تخصیص بیش از 5 هزار میلیارد تومان اعتبار به مکانیزاسیون کشاورزی

رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی گفت: با تخصیص بیش از ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار به بخش مکانیزاسیون کشاورزی جهش بزرگی در تمام عرصه‌های کشاورزی به وقوع پیوسته است.

کامبیز عباسی رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، در خصوص توسعه مکانیزاسیون ماشین آلات کشاورزی و بهره وری مطلوب از منابع موجود در جهت رسیدن به خودکفایی و افزایش تولید داخلی به گفتگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا پرداخت که مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:

*چه اقداماتی برای افزایش بهره وری در بخش کشاورزی توسط مکانیزاسیون صورت گرفته است؟

مکانیزاسیون یکی از مهمترین عوامل ارتقا بهره وری در بخش کشاورزی است. مکانیزاسیون فراتر از یک ماشین است و سایر نهادها را مددیریت می کند. میزان بهره وری بذر، سم و کود را در عرصه مزارع ما مدیریت می کند و باعث می شود با بهره وری بالا این امکانات به مصرف برسند. عامل اصلی مدیریت آب و خاک کشور است به این معنی که با مکانیزیسیون می توانیم منابع آب و خاک را مدیریت کرده و باعث اصلاح خاک و مدیریت مصرف آب شویم.

با در نظر گرفتن این جوانب مکانیزاسیون یکی از مهمترین عوامل ارتقا سطح بهره وری منابع کشاورزی است که می تواند اثر خود را در نهادهای تولید بگذارد و یا در منابع پایه مانند آب و خاک بگذارد. نقشی که مکانیزاسیون داشته این است که طی ۳ سال گذشته ماشین ها و ادوات و تجهیزات زیادی در عرصه مزارع کشاورزی کشور به دست بهره برداران رسیده و بیش از ۸۰ هزار دستگاه تراکتور و بیش از ۱۸۰ هزار کمباین و سایر ادوات کشاورزی در اختیار کشاورزان قرار گرفته است و باعث شده که در انجام به موقع عملیات کشاورزی توفیق بسیاری حاصل شود و در مصرف نهادهای کشاورزی مانند بذر و کود هم توفیقات زیادی داشته ایم.

در حوزه کاشت غلات اگر به روش کاشت مکانیزه عمل شود و با بذر کار عملیات کاشت را انجام دهیم میزان صرفه جویی بذر ما در هر هکتار به صورت میانگین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو گرم است. در دولت تدبیر و امید و در این چهار سال اخیر بیش از ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار به سطح زیر کشت مکانیزه کشور در حوزه غلات افزوده شده است. میزان استفاده از بذر ۲میلیون از اراضی کشور ما ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم کاهش پیدا کرد. میزان مصرف بذر در مزارعی که به صورت مکانیزه کشت می شوند ۸۰ تا ۱۲۰ کیلو گرم است این در حالی است که اگر به صورت سنتی کشت شود بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم میزان مصرف بذر خواهیم داشت.

در حوزه سم پاشی هم در طی ۴ سال اخیر بیش از یک میلیون و ۲۸۰ هزار هکتار به سطح سم پاشی استانداردمان افزوده شد و میزان مصرف سم نیز ۴۰ درصد کاهش پیدا کرد. می توان گفت در مجموع مکانیزاسیون نقش تعیین کننده در کشاورزی دارد. ما در بخش برنج هم بالغ بر ۶۰۰ میلیارد تومان تسهیلات و سرمایه گذاری کردیم. در ابتدای دولت ۱۲.۵ درصد از شالیزارها به وسیله ماشین برداشت می شد اما در پایان دولت اما به ۸۰ درصد افزایش یافته است که این جهش تاریخی را ما در تک تک عرصه های محصولات کشاورزی داشته ایم. از مجموع بیش از ۵ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در بخش مکانیزاسیون داشتیم که ۳۲۰۰ میلیارد تومان از این مبلغ تسهیلات بانکی بود.

در حوزه باغبانی کشور حدود ۸۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذار انجام شد تک تک بخش های تولیدی کشور در بخش مکانیزاسیون مورد توجه دولت بود و ما در تک تک این محصولات شاهد افزایش بهره وری بودیم. ما علی رقم کاهش سطح زیر کشت به افزایش برداشت محصول رسیدیم. یکی از عواملی که باعث این امر می شود حضور مکانیزاسیون در عملیات تولید محصولات است.

*میزان تسهیلات پرداخت شده به کشاورزان برای خرید کمباین و تراکتور چه میزان بوده؟

در قالب ۵ خط اعتباری مکانیزاسیون از سال ۹۲ آغاز شد که در آن سال ۷۵۰ میلیارد تومان، در سال ۹۳ ، ۸۰۰ میلیارد تومان سال ۹۴، ۱۰۰۰ میلیارد تومان، سال ۹۵ ، ۱۲۰۰ میایارد تومان و در سال ۹۶ ، ۱۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات تخصیص و توزیع استانی شد که در مجموع ۵۲۵۰ میلیارد تومان تسهیلات با وجود شرایط سخت، کمبود و محدودیت ها از طریق سیستم بانکی کشور به حوزه مکانیزاسیون تخصیص داده شد که از خطوط اعتباری اول، دوم، سوم و چهارم نزدیک به ۳۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلاتجذب کردیم و خط اعتباری ۵ ما که در سال ۹۶ راه اندازی شده در حال جذب در استان ها است.

*در بخش مکانیزاسیون کشاورزی چه تسهیلات و اقداماتی برای تسهیل و کاهش مصرف آب صورت گرفته است؟

ما در بهره‌وری آب نیز یکی از بخش‌های اثرگذار هستیم. از فاکتورهای مهم برای شاخص بهره‌وری و کاهش مصرف آب حضور مکانیزاسیون در عرصه تولید و توسعه کشت های نشایی است که باعث کاهش مصرف در ۳۰ تا ۵۰ درصد آب می‌شود که مولفه ماشین مناسب نشاکار و تامین این ماشین در حیطه وظایف مرکز توسعه مکانیزاسیون است. برای محصولاتی مثل چغندر قند، ذرت، کلزا، پنبه و حتی توسعه مکانیزاسیون برنج در این عرصه‌ها، تامین، شناسایی و به کارگیری نشاکارهای مناسب از وظایف اصلی مرکز توسعه مکانیزاسیون بود که خوشبختانه در این بخش شناسایی‌های خوبی صورت پذیرفته و آغاز توسعه کشت نشاعی در همین دولت به صورت منسجم و با برنامه آغاز شد. دومین فعالیت ما در این حوزه توسعه بخش کشاورزی حفاظتی و تامین ماشین‌های مناسب کشاورزی حفاظتی است که در این روش با کمتر برهم زدن خاک رطوبت را در خاک حفظ کرده و از بارندگی‌ها استفاده بهتری خواهند کرد.

در تامین ماشین‌آلات مناسب اعم از خاک ورزهای حفاظتی و بذرکارهای کشت مستقیم، همه درحیطه وظایف مرکز است و خوشبختانه ما در مکانیزاسیون کشاورزی جهش چشمگیری را داشتیم و تمام ماشین‌های کشاورزی حفاظتی در درون کشور تولید شده و بومی‌سازی شده‌اند که باقیمت بسیار کم در حدود یک‌پنجم قیمت نمونه خارجی قابل تهیه برای کشاورزان هستند. در شرایط فعلی نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار از مزارع کشور را توسط ماشین‌های کشاورزی حفاظتی زیر کشت قرار داده‌ایم. مولفه کشاورزی در روش مکانیزاسیون بسیار رشد داشته و توانستیم صنعتگرانمان را به سمت تولید ماشین‌های کشاورزی حفاظتی ببریم.

سومین کار ما توصیه و توجه به تسطیح نسبی اراضی است که ما در این عرصه هم توفیقات خوبی داشتیم و انواع لولرهای لیزری و غیر لیزری در کشور ما به خوبی توسعه پیدا کرده و تسهیلات خوبی را به متقاضیان این دستگاه‌ها پرداخت کردیم. در استانداردسازی و معرفی این دستگاه‌ها فعالیت‌های چشم‌گیری داشتیم. در کشورمان تولیدکننده ماشین‌های تسطیح نسبی را داریم. با توسعه تسطیح نسبی در عرصه مزارع راندمان‌ آبیاری بالا می‌رود.

بخش چهارم در حوزه بهره‌وری آب استانداردسازی لوازم و تجهیزات آبیاری تحت فشار و آبیاری سیستم‌های نوین آبیاری است. ما متولی استانداردسازی در حوزه لوازم و تجهیزات کشاورزی و آبیاری هستیم. تمام سیستم‌ها و تجهیزات آبیاری در حوزه مکانیزاسیوم کشاورزی مورد استانداردسازی و ارزیابی قرار گرفت به این دلیل که یکی از روش‌های مابرای ارتقاء بهره وری آب و توسعه روش‌های آبیاری موضعی و آبیاری زیرسطحی است. توسعه گلخانه‌ها و تجهیزات آن هم در حوزه مکانیزاسیوم کشاورزی حمایت، استانداردسازی و بهره‌برداری می‌شود. بالاخره کشت و کار گیاهان در محیط‌های کنترل شده باعث کاهش مصرف آب می‌شود.

بخش دیگری از فعالیت‌های ما در کاهش مصرف آب که به کل بخش کشاورزی برمی‌گردد تغییر زمان کاشت است. خیلی از محصولات کشت‌های بهاره ما برای استفاده از آب باران یا آب سبز به پاییز منتقل شدند. در این موارد نیز مکانیزاسیون باید به صورت غیرمستقیم حضور داشته باشد تا بتوانند مناسب‌ترین روش کاشت، داشت و برداشت این محصولات را انجام دهند. در مجموع مکانیزاسیون یکی از مولفه های اثرگذار در ارتقاء کشاورزی و بهره‌وری آب است.

*برای یکپارچه‌سازی اراضی در جهت استفاده بهتر و بهینه‌تر کشاورزان از زمین‌های کشاورزی طرح مکانیزاسیون چه اقداماتی انجام دادید؟

متولی تجهیز و یکپارچه‌سازی اراضی، معاونت آب، خاک و صنایع وزارت جهاد کشاورزی است اما این به این مفهوم نیست که اگر تجهیزات و نوسازی صورت نپذیرد، مکانیزاسیون نفوذ نخواهد کرد. اگر تجهیز و نوسازی متناسب با استانداردهای توسعه مکانیزاسیون باشد قطعاً روند مکانیزاسیون تسریع می شود. ما در همین شرایط هم می‌توانیم مکانیزاسیون مناسب را توسعه دهیم ولی برای روند تسریع توسعه مکانیزاسیون در اراضی شمالی کشورمان تجهیز و نوسازی یک اتفاق خوب است.

*تعامل سازمان شما با اتحادیه‌های کشاورزی به چه صورتی است؟

ما با تمام اتحادیه‌های مرتبط با خودمان ارتباط تنگاتنگی داریم مانند اتحادیه تولیدکنندگان وتامین‌کنندگان ماشین آلات، عدوات و تجهیزات کشاورزی و انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی. ما با تمام این نهادها نشست‌های مشترک زیادی داریم و در اکثر جلسات فنی و تخصصی ما این مسئولان نیز حضور دارند. در جلسات ستاد مکانیزاسیون نمایندگان این تشکلات حضور دارند. یکی از سیاست‌های دولت و سیاست‌های مهندس حجتی مشورت‌خواهی و مشورت‌گیری از بخش خصوصی است که هم تولیدکنندگان و کشاورزان خبره و هم اتحادیه‌های مختلف درزمینه تولید محصولات کشاورزی در جلسات ما صاحب کرسی هستند.

*اقدامات مفید و موثر پیش‌روی وزارت جهاد کشاورزی در دولت جدید چیست؟

ما یک خبر خوب در این وزارتخانه داریم که آن رسیدن به یک خوداتکایی در حوزه صنعت ماشین‌های کشاورزی در کشور است که بیش از ۹۵ درصد از نیاز ماشینی را خودمان برآورده می کنیم. در شرایط سختی که تسهیلات در کشور دارای محدودیت است امسال ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار به حوزه مکانیزاسیون کشاورزی تخصیص داده شده است که بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان از این اعتبارات به بخش مکانیزاسیون باغبانی، نزدیک به ۸۰۰ میلیارد تومان از این اعتبارات به حوزه مکانیزاسیون زراعت، بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان از این اعتبارات هم به حوزه مکانیزاسیون دام و طیور کشور و بیش از ۷۵ میلیارد تومان به مکانیزاسیون شیلات و آبزیان تعلق می‌گیرد. امسال خوشبختانه به حوزه گیاهان دارویی نزدیک به ۴۰ میلیارد تومان اعتبار تخصیص دادیم. اینها همه بیانگراین است که مکانیزاسیون کشاورزی درسال ۹۶ و در استمرار دولت تدبیر و امید باز هم به صورت جدی مورد پیگیری قرار می‌گیرد حتی در حوزه مکانیزاسیون جنگل و مراتع بیش از ۱۱۰ میلیارد تومان ما اعتبار تخصیص داده‌ایم.

مکانیزاسیون در دولت تدبیر و امید و در سال ۹۶ تمام زیربخش‌های تولیدی و بخش کشاورزی را مورد توجه قرار داده است و رقمی که امسال داشتیم حدود ۳۰ درصد بیشتر از تسهیلات سال گذشته بوده است. امیدوار هستیم که با حمایت دولت بتوانیم مشوق‌هایی را هم برای توسعه فناوری‌های نوین به حوزه کشاورزی وارد کنیم تا با کمک‌های بلاعوض اوضاع تولید داخلی و حتی تعویض ماشین‌های فرسوده کشاورزی را در کشور پیشتیبانی کنیم.