دستور کرونایی بایدن برای ایران؛ آیا امیدها برای مقابله موثر با کرونا در ایران افزایش می یابد؟
براساس تصمیم رئیس جمهور تازه نفس آمریکا، قرار است که تأثیرات تحریم‌های یک جانبه و چند جانبه خارجی بر مبارزه کشورها با ویروس کرونا مورد بررسی قرار گیرد تا دولت ایالات متحده براساس آن، نسبت به لغو یا تعلیق این تحریم ها اقدام کند.
«بازتاب»؛ زهره علامی– در ماموریتی که جو بایدن به وزارتخانه‌های امور خارجه، خزانه داری، بازرگانی و نهادهای تابع وزارت بهداشت این کشور داده، این موضوع مورد تحلیل قرار می گیرد که آیا تحریم‌های اعمال شده آمریکا علیه برخی کشورها از جمله ایران مانع مبارزه با کرونا می‌شود یا نه؟
اما تغییر موضع دولت جدید آمریکا نسبت به بحث تحریم ها و تاثیر آن در مقابله با پاندمی کرونا در شرایطی است که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا در زمان تشدید بیماری کرونا، دامنه تحریم‌ها علیه ایران، ونزوئلا، کره شمالی، چین، روسیه را تنگ تر کرد.
حال این سوال مطرح می شود که تصمیم بایدن برای بررسی تاثیر تحریم ها در مقابله با بیماری کرونا، چه تبعاتی می تواند برای ایران به همراه داشته باشد و آیا می توان امیدوار بود که کاهش یا لغو تحریم ها موانع پیش رو برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی را حل کند؟
تروریسم سلامت آمریکا علیه ایران
نگاهی به وضعیت تأمین دارو و تجهیزات پزشکی طی یکی دو سال گذشته نشان می دهد که اعمال تحریم های آمریکا علیه کشورمان فقط محدود به مباحث تجاری و اقتصادی نبوده و سلامت شهروندان را هم درگیر کرده است، ضمن اینکه با شیوع کرونا بحث تحریم ها بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
شهریور ماه بود که سخنگوی وزارت بهداشت در کنفرانسی خبری اعلام کرد که آمریکا با اعمال سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ معاصر علیه کشورمان و با مسدود سازی دسترسی ایران به کانال‌های مالی جهانی، فعالیت‌های مهم تجاری از جمله خرید دارو و ورود تجهیزات پزشکی به کشور را با مشکلات جدی روبرو کرده است.
آبان ماه هم محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در پیامی توییتری ضمن واکنش به مشکلات ایجاد شده برای واردات دارو نوشت: همه جا ثابت شده است که کرونا مرگ بار، مخرب و بی‌رحم است اما به دلیل این که، همدستی بی‌رحم یعنی رژیم آمریکا را دارد، در ایران بدتر است.
ظریف همچنین از فشار حداکثری ایالات متحده در زمینه تروریسم سلامت انتقاد کرد و گفت: آمریکا مردم ایران را در حالی که با این بیماری همه گیر مبارزه می کنند، مورد تحریم های غیر انسانی قرار داده است.
ناگفته نماند که ادامه و حتی تشدید تحریم های آمریکا علیه ایران در زمان شیوع کرونا، واکنش های جهانی را هم در پی داشت، وزارت خارجه چین از دولت ایالات متحده خواست که برای مبارزه ایران با شیوع ویروس کرونا، تحریم‌ها علیه تهران را لغو کند یا منیر اکرم، رئیس شورای اقتصادی-اجتماعی سازمان ملل متحد هم از اقدامات یکجانبه آمریکا علیه ایران و برخی کشورها در حفظ جان و زندگی مردم ابراز نگرانی کرد.
امکان تهاتر پول های بلوکه شده با دارو
درحالی که تحریم های آمریکا علیه ایران، فرآیند مقابله با کرونا را برای کشور با موانعی جدی روبرو کرد اما دولت سابق آمریکا بارها اعلام کرد که کالاهای بشردوستانه به ویژه دارو و تجهیزات پزشکی را از تحریم های خود استثناء کرده است، اما واقعیت این است اگرچه خرید دارو از تحریم معاف است اما واردات دارو فرآیندی است که شامل انتقال وجه، حمل و نقل، بیمه و انتقال مدارک با پست سریع می شود که همه اینها تحریم هستند.
نمونه بارز تاثیر تحریم ها بر تأمین دارو به پرونده خرید واکسن آنفولانزا باز می گردد، با وجود آنکه وزارت بهداشت، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه مکلف به تامین 22 میلیون یورو برای وارادات دارو شدند و این مبلغ هم سریعاً تخصیص پیدا کرد اما این مبلغ به دلیل تحریم‌ها در حساب‌های بانکی ترکیه متوقف شد و در اختیار شرکت تولیدکننده واکسن قرار نگرفت و تأمین واکسن آنفولانزا با مانعی جدی روبرو شد.
مورد دیگر مربوط به آزادسازی پول های بلوکه شده ایران درکره جنوبی و بحث تهاتر این پول ها با دارو و تجهیزات پزشکی است که به دلیل نگرانی کشور کره از تحریم های آمریکا انجام نشد.
البته حالا انتظار می رود که با تغییر رویه دولت آمریکا، شاهد تهاتر پول های بلوکه شده ایران در کره جنوبی و همچنین سایر کشورها با اقلام دارویی و تجهیزات پزشکی باشیم، ضمن اینکه تغییر موضع دولت بایدن نسبت به تحریم های اثرگذار در مقابله با پاندمی کرونا می تواند مسیر خرید واکسن کرونا از چین، روسیه یا هند را هم هموار کند.
در این میان اگرچه تصمیم دولت جدید آمریکا برای بررسی تأثیرات تحریم‌های خارجی بر مبارزه کشورها با ویروس کرونا، گامی مثبت درراستای کاهش تحریم ها، تأمین دارو و تجهیزات پزشکی است اما نباید از تاثیر شیوه مدیریت وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا در مقابله با این بیماری به راحتی بگذریم، در واقع مهمترین و اثرگذارترین اقدامات برای کنترل بیماری کرونا، باید در داخل کشور انجام گیرد و تصمیماتی همچون لغو یا تعلیق تحریم ها هموارکننده این راه است.
