علائم سردرد اولیه ناشی از فعالیت ورزشی

سردرد اولیه ناشی از فعالیت، سردردی است که افراد صرفا در اثر ورزش به آن مبتلا می‌شوند و هیچ علت زمینه‌ای ندارد.

سردرد ممکن است پس از ورزش به دلایل مختلف ایجاد شود؛ کم آبی بدن، ورزش در گرما یا ارتفاعات بالا، تنش عضلانی و عوامل دیگر همگی می‌توانند منجر به سردرد بعد از ورزش شوند و در برخی موارد، یک بیماری زمینه‌ای می‌تواند باعث سردرد بعد از ورزش شود.

علائم سردرد اولیه ناشی از فعالیت ورزشی عبارتند از:

– درد، معمولا در هر دو طرف سر

– یک احساس ضربان‌دار

این درد می‌تواند بین ۵ دقیقه تا ۴۸ ساعت طول بکشد و ممکن است شبیه به میگرن باشد و افراد ممکن است بعد از ورزش در شرایط گرم یا ارتفاع بالا، دچار سردرد اولیه ناشی از فعالیت شوند.

سردرد ناشی از فعالیت ثانویه به دلیل یک بیماری زمینه‌ای:

– بیماری قلبی

– سکته مغزی یا خونریزی در مغز

– پارگی در یک شریان

– سندرم انقباض عروق مغزی برگشت پذیر

– تومور یا ضایعه مغزی

کم آبی و سردرد

بر اساس این مطلب که از سوی محمد مهرتاش، متخصص پزشکی ورزشی تهیه شده و توسط فدراسیون پزشکی ورزشی اگر افراد در حین یا بعد از ورزش، مایعات را جایگزین نکنند، ممکن است دچار کم آبی شوند. آب و الکترولیت‌ها بدن را هیدراته نگه می‌دارند و افراد هر دوی این‌ها را از طریق تعریق از دست می‌دهند و هنگامی که یک فرد کم آب می‌شود، ممکن است دچار سردرد شود.

علائم دیگری که ممکن است نشان دهنده کم آبی بدن باشد عبارتند از:

– احساس تشنگی

– احساس بیحالی یا خستگی

– ادرار زرد تیره

– تولید ادرار کمتر از حد معمول

– خشکی دهان یا لب

– احساس تحریک‌پذیری

– سرگیجه

سردرد تنشی

سردرد تنشی، شایع‌ترین نوع سردرد است. تنش عضلانی ناشی از ورزش یا وضعیت بدنی نادرست در حین ورزش می‌تواند باعث این سردردها شود. افرادی که استرس را تجربه می‌کنند نیز ممکن است دچار سردرد تنشی شوند.

علائم سردرد تنشی عبارتند از:

– درد خفیف تا متوسط

– شروع تدریجی سردرد

– درد در گردن و پشت سر

– دردی که می تواند یک درد مبهم یا نواری مانند رپ در اطراف سر باشد

– دردی که اغلب هر دو طرف سر را درگیر می کند

– معمولا به جای ضربان، درد مداوم است

ورزش در گرما

ورزش در آب و هوای گرم یا نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث سردرد و میگرن شود. افزایش سطح گرما می‌تواند باعث تعریق بیش از حد و منجر به کم آبی بدن شود. نور شدید خورشید نیز ممکن است به عنوان محرک برای سردرد و میگرن عمل کند.

قند خون پایین

اگر افراد قبل از ورزش غذا نخورند، ممکن است به دلیل سطح پایین قند خون دچار سردرد شوند. ورزش کالری می‌سوزاند و اگر افراد قبل از ورزش کالری کافی دریافت نکنند، سطح قند خون آن‌ها کاهش می یابد و وقتی افراد کربوهیدرات می‌خورند، بدن آن‌ها را به گلوکز تبدیل می‌کند. مغز، به ویژه برای عملکرد صحیح به عرضه دائمی گلوکز متکی است و اگر مغز گلوکز کافی دریافت نکند، می‌تواند علائم مختلفی از جمله سردرد ایجاد کند.

سایر علائم سطح پایین قند خون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

– حالت تهوع

– گیجی

– تعریق

– احساس ضعف یا سرگیجه

– تکان دادن

– گرسنگی

میگرن

ورزش متوسط ‌و منظم ممکن است به پیشگیری از میگرن و کاهش شدت علائم کمک کند. با این حال، ورزش ممکن است محرکی برای میگرن در برخی افراد باشد.

برخی از شایع ترین علائم میگرن عبارتند از:

– سر درد ضربان دار

– افزایش حساسیت به نور و صدا

– حالت تهوع

– استفراغ

– خستگی

اگر ورزش باعث میگرن شود، ممکن است دلایل زمینه ای وجود داشته باشد، مانند:

– شروع ناگهانی ورزش، بنابراین بدن نیاز به افزایش ناگهانی اکسیژن دارد

– قند خون پایین

– کم آبی بدن

– تغییر سبک زندگی مانند رژیم غذایی

درمان

اگر افراد به دلیل از دست دادن مایعات از طریق ورزش سردرد دارند، باید با نوشیدن آب، آب بدن خود را تامین کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند موارد زیر را امتحان کنند:

– افزایش مصرف مایعات در طول روز: خوردن میوه‌ها، سبزیجات، اسموتی‌ها و سوپ‌ها راهی عالی برای افزایش مایعات است.

– جایگزینی الکترولیت‌ها: این موضوع می‌تواند به آبرسانی مجدد بدن نیز کمک کند. افراد می‌توانند از محلول‌های آب رسانی خوراکی استفاده کنند که الکترولیت‌هایی را برای کمک به جایگزینی آن‌هایی که در اثر تعریق از دست می‌دهند، فراهم می‌کند.

– حرکات کششی: ورزش‌های ملایم، مانند یوگا، ممکن است به کاهش تنش عضلانی و سردرد مرتبط کمک کند.

– تکنیک‌های آرام‌سازی: به عنوان مثال، مدیتیشن ممکن است به تخلیه تنش از بدن کمک کند.

– غوطه‌ور شدن در یک حمام گرم: این ممکن است به شل شدن عضلات به ویژه عضلات اطراف سر کمک کند.

– استفاده از پد حرارتی روی گردن و شانه‌ها: این کار همچنین ممکن است به شل شدن عضلات اطراف سر کمک کند.

– داروهای مسکن بدون نسخه: این داروها همچنین ممکن است به کاهش علائم دردناک کمک کنند.

اگر کاهش سطح قند خون در حین ورزش باعث سردرد می‌شود، خوردن یک میان وعده یا وعده غذایی کوچک بعد از ورزش ممکن است به بازگشت سطح قند به حالت طبیعی و درمان سردرد کمک کند.

پیشگیری

اگر افراد پس از ورزش سردرد بدون هیچ بیماری زمینه‌ای را تجربه می‌کنند، مراحل زیر ممکن است به جلوگیری از ایجاد سردرد کمک کند:

– آبرسانی با آب قبل، حین و بعد از ورزش

– آبرسانی مجدد با نوشیدنی‌های الکترولیتی یا محلول‌های خوراکی

– گرم کردن و سرد کردن کامل بدن قبل و بعد از ورزش

– بررسی فرم و وضعیت بدن هنگام ورزش صحیح است

– پوشیدن کفشی که از وضعیت بدنی مناسب پشتیبانی می‌کند

– پرهیز از حذف وعده‌های غذایی به خصوص صبحانه

– خوردن وعده‌های غذایی کوچک و منظم برای کمک به مدیریت سطح قند خون

– اطمینان حاصل کنید که هر شب به اندازه کافی بخوابید

– بیدار شدن و خوابیدن در ساعات مشخصی هر روز

– هر روز به طور متوسط ‌ورزش کنید، حداقل ۳۰ دقیقه

– اجتناب از ورزش طولانی مدت در گرمای شدید

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:

هرکسی که سردردهای ورزشی را تجربه می‌کند اما از شرایط زمینه‌ای آگاه نیست باید برای ارزیابی به پزشک خود مراجعه کند. افرادی که دارای هر گونه بیماری مرتبط با قلب یا عوامل خطر بیماری قلبی هستند، باید با پزشک خود در مورد سردردهای مرتبط با ورزش صحبت کنند به خصوص اگر همراه با سردرد، گردن یا فک درد باشند.

این مسئله شامل افرادی است که سابقه موارد زیر را دارند:

– سیگار کشیدن

– چاقی

– دیابت

– حمله قلبی

– فشار خون بالا

– کلسترول بالا

امکان دارد پزشک آزمایش‌های مختلفی را برای رد هر گونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است باعث سردرد بعد از ورزش شود، انجام دهد.

آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

– آزمایش خون

– اشعه ایکس از سینوس‌ها، برای بررسی اینکه آیا مشکلات سینوسی باعث سردرد می شوند یا خیر؟

– ام آر آی یا سی‌تی اسکن

– افرادی که پس از ۴۰ سالگی دچار سردردهای جدید می شوند، سردردهایی را تجربه می‌کنند که بیش از چند ساعت طول می‌کشد یا سایر علائم عصبی را تجربه می‌کنند، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند.

 ایسنا