تحلیل فایننشیال تایمز از معمای عملیاتِ ترور الکساندر دوگین

در مدت اخیر، دوگین در جریان حضور خود در کنار چهره های دانشگاهی از پاکستان و چین تاکید داشته که روسیه به جایِ پذیرش شکست در اوکراین، استفاده از تسلیحات اتمی را ترجیح می دهد. در این راستا یک سوال اساسی که در شرایط کنونی مطرح می شود  این است که آیا بمبگذاری اخیر در خودروی الکساندر دوگین که به کشته شدنِ دختر وی ختم شد، سبب خواهد شد که دولت روسیه مواضع تهاجمی تری را در قالب جنگ اوکراین و حتی سیاست داخلی این کشور در پیش گیرد یا خیر؟

بازتاب-“نشریه فایننشیال تایمز” در گزارشی، ضمن اشاره به بمبگذاری اخیر در خودروی “الکساندر دوگین”، فیلسوف و نظریه پرداز شناخته شده روسی که در نهایت به کشته شدنِ دختر وی “داریا دوگین” ختم شد(خودِ او از این حمله جان سالم به در برد)، به واکاوی ابعاد شخصیتی و فعالیت های الکساندر دوگین و پیامدهای احتمالی این عملیات ترور چه برای سیاست داخلی روسیه و چه عرصه بین المللی پرداخته است.

فایننشیال تایمز در این رابطه می نویسد:

«”الکساندر دوگین” با چهره فیلسوفانه و مواضع تند و تیز خود، توجهات زیادی را در سال های اخیر به خود جلب کرده است. برخی وی را به مثابه فیلسوفی از راستِ افراطی که باید او را “مغز پوتین” و یا “راسپوتین روسیه” دانست، ارزیابی کرده و می کنند. با این حال شمار دیگری از تحلیلگران، هر گونه نزدیکی جدی الکساندر دوگین به کرملین و یا اثرگذاری فوق العاده وی بر پوتین را رد می کنند و به این واقعیت اشاره می کنند که او شغل خود را در سال 2014 در دانشگاه دولتی روسیه از دست داد و دولت روسیه حمایتی از وی جهت عدم وقوعِ این مساله انجام نداد.

با این همه هنوز هم افراد زیادی هستند که الکساندر دوگین را به مثابه شخصیتی جدی ارزیابی می کنند. تنها چند روز قبل “داریا دوگین”، دختر الکساندر دوگین، یک روزنامه نگارِ ملی گرا، در جریان یک بمبگذاری(در خودروی شخصی اش) در خارج از شهر مسکو پایتخت روسیه کشته شد. در این راستا بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که هدف اصلی و واقعی این حمله، خودِ الکساندر دوگین بوده است.

رابطه شخصی میان پوتین و دوگین هر چه باشد، تصمیم رئیس جمهور روسیه مبنی بر حمله کشورش به اوکراین، عملا حامی همان ایده هایی بوده که دوگین از اوایل دهه 1990 میلادی به آن ها اشاره دارد و بر آن ها تاکید می‌کند. دوگین در سال 1997 میلادی در کتابش با عنوان “بنیادهای ژئوپلیتیک” که در آکادمی ارتش روسیه نیز تدریش می شود، اینطور استدلال می کند که “اوکراین به عنوان یک دولت، از هیچ بار و معنای ژئوپلیتیکی برخوردار نیست”.

زمانی در جریان یک سخنرانیِ الکساندر دوگین در دانشگاه فودان چین(در سال 2018)، از دوگین در مورد تاثیر او بر پوتین سوال شد، وی جواب روشنی به این مساله نداد اما گفت که ایده های او در مورد ضرورت الحاق کریمه به روسیه، در دهه 1990 و خیلی قبل تر از روی کار آمدن پوتین به عنوان رئیس جمهور روسیه مطرح شده بودند.

حضور دوگین در چین حائز اهمیت بود. وی از نزدیکی متصورِ خود به پوتین و تسلطش بر زبان های خارجی (وی انگلیسی و فرانسه را به صورت روان صحبت می کند) استفاده کرد و سعی در ایجاد یک نقش بین المللیِ قابل توجه برای خودش داشته است.

وی عملا خود را به مثابه فردی در نقطه مقابلِ هژمونی آمریکا معرفی کرده و در کشورهایی نظیر چین، ترکیه و ایران در نشست های مختلفی حضور یافته و سخنرانی کرده است. در عین حال، در اروپا و آمریکا نیز وی پیوندهای قابل توجهی را با نیروهای راست افراطی برقرار کرده و خودش را به عنوان نیرویی علیه ایده جهان گرایی غرب نیز معرفی کرده است.

الساندر دوگین در سلسله سخنرانی های خود در دانشگاه فودان چین تاکید می کند که “روسیه و چین باید به صورت مشترک جهت ایجاد یک نظم جهانیِ چندقطبی که در نوع خود پایان بخشِ تسلط و هژمونی آمریکا است، همکاری کنند”. در ماه آپریل گذشته، وانگ یی و سرگی لاوروف وزرای خارجه چین و روسیه در نشستی مشترک، این ایده را مورد تاکید قرار داده و از کنشگری موثر کشورهایشان جهت تسهیل شرایط برای تحقق نظمی جهانی که در عینِ چندقطبی بودن، دموکراتیک نیز است، خبر داده اند.

در چهارچوب جهان بینیِ دوگین، کشورهای قاره ایِ خشک اوراسیا با محوریت روسیه، به صورت طبیعی با رهبری دریایی آمریکا در جهان مخالف هستند و البته پیش از آمریکا این مخالفت را با بریتانیا ابراز داشته اند. دوگین از جمله ستایشگرانِ “کارل اشمیت” فیلسوف آلمانی است. اشمیت تاکید داشت که آمریکا و البته بریتانیا، دشمنان اصلی اروپا، روسیه و آسیا هستند. هماطور که پیشتر نیز اشاره شد، دیدگاه های دوگین در اقصی تقاط جهان با بازتاب های خاصی همراه بوده و در برخی مناطق، حمایت های جدی را از آن ها شاهد بوده ایم.

به طور خاص در مدت اخیر، دوگین در جریان حضور خود در کنار چهره های دانشگاهی از پاکستان و چین تاکید داشته که روسیه به جایِ پذیرش شکست در اوکراین، استفاده از تسلیحات اتمی را ترجیح می دهد. در این راستا یک سوال اساسی که در شرایط کنونی مطرح می شود این است که آیا بمبگذاری اخیر در خودروی الکساندر دوگین که به کشته شدنِ دختر وی ختم شد، سبب خواهد شد که دولت روسیه مواضع تهاجمی تری را در قالب جنگ اوکراین و حتی در چهارچوب سیاست داخلی اش در پیش گیرد یا خیر؟

نهادهای اطلاعاتی روسیه اکنون اعلام کرده اند که معمای بمبگذاری در خودروی دوگین را حل کرده اند. آن ها می گویند که دولت اوکراین این عملیات را انجام داده و عاملِ این ترور نیز از خاک روسیه به استونی گریخته است. در این چهارچوب اگر روسیه بخواهد بر درخواستِ خود از دولت استونی جهت استرداد فرد و یا افراد مجرمِ ادعا شده تاکید کند، این مساله عملا می تواند تنش های جدیدی را ایجاد کند و روسیه را در مسیر برخورد با کشوری قرار دهد که عضوی از ناتو است.

دولت اوکراین هرگونه ارتباط با بمبگذاری اخیر در روسیه را رد کرده است. با این حال این موضع گیری، بسیاری از طرز فکرها را در مسکو تغییر نخواهد داد و در عین حال موجب افزایش مطالبات و موضع گیری‌های ملی گرایانِ افراطی خواهد شد. با این همه، حتی مخالفان دوگین نیز در شرایط کنونی برای وی اشک ریختند زیرا حتی از دیدِ مخالفان او، شاید دوگین سزاوار این نبود که شاهد منفجر شدن خودروی دخترش پیش چشمانش باشد.»