علائم کم خونی را بشناسیم

 نشانه های کم خونی را بشناسید:

– رنگ پریدگی پوست مخصوصاً در نوک انگشتان، لبها، دور چشم و زبان

– خستگی، بیحالی، ضعف

– تنگی نفس فعالیتی

– سرگیجه

– افزایش تعداد نبض

کم خونی (آنمی) یک بیماری ضعیف کننده بدن است که به دلیل کم شدن تعداد گلبولهای قرمز خون یا کاهش مقدارهموگلوبین به وجود می آید.

هموگلوبین، پروتئینی رنگی است که اکسیژن را حمل می کند و از جمله ترکیبات آن آهن می باشد و رنگ قرمز گلبولها را نیز موجب می شود.

تولید ناکافی گلبولهای قرمز در مغز استخوان، نبودن آهن و دیگر مواد تشکیل دهنده خون، بیماریهایی از قبیل لوسمی، کم خونی داسی شکل، و تالاسمی، از دست رفتن خون به مقدار زیاد و عفونتها، همگی از جمله علتهای به وجود آورنده کم خونی هستند.

آیا بیماری خطرناک است؟
کم خونی خطرناک است، زیرا می تواند نشانه یک بیماری دیگر باشد و بنابراین تمام موارد باید تحقیق شوند.

ابتدا چه کار باید بکنید؟
بیمار شما بی حال و رنگ پریده است و خوب غذا نمی خورد به گونه ها، دهان، نوک انگشتان و زبان وی نگاه کنید و ببینید رنگ پریدگی در آنها نیز مشاهده می شود.

فعالیت بیمار خود را با دیگران مقایسه کنید بعد از ورزش و تمرینات بدنی و بازی به تنفس او توجه کنید ببینید آیا تنگی نفس و یا سرگیجه دارد؟

آیا مشورت با دکتر لازم است؟
اگر فکر می کنید به کم خونی مبتلا هستید به دکتر مراجعه کنید. کم خونی باید کاملاً توسط دکتر معالجه گردد و نباید تنها به درمانهای خانگی اکتفا کنید.

دکتر چه اقدامی انجام خواهد داد؟
ابتدا آزمایش خون می کند. اگر تشخیص کم خونی تأیید شود برای تحقیق کامل علت آن، بیمار را در بیمارستان بستری کرده و احتمالاً در صورت شدید بودن کم خونی اقدام به تزریق خون می کند.

اگر کم خونی به علت کمبود آهن باشد قرصهای آهن را تجویز خواهد کرد و به شما توصیه می کند از غذاهای سرشار از آن به بیمار خود بخورانید بعلاوه علت کمبود آهن باید توسط یک متخصص اطفال روشن شود. برای این کار بستری کردن بیمار در بیمارستان ضروریست.

شما چه کمکی می می توانید بکنید؟

حتماً غذاهایی را که دکتر یا متخصص تغذیه تجویز می کنند به بیمار خود بدهید غذاهای سرشار از آهن عبارتند: از جگر، زرده تخم مرغ، سبزیجات و ویتامینCکه به جذب آهن کمک می کند و برای این کار مثلاً می توانید یک لیوان آب پرتقال با تخم مرغ به وی بدهید.

اهدای خون سالم، اهدای زندگی
مجموعه ای که در اختیار شماست خلاصه ای از روند اهدای خون و چگونگی آن می باشد.

سؤال:
فواید اهدای خون چیست؟جواب:از مهمترین فواید اهدای خون نجات زندگی و کسب رضایت الهی و از فواید دیگر آن آگاهی از سلامت جسمانی می باشد که از طریق کنترل موارد زیر انجام می پذیرد:

ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن، تشخیص کم خونی و نوع گروه خونی

سپس خون اهدا کننده در آزمایشگاههای سازمان انتقال خون برای اطمینان از سلامت مورد آزمایش قرار می گیرد.

آزمایشهای انجام شده به قرار زیر است:

Rh و سیستم ABO گروه بندی خون: شامل گروه بندی را نشان می دهد.

 B عفونت فعلی یا ناقلین ویروس هپاتیت: HBsAg  را نشان می دهد.

C آنتی بادی علیه عفونت ویروس هپاتیت:Anti-HCV

T فقط در استان خراسان انجام می شود و برای بررسی آنتی بادی علیه لوسمی لنفوسیتهای:Anti- HTLV I/II در بزرگسالان می باشد، عفونت با ویروس ایدز را نشان می دهد:Anti – HIV I/II

سیفیلس: جهت غربالگری بیماریهای مقاربتی می باشد.

اگر در آزمایشهای انجام شده مشکلی وجود داشته باشد نتایج بلافاصله به فرد اهدا کننده اطلاع داده خواهد شد تا برای انجام درمانهای مورد نیاز اقدام نماید.
سؤال:
انتقال خون چیست؟
جواب:
انتقال خون در پزشکی جنبه حیاتی دارد و در موارد خاص توسط پزشک معالج تجویز می گردد. خون به اجزای متفاوتی قابل تجزیه است که ممکن است به تنهایی یا به طور کامل در شرایط مختلفی به بیماران تزریق گردد.اجزای خون به طور عمده عبارتند از: گلبولهای قرمز برای کم خونی ها یا خونریزیها، پلاکتها برای بیماریهای خونریزی دهنده هنگامی که شمارش پلاکتی کاهش یافته است. و پلاسما که برای تأمین پروتئینهای خون به کار می رود.سؤال: آیا انتقال خون ایمن است؟

جواب:

سازمان انتقال خون ایران کلیه اهدا کنندگان را مورد بررسی قرار می دهد تا ایمنی اهدا کنندگان و دریافت کنندگان تأمین گردد. تمامی خونهای اهدا شده برای بیماریهای قابل انتقال از طریق خون بررسی می شوند و در هنگام اهدای خون اهدا کننده باید به سؤالاتی که در ارتباط با وضعیت سلامت وی پرسیده می شود پاسخ دهد. این سؤالات برای تشخیص و بررسی اهدا کنندگان پرخطر طرح شده است. خون در داخل کیسه های یک بار مصرف جمع آوری شده و در دمای مناسب نگهداری می شود.

سؤال: خطرات انتقال خون چیست؟

جواب: هپاتیت:

با وجود اینکه آزمایشهایی برای کاهش احتمال انتقال هپاتیت از طریق خون در نظر گرفته شده است، ولی هنوز احتمال بسیار کمی در وجود هپاتیت منتقله از طریق خون وجود دارد چرا که ویروس ممکن است در خون اهدا کننده وجود داشته باشد و توسط آزمایش تشخیص داده نشود باعث بروز بیماری ایدز می شود و خونHIVایدز: ایدز بیشترین علت ترس از انتقال خون است.

ویروس افرادی که مبتلا به بیماری ایدز بوده اند می تواند باعث انتقال بیماری شود. در هر حال غربالگری اهدا کنندگان و آزمایشهای موجود در تشخیص اهدا کنندگان آلوده بسیار مؤثر بوده است. از سال 1987 به طور روتین کلیه خونهای اهدا شده برای تشخیص بیماری آزمایش می شود و انجام این آزمایشها احتمال انتقال بیماری را به طور وسیعی قادر بهHIV کاهش داده است. البته هنوز ممکن است اهدا کننده خون دارای ویروس باشد ولی آنتی بادی علیه قابل تشخیص نباشد.

خطرات دیگر انتقال خون:
خون یک بافت زنده است و انتقال خون مانند دیگر پیوندها با خطراتی همراه است. این خطرات شامل ناهمخونی، واکنشهای آلرژیک و انتقال بیماریهای عفونی می باشد که توسط آزمایشهای روتین قابل تشخیص نیستند.سؤال: اهدای اتولوگ چیست؟

جواب:
روشی است که در آن بیمار خون خود را اهدا می کند و خون تا زمانی که وی به آن احتیاج دارد در شرایط مناسبی نگهداری می شود. در ابتدا بیمار باید توسط پزشک معاینه شود تا از سلامت خود اطمینان حاصل نماید. تمامی اهدا کنندگان بایستی شرایط ارائه شده از سوی سازمان انتقال خون ایران را دارا باشند.سؤال:قبل از اهدای خون اهدا کنندگان چه کارهایی باید انجام دهند؟

جواب:
اهدای خون تجربه لذت بخشی است پس باید به خاطر داشته باشید: قبل از اهدای خون یک غذای مناسب بخورید و میزانْ آب بیشتری نسبت به روزهای گذشته میل کنید. اگر ممکن است از خوردن آسپیرین به مدت 48 ساعت قبل از اهدا خودداری فرمایید. خوردن آسپیرین مانع اهدای خون نمی شود. ولی معمولاً متخصصین خوردن آن را پیشنهاد نمی کنند. نام و مقدار داروهای مصرفی خود را به یاد داشته باشید. خوردن داروها از اهدای خون جلوگیری نمی کند ولی علت مصرف آن ممکن است از اهدای خون جلوگیری نماید.سؤال: بعد از اهدای خون چه کارهایی باید انجام داد؟

جواب:
24 ساعت بعد از اهدای خون، خوب غذا بخورید و میزان آب دریافتی خود را 24 تا 48 ساعت بعد از اهدای خون افزایش دهید.

برای 30 دقیقه بعد از اهدای خون از کشیدن سیگار یا جویدن تنباکو خودداری کنید تا 2 ساعت بعد از اهدای خون از انجام فعالیتهای بدنی شدید یا بلند کرن اجسام سنگین خودداری فرمایید.

بعضی از افراد بعد از اهدای خون احساس ناخوشایندی دارند (مثلاً سبکی سر)، در صورت بروز این مشکل دراز کشیده تا مشکل بر طرف شود. اگر بعد از برداشتن پانسمان بازو، خونریزی اتفاق افتاد کافیست محل خونریزی را فشار دهید و بازوی خود را 5-3 دقیقه بالا ببرید.

اگر خونمردگی یا خونریزی در زیر پوست مشاهده شد در 24 ساعت اول بعد از اهدا از کمپرس سرد برای محل مذکور استفاده کنید، بعد از 24 ساعت اول، استفاده از کمپرس گرم در رفع علائم کمک می کند.در صورتی که در مورد اهدای خون سؤالات دیگری داشتید می توانید با مرکز انتقال خون منطقه خود تماس حاصل فرمایید.
سؤال:
چگونه یک واحد خون به نیازمندان خون کمک می کند؟

جواب:
یک واحد خون در صورتی که به اجزاء تشکیل دهنده خود تجزیه شود می تواند به سه بیمار متفاوت تزریق شود. گلبولهای قرمز را به مدت 35 روز بعد از اهدا می توان نگهداری کرد و در تصادفات و جراحی ها قابل استفاده است. پلاسما به صورت یخ زده نگاه داشته می شود و به مدت یکسال به این حالت قابل نگهداری است و برای مثال در بیماران مبتلا به مشکلات انعقادی استفاده می شود. پلاکتها بیشتر از 5-1 روز در دمای آزمایشگاه نمی توانند زنده بمانند و در بیماران لوکمیک و پیوندی استفاده می شود.:

جواب:
اهدای خون یک روند ساده و ایمن است و تقریباً 45 تا 60 دقیقه زمان لازم دارد. وسایل مورد استفاده یکبارمصرف و استریل هستند. روند اهدای خون به صورت زیر است: ابتدا فرم ثبت نام توسط بیمار تکمیل می گردد.

سپس بیمار به چند سؤال در ارتباط با سلامتی خود پاسخ می گوید و معاینه بالینی ساده شامل اندازه گیری فشارخون، دمای بدن و نبض به علاوه ی یک نمونه خون برای تشخیص کم خونی از بیمار انجام می شود. اهدا کننده روی تخت دراز کشیده و محل خونگیری توسط ماده آنتی سپتیک، ضد عفونی می شود. و سپس در عرض 6 تا 10 دقیقه خونگیری به عمل می آید.

سؤال:خون از کجا فراهم می شود؟

جواب:

خون دارای عملکردهای فراوانی است که این عملکردها توسط خون مصنوعی قابل انجام نیست. به همین علت برای انتقال خون از خون اهدا کنندگان انسانی استفاده می شود. در ایران سازمان انتقال خون ارائه دهنده سرویسهای مرتبط به انتقال خون است و تنها از اهدا کنندگان داوطلب خون دریافت می کند. همچنین اهدای خون اتولوگ برای بیمارانی که برای عملهای جراحی اختیاری آماده می شوند قابل انجام است. این نکته قابل ذکر است که خون و فرآورده های خونی کاملاً رایگان در اختیار نیازمندان به آن قرار می گیرد.

سؤال:
چه آزمایشهایی بر روی خون اهدا شده انجام می شود؟جواب:قبل از اینکه از خون اهدا شده استفاده شود آزمایشهای زیر بر روی آن انجام می شود:

HIV-I&II، (فقط در استان خراسان)B،C،HTLV-I&IIبررسی بیماریهای عفونی مانند: سیفلیس، هپاتیت که در آزمایشگاههای انتقال خون انجام می پذیرد.

قبل از تزریق خون این آزمایشها توسط بیمارستانRh وABO گروه بندی خونی و انجام تستهای همخوانی مربوطه انجام می شود تا امکان ناسازگاری گروه های خونی کاهش یابد.

سؤال:

خطرات موجود در اهدای خون اتولوگ چیست؟جواب:بیمارانی که از خون خود استفاده می کنند ایمن ترین خون ممکنه را به خود تزریق می کنند. خطرات احتمالی به واسطه اجزای خون مانند گلبولهای سفید، پلاکتها و پروتئین سرم با تزریق خون اتولوگ حذف می شوند.

سؤال:
چگونه می توان خون خود را به عنوان خون اتولوگ اهدا کرد؟

جواب:
ابتدا با پزشک معالج خود مشاوره کنید تا او یک فرم تقاضا برای شما به سازمان انتقال خون ارسال کند. این فرم میزان خون مورد نیاز شما را به سازمان اطلاع خواهد داد. از طرف سازمان با شما تماس گرفته خواهد شد. تا زمانی را برای اهدای خون مشخص نمایند. زمان اهدای خون اتولوگ برای یک بیمار حداقل 7 روز بعد از آخرین اهدای خون اتولوگ قبلی می باشد. البته برای اهدا بایستی میزان هموگلوبین خون از حد طبیعی کمتر نباشد و در معاینات بالینی مشکلی وجود نداشته باشد. اگر از خون اهدا شده اتولوگ استفاده نشود 35 روز بعد از اهدا معدوم خواهد شد و برای فرد دیگری استفاده نخواهد شد.آفرزیس چیست؟ آفرزیس از یک لغت یونانی به معنی خارج کردن مشتق شده است. در این روش یک جزء از اجزای خون کامل جدا می شود (مثلاً پلاکت) و بقیه اجزاء به اهدا کننده بازگردانده می شود. (مثلاً گلبول قرمز و پلاسما) در این روش می توان بیش از یک جزء از اجزای خون را جدا نمود. همچنین آفرزیس توانایی جدا کردن پلاسما (قسمت مایع خون) و گلبولهای سفید خون را داراست.لازم به ذکر است که مدت زمان اهدای خون آفرزیس از مدت زمان اهدای خون در حالت عادی بیشتر است. اهدای خون در حالت عادی تقریباً 10 تا 20 دقیقه به طول می انجامد در حالی که اهدای خون آفرزیس ممکن است یک تا 2 ساعت طول بکشد. اهدا کنندگان انتخاب شده به مرکز آفرزیس طبق زمان بندیهای انجام شده قبلی دعوت می شوند تا پلاسمای خود را برای تهیه فرآورده های خونی اهدا کنند.

اهمیت اهدای خون سالم
– نجات جان انسانها و کسب رضایت الهی.

– آگاهی از سلامت جسمی و ارتقای سطح سلامتی و بهداشت جامعه.

یا 8902827-ibtoinf@ibto.irبرای اطلاعات بیشترخواهشمند است با روابط عمومی سازمان انتقال خون 21- 98+ تماس حاصل فرمایید.
چه کسانی می توانند خون اهدا کنند؟
– سن بین 17 تا 65 باشد،

– وزن حداقل 50 کیلوگرم باشد،

– دارای فشار خون متعادل باشند،

– کم خونی نداشته باشند،

– سابقه هپاتیت ویروسی و برخی دیگر از بیماریهای عفونی و بیماریهای مهم و جدی قلبی و ریوی را نداشته باشند،

– معتاد به مواد مخدر تزریقی و الکل نباشند،

– از آخرین زمان اهدای خون قبلی حداقل 8 هفته گذشته باشد.