حذف مالیات خودروهای لوکس از لایحه بودجه ۱۴۰۵
در لایحه بودجه ۱۴۰۵ که به تازگی به مجلس ارائه شده، دولت اقدام به حذف مالیات خودروهای لوکس از فهرست درآمدهای مالیاتی کرده است. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که پیشبینی میشد درآمد حاصل از این مالیات در سال گذشته حدود چهار هزار میلیارد تومان باشد.
کارشناسان این اقدام را نشانه ناکارآمدی سیاست مالیات بر خودروهای گرانقیمت میدانند؛ سیاستی که حدود پنج سال پیش با هدف اخذ مالیات از ثروت و کاهش شکاف طبقاتی تصویب شد، اما به دلیل نوسانات نرخ ارز، تورم و بیثباتی اقتصاد کلان، نه تنها درآمد پایدار ایجاد نکرد، بلکه تحقق آن غیرممکن شد.
مالیات بر خودروهای لوکس از همان ابتدا با چالش مفهومی مواجه بود، چرا که معیار «لوکس» در ایران بیشتر به جهشهای ارزی و تورمی وابسته است تا کیفیت یا سطح مصرف واقعی. به همین دلیل، خودروهایی که زمانی میانرده محسوب میشدند، با افزایش نرخ ارز بهصورت خودکار مشمول مالیات لوکس میشدند.
آمار چهار سال اخیر نشان میدهد میزان وصول مالیات بسیار پایینتر از رقم تعیینشده بوده است. برای مثال، در سال ۱۴۰۳، از ۳۳ هزار میلیارد تومان مالیات تعیینشده، تنها حدود ۴ هزار و ۹۳۶ میلیارد تومان پرداخت شد. مجموع درآمد وصولی طی این دوره چهار ساله حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان بوده است.
کارشناسان معتقدند حذف مالیات خودروهای لوکس، تلاشی برای واقعیسازی بودجه و جلوگیری از فشار مالی غیرقابل تحقق بر بازار خودرو است. با توجه به ترکیب سیاستهای قیمتگذاری دستوری، محدودیت واردات و کاهش قدرت خرید خانوار، بازار توان تحمل مالیات اضافی را ندارد و اعمال آن میتوانست بیثباتی بیشتری ایجاد کند.
با این حال، نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بر این باور است که حذف این پایه مالیاتی تنها یک راه حل کوتاهمدت است و بهتر است دولت با اصلاح سازوکار اجرایی و رفع ایرادات، به جای حذف کامل، روند اخذ مالیات را بهینه کند تا عدالت مالیاتی برقرار و منابع درآمدی قابل تحقق باقی بماند.
در مجموع، حذف مالیات خودروهای لوکس از لایحه بودجه ۱۴۰۵ نشاندهنده بنبست سیاست مالیاتی قبلی و تلاش دولت برای انضباطبخشی به منابع و جلوگیری از کسری بودجه است.
