ترامپ در برجام چه گزینه‌هایی دارد؟
اگر آمریکا به تنهایی از برجام خارج شود، منزوی خواهد شد.
در ژانویه گذشته دونالد ترامپ برای استمرار در برجام شروطی تعیین کرد و گفت اگر این شروط محقق نشود آمریکا از این توافق خارج خواهد شد. دنیس راس، دیپلمات سابق آمریکایی، طی یادداشتی در روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق الاوسط، گزینه‌های برجامی ترامپ در آینده را بررسی کرد و نوشت: «در اینکه ترامپ چگونه برجام را می‌بیند، مطلقا هیچگونه شکی وجود ندارد. او این توافق را بدترین توافق توصیف کرد و تصریح کرد که اگر اروپایی‌ها به نگرانی‌هایش درباره موشک‌های بالتسیک، بازرسی از تاسیسات نظامی و بند‌های تاریخ انقضا نپردازند، او در ماه می از آن خارج خواهد شد.»
راس ضمن «مشروع» خواندن این نگرانی‌ها، پیشنهاد کرد یکی از این مسائل، یعنی بازرسی از تاسیسات نظامی، مطرح شود. اگر دولت آمریکا یکی از این تاسیسات را مشخص کند و ایران مانع ورود بازرسان به آن شود، در آن صورت، بنا به ادعای راس، ایرانیان تعهدات‌شان را نقض خواهند کرد.
در رابطه با دو مسئله دیگر، برنامه موشکی و بند‌های تاریخ انقضا، راس معتقد است که این دو از اساس جزوی از مذاکرات برجام بوده‌اند. اما ایرانیان هرگونه اعمال محدودیت بر برنامه موشکی را نپذیرفتند و آمریکا و دیگران هم با این ایده که اعمال محدودیت بر سانتریفیوژ‌ها و مواد غنی‌سازی‌شده و نیز بازرسی از کل زیرساخت‌های هسته‌ای ایران مهم‌تر است، توافق را امضا کردند. راس معتقد است که ایرانیان در ازای اصلاح و تعدیل بند‌های انقضای برجام، جبران خسارت درخواست خواهند کرد.
به گزارش فرارو، راس ادامه داد: «پرسش این است که اروپایی‌ها تا چه اندازه برای پرداختن به نگرانی‌های رئیس‌جمهور ترامپ تمایل دارند. آن‌ها آشکارا خواهان حفظ توافق هسته‌ای هستند. آن‌ها می‌دانند که دولت (آمریکا) دادن خسارت به ایران در ازای حذف یا تعدیل بند‌های انقضای (توافق) را نخواهد پذیرفت.»
گزینه اول
به گفته راس، اروپایی‌ها می‌دانند که بدون دادن غرامت به ایران، روسیه و چین از تلاش‌هایشان برای رسیدن به یک توافق تکمیلی حمایت نخواهند کرد. در نتیجه، اروپایی‌ها در تنگنا قرار دارند. به همین دلیل، راس پیشنهاد می‌کند به جای تلاش برای رسیدن به توافقات تکمیلی که نیازمند موافقت ایران، روسیه و چین هستند، اروپایی‌ها می‌توانند بین آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان توافقی امضا کنند که به موجب آن، همه این کشور‌ها به حفظ برجام در شکل کنونی تعهد کنند. اما این کشور‌ها به موجب این توافق جدید، به ایران اطلاع می‌دهند که اگر ایران پس از سال ۲۰۳۰ اورانیوم غنی‌سازی‌شده یا ذخیره مواد غنی‌سازی‌شده را بیشتر کند، اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها حق اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران را برای خود محفوظ خواهند داشت.
از دیدگاه راس، ایرانیان بدون شک این اقدام را محکوم خواهند کرد و خواهند گفت که «امتیازاتی‌ها» که آن‌ها داده‌اند بر اساس همین جدول زمان‌بندی بوده است. جدولی که ۱۵ سال طول می‌کشد. بر اساس این پیشنهاد راس، آمریکا و متحدانش از برجام خارج نخواهند شد، اما به ایران خواهند گفت که کاهش زمان گریز هسته‌ای، تهدید حساب خواهد شد و آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها ممکن است واکنش نشان دهند.
گزینه دوم
این دیپلمات سابق آمریکایی، گزینه «کاملا متفاوت» دیگری مطرح می‌کند. در این گزینه، دولت آمریکا می‌تواند برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران به خاطر رفتار منطقه‌ایش تلاش کند و بگوید که از توافق هسته‌ای خارج نخواهد شد. در این گزینه بین آمریکا و اروپا نوعی بده بستان اتفاق خواهد افتاد. اروپایی‌ها از باقی ماندن آمریکا در برجام، نه برای اتخاذ اقداماتی درباره بند‌های تاریخ انقضا یا موشک‌های بالستیک ایران، بلکه برای مقابله با آن در منطقه، استفاده خواهند کرد. با توجه به سیاست‌های ایران در سوریه و یمن، دولت آمریکا نیز ممکن است تصمیم گیرد که به «فوری‌ترین خطر» بپردازد و از نفوذش در نزد اروپایی‌ها برای این منظور استفاده کند.
راس در ادامه اعلام کرد: «تصمیم دولت ترامپ هرچه باشد، او به بررسی تبعات خروج از توافق هسته‌ای بدون تفاهم با اروپا، نیاز دارد. اگر تفاهمی وجود نداشته باشد، خروج آمریکا، یکجانبه خواهد بود. (در این صورت) آمریکا خودش را و نه ایرانیان را، منزوی خواهد کرد.»
این کارشناس آمریکایی در پایان خواستار افزایش هزینههای حضور ایران در منطقه و استفاده از رغبت اروپایی‌ها به حفظ برجام برای اعمال تحریم علیه ایران به خاطر مسائل منطقه‌ای شد.
