سرگردان در خیابان، چشم انتظار ساعت 18 …

همه ذکر و فکرشان کشیدن و تأمین مواد است؛ برخی شان بارها ترک ‌کرده اند اما با برخورد سرد و نبود حمایت از طرف جامعه و خانواده و نیز نبود حمایت‌های مالی و شغلی دوباره به ‌سمت اعتیاد کشیده می‌شوند.

حال دغدغه بزرگ امروز معتادان بهبودیافته، طردشدن از جامعه و نداشتن پشتیبان و حامی است؛ حسن زاده یکی از معتادانی است که به مرکز ترک اعتیاد ماده 16(معتادان پرخطر) بجنورد برای ترک اعتیاد ارجاع داده شده است.

” دو سه ساله بودم که پدر و مادر خود را از دست دادم و سرپرستی ام را خاله ناتنی‌ام قبول کرد اما تمام خانواده های آن ها مصرف کننده مواد مخدر بودند و همین امر سبب شد تا از 13 سالگی معتاد شوم.”

او 29 سال سن دارد و مواد مخدری نیست که آن را مصرف نکرده باشد؛ در این اواخر هم معتاد به ماده مخدر شیشه شده است. با وجود اینکه در کارواش شست و شوی ماشین‌ها انجام داده اما درآمد روزانه 95 هزار تومان اش کفاف خرید مواد را نمی‌داده است و در نتیجه گاهی اوقات مشغول به گدایی و جمع آوری آشغال و ضایعات می‌شده است.

حدود 11 مرتبه برای ترک اعتیاد به این مرکز ارجاع شده که دو مرتبه از این تعداد با رضایت خودش بوده است اما نبود هیچ حمایت اجتماعی و خانوادگی موجب شده تا بعد از ترک اعتیاد دوباره مصرف کننده مواد شود.

خودش می گوید:”واقعا دوست دارم یک انسان سالم باشم و در کنار خانواده زندگی کنم اما داشتن خانواده و ازدواج همچون یک رویا برای افرادی همانند ماست؛ هیچ کسی حاضر نیست حتی یک لحظه با افرادی همانند ما زندگی کند. از آنجایی‌که کسی را ندارم راه و روش چگونه زندگی کردن و چگونه پاک زندگی کردن را نمی‌دانم.”

او ادامه می‌دهد: طی چند سال گذشته یکی از کارکنان این کمپ قول داد که اگر به طور کامل ترک کنم یکی از دختران بستگان خود را برای من خواستگاری می‌کند، من هم ترک کردم و آنقدر درصد پاکی خود را بالا بردم که حتی سرآشپز هم شدم اما زمانیکه از این کمپ خارج شدم و برای ازدواج سراغ آن شخص را گرفتم متوجه شدم که دروغ گفته است و همین امر سبب شد تا دوباره به سراغ مواد بروم.”

حالا چهار سالی است که در سرای امن که متعلق به بهزیستی است می‌خوابد؛ از ساعت شش بعد از ظهر به این مرکز می‌رود و در ساعت هفت صبح نیز از آنجا باید خارج شود؛ در این فاصله زمانی هیچ جای و مکانی برای اقامت ندارد و سرگردان در کوچه و خیابان چشم انتظار می‌ماند تا دوباره ساعت شش بعد از ظهر شود تا به آن مکان برای استراحت مراجعه کند.

او می گوید نبود هیچ جا و مکانی سبب می‌شود حتی سر از پاتوق های مصرف مواد مخدر هم درآورد.

حاجی زاده، یکی دیگر از معتادان این کمپ است که 12 سال مصرف کننده مواد مخدر بوده است؛ او در سن 22 سالگی با دختری که خانواده اش دارای وضع مالی نامناسب بوده ازدواج می کند اما به دلیل مصرف 6 سال شیشه، همسرش، او را با دو دختر 12 و 14 ساله اش ترک کرده و رفته است.

او در ابتدا مصرف کننده تریاک و شیره بوده اما دوستان ناباب با گفتن حرف هایی همچون کشیدن هروئین آسان تر از شیره و تریاک است، سبب شدند تا این گونه در مصرف مواد غرق شود؛ مصرف مواد باعث شد او تمام روز خواب و تمام شب بیدار باشد در نتیجه نمی توانست هیچ کاری انجام دهد.

شیشه سبب شد تا تمام اعتبارش از دست رود و انگشت نمای فامیل و مردم کوچه و خیابان شود و حال، همسر و دخترهایش به هیچ عنوان او را قبول نمی‌کنند.

تاکنون برای ترک اعتیاد به صورت خود معرف سه مرتبه به این مرکز مراجعه کرده اما از آنجاییکه هیچ حمایت کننده‌ای ندارد و بیکار است دوباره مصرف کننده مواد شده است. پدر و مادر، خواهر و برادر دارد اما آن‌ها هم او را به عنوان یک بیمار بهبود یافته قبول نمی‌کنند و هیچ جایگاهی برایش در خانواده قائل نیستند.

اعتماد به نفس پایین از علل پایین مصرف دوباره مواد مخدر در معتادان بهبود یافته

احمد ریواده، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، یکی از مشکلات اساسی معتادان متجاهر را پذیرش نشدن از سوی اجتماع و خانواده‌های آنان دانسته و ادامه می‌دهد: طبق قانون برخی از ارگان‌ها همچون بهزیستی و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف شده‌اند تا مرکز جامع توانمندسازی و صیانت اجتماعی از بهبودیافتگان را در استان ها راه اندازی کنند.

وی ادامه داد: در این راستا افرادی که در مراکز 15 ، 16 مستقر هستند برای اینکه بدون سرپرست نباشند و مکانی برای اقامت داشته باشند، می توانند در این مراکز بمانند. کاری که این در این مراکز انجام می شود، طی مدت شش ماه بعد از بهبودیافتگی معتادان، آن ها را به صورت تمام وقت پذیرش می کند و از سوی دیگر در این مراکز امر مهارت آموزی نیز انجام می‌شود تا فرد معتاد بهبودیافته بعد از خروج از این مرکز بتواند کاری برای خود دست و پا کند.

ریواده با اشاره به اینکه مرکز جامع توانمندسازی در این استان در دی ماه سال جاری به بهره برداری رسید، بیان کرد: ظرفیت این مرکز 60 نفر است که اکنون در این مرکز 20 نفر پذیرش شده‌اند و از این به بعد معتادان بی سرپرست رها شده از مرکز ماده 16، به این مرکز ارجاع داده می‌شوند.

وی با بیان اینکه میزان مانایی معتادان بهبود یافته در این استان فقط 15 درصد است، تصریح کرد: نبود حمایت های اجتماعی و خانواده مهمترین علت بروز این مشکل است. یکی دیگر از عللی که موجب می شود تا معتاد بهبود یافته دوباره سراغ مصرف مواد مخدر برود، نداشتن کار و عدم اطمینان به این افراد برای دادن کار است.

به گفته وی، وجود اعتماد به نفس پایین از دیگر عللی است که سبب می شود تا میزان مانایی معتادان بهبود یافته در استان کم باشد.

وی در رابطه با معتادان کارتن خواب در استان نیز اظهار کرد: معتادان کارتن خواب به مراکز ماده 16 منتقل می‌شوند و تقریبا تعداد این افراد 150 نفر است.