صادرات گاز ایران به گرجستان همچنان در دستورکار است

معاون وزیر نفت در امور گاز گفت: قرارداد صادرات گاز ایران به گرجستان منتفی نشده و در صورت نهایی شدن توافق‌ها، بخش‌خصوصی گاز ایران را از خاک ارمنستان به گرجستان صادر می‌کند.

حمیدرضا عراقی، درباره صادرات گاز ایران به گرجستان گفت: شرایط جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که امکان صادرات گاز به بسیاری از کشورها از جمله گرجستان را دارد، اما این صادرات باید از خاک ارمنستان انجام شود.

وی افزود: صادرات گاز به گرجستان به فراهم شدن شرایط گوناگونی از جمله موافقت ارمنستان نیاز دارد، همچنین زیرساخت‌های صادرات و قیمت مناسب نیز از دیگر عوامل تحقق این هدف است.

معاون وزیر نفت در امور گاز تصریح کرد: در صورتی که ایران، ارمنستان و گرجستان برای صادرات گاز به توافق برسند، لازم است بخش‌خصوصی گاز را از ایران بخرد و پرداخت هزینه سوآپ به کشورهای ایران و ارمنستان را پرداخت کند تا این گاز وارد گرجستان شود.

مدیرعامل شرکت ملی گاز اظهار کرد: پیش از این نیز یکی از شرکت‌های خصوصی برای انتقال گاز ایران به گرجستان اقدام کرد اما هنوز هیچ گازی به گرجستان صادر نشده است.

عراقی با بیان این‌که هم‌اکنون هیچ قراردادی برای صادرات گاز ایران به گرجستان اجرایی نشده، گفت: موضوع صادرات گاز از خاک ارمنستان به گرجستان هنوز به طور کامل منتفی نشده است و در صورتی که برای بخش خصوصی به صرفه باشد احتمال دارد، صادرات گاز انجام شود.

دی ماه سال گذشته، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری همراه با هیئت بازرگانی ایران به ایروان سفر کرد، و در همایش تجاری ارمنستان و ایران که مسئولان اقتصادی ارمنستان و فعالان بخش خصوصی دو کشور در این همایش حضور داشتند، طی سخنانی با اشاره به توانایی منطقه برای انتقال گاز ایران از طریق گرجستان و دریای سیاه به اروپا، بر همکاری دو کشور در زمینهٔ تامین امنیت انرژی تاکید شد.

صادرات گاز به اروپا، از جمله برنامه‌هایی است که می‌تواند در افزایش سهم ایران در تجارت جهانی گاز نقش داشته باشد.

اتحادیه اروپا هم اکنون حدود ۲۲ تا ۲۳ درصد انرژی موردنیاز خود را از گاز طبیعی تامین می‌کند و بر اساس مطالعات پارلمان اروپا، امکان صادرات گاز از سوی ۱۲ کشور به این قاره وجود دارد که ایران نیز از جمله این کشورها و بهترین منبع تامین گاز است.

ایران ظرفیت صادرات سالانه ۲۵ تا ۳۰ میلیارد مترمکعب گاز از هشت مسیر را به اروپا دارد.

مسیر ایران- عراق- سوریه، مسیر ترکیه که خود شامل چند مسیر از جمله دریای سیاه از طریق آذربایجان، گرجستان و دریای سیاه و دیگری از طریق ارمنستان، گرجستان و دریای سیاه است، از مسیرهای صادرات گاز به اروپا هستند.

در اردیبهشت امسال، بنابر اعلام مقامات وزارت امورخارجه ایران، مذاکراتی میان ایران و گرجستان انجام شد که از تفاهم‌هایی در زمینه افزایش همکاری‌های تجاری اقتصادی میان دو کشور خبر می‌داد، زیرا گرجستان در گذشته محموله گازی از ایران خریداری کرده بود.

اما به دلیل مشکلاتی که داشتند، آن را حمل نکرده و تفاهم انجام شده را اجرایی نکرده بود اما بر اساس تفاهم یاد شده، ارسال گاز ایران به گرجستان در بهار امسال باید به مرحله عمل می‌رسید اما محقق نشد.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در مذاکرات مشترک هیئت‌های عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران و گرجستان، با بیان این‌که ایران در زمینه انرژی آمادگی تامین گاز مورد نیاز گرجستان را دارد، گفت: ما می‌توانیم گاز را در مرز با آذربایجان یا ارمنستان تحویل گرجستان بدهیم و اخیرا محموله ۴ میلیون مترمکعبی برای چهار ماه توافق شده که بدون شک اجرای آن نیازمند حل و فصل مسائل بانکی است.

به گفته بهزاد بابازاده، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی گاز، قرارداد صادرات گاز ایران به گرجستان برای نخستین بار در مردادماه ۱۳۹۵ میان ایران و یک شرکت خصوصی گرجستانی به نام جی آی ای سی (Georgian International Energy Corporation) برای یک دوره چهار ماهه به میزان ۴۰ میلیون مترمکعب امضا شد.

دلیل کوتاه مدت بودن قرارداد نیز این است که ایران برای نخستین‌بار است که می خواهد وارد تجارت گاز فراتر از همسایه‌های خود شود، بنابراین باید همه جوانب کار را بسنجد.

افزون بر این، گاز ارسالی به گرجستان باید از مسیر ارمنستان عبور کند که هنوز مذاکرات گرجستانی‌ها و ارمنی‌ها در این باره نهایی نشده است.

مریم والیشویلی، معاون وزیر انرژی گرجستان نیز سال گذشته، با بیان این‌که برای معامله تجاری گاز میان ایران و گرجستان شرکت‌های خصوصی باید اقدام کنند، گفته بود: از لحاظ تئوری، شرکت‌های خصوصی می توانند چنین قراردادی امضا کنند و قانون گرجستان چنین چیزی را ممنوع اعلام نکرده است.

وی افزود: در موضوع صادرات گاز ایران به گرجستان، این چنین قراردادهایی باید برای ثبت به دولت گرجستان ارائه شوند. زیرساخت خط لوله گرجستان توسط دولت کنترل می‌شود، شرکت‌های خصوصی و دولت گرجستان باید برای انتقال گاز در داخل کشور قرارداد امضا کنند که چنین قراردادهایی هم امضا نشده است.

معاون وزیر انرژی گرجستان با این حال تاکید کرد در صورت نیاز به تامین گاز از ایران، این کار می‌تواند هم از ارمنستان و هم از آذربایجان به گرجستان منتقل شود، زیرا زیرساخت‌های لازم در مرز هردو کشور وجود دارد، ایران یک تامین کننده عمده گاز برای بازارهای جهانی است و گرجستان بارها برای خرید گاز ایران ابراز علاقه کرده است.