیدن آب کافی برای حفظ روان‌کاری مفاصل
اصلاح وضعیت نشستن و ایستادن
