بازی رمالی و کف‌بینی با مشکلات مردم
هنوز معلوم نیست اولین نفری که قصد داشت با جادو، رمالی یا فالگیری رویدادی را تغییر داده یا از آینده مطلع شود، چه کسی بود، اما قرن‌هاست که برخی در تلاشند با سواستفاده از ناتوانی افراد در حل عادی مسائل و مشکلاتشان، مبالغ کلانی را به جیب بزنند و دست آخر هم اتفاقی رخ ندهد.
پیشینه رمالی و کف بینی به قرن‌ها پیش بازمی گردد، برخی قدمت آن را به اندازه سابقه حضور انسان‌ها روی کره زمین می‌دانند و برخی نیز معتقدند که با شکل گیری تمدن‌های اولیه، اتکا به قدرت‌های ماورالطبیعه نیز آغاز شده است، هرچه هست سالیان سال است که عده‌ای هزینه زیادی می‌کنند تا با استفاده از قدرتی فراتر از قدرت انسان، قوانین طبیعت را تغییر دهند، از واقعه‌ای جلوگیری کرده و سبب رخ دادن واقعه‌ای دیگر شوند. یا حتی از آنچه که بناست در آینده رخ دهد با خبر شده تا در زمان کافی برایش برنامه ریزی کنند. تلاشی که البته تنها مختص مردم عادی نیست و حتی از سوی ورزشکاران و سیاستمداران نیز دیده شده است.
رمال‌ها، کف بین‌ها، فالگیرها، جادوگرها، دعانویس‌ها و… هرکدام معتقدند که کارشان حرفه‌ای تخصصی و متفاوت از دیگری است، مثلاً یک فالگیر معتقد است کارش با دعانویس‌ها تفاوت زیادی دارد و کف بین‌ها هم کار فالگیرها را ابتدایی و نادرست می‌دانند، اقدامات همه اینها اما هیچگاه نتیجه خاصی در برنداشته، تاجایی که قانونگذار برای نخستین بار در کشورمان در سال ۱۳۲۴ مجبور به وضع قوانینی برای برخورد با این دست اقدامات کرده و در بند ۱۸ ماده ۳ آئین‌نامه امور خلافی به صراحت تاکید کرد که «کسانی که رمالی، جفر، تعبیر خواب، کف‌بینی، افسونگری، جاوگری، جنگیری، فالگیری، پیش‌گویی، چله‌نشینی، بخت‌گشایی و امثال آنها را وسیله معرکه یا دوره‌گردی قرار دهند یا با باز کردن دکان یا خانه اعمال مزبور را پیشه و وسیله کسب و استفاده خود قرار دهند به حبس از هفت روز تا ۱۰ روز حبس و از ۱۰۰ تا ۲۰۰ ریال غرامت محکوم می‌شوند.» قانونی که گرچه در حال حاضر منسوخ شده اما همچنان مرتکبان این اعمال به اتهام کلاهبرداری و تحصیل نامشروع مال محاکمه و مجازات می‌شوند.
یکی از جرایم رمالی عبارت است از تحصیل مال نامشروع که قضات با استناد به ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبان اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری که در مورد تحصیل مال به طریق نامشروع است، رمالان و فالگیران را مجازات می‌کنند. براساس این ماده «هرفردی که بطور کلی مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده است، مجرم محسوب می‌شود و علاوه بر رد اصل مال، به مجازات سه ماه تا دو سال حبس و یا جریمه نقدی معادل دو برابر مال بدست آمده محکوم خواهد شد.» همچنین قاضی می‌تواند به اتهام کلاهبرداری نیز این افراد را محاکمه کند که در این صورت بر اساس ماده یک قانون، «فردی که از راه حیله و تقلب مردم را به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع بترساند و از این طریق مالی تحصیل کنند کلاهبردار محسوب می‌شود و علاوه بر رد اصل مال صاحبش به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم خواهد شد.»
با وجود این قوانین اما همچنان رمال‌ها و فالگیرها و … با عناوین و شیوه‌های مختلف به کار خود ادامه می‌دهند، برخی دفتر و کارت ویزیت دارند و گروهی دیگر هم که شیوه شأن روزبه روز از سوی دیگر رمالان هم مورد تقلید قرار می‌گیرد، عمده فعالیت خود را به فضای مجازی منتقل کرده و از طریق تلفن و چت و… اقدامات خود را انجام می‌دهد. هرکدام از این افراد تعرفه‌هایی را نیز برای خود صادر کرده‌اند و به عنوان مثال نرخ «باز شدن بخت» با «سرعقل آوردن شوهر» و «تعیین جنسیت جنین» و… متقاوت از یکدیگر است.
محبوبه، زن میانسالی است که چندماه پیش برای اولین بار پیش دعانویس رفته است، اوضاع بد اقتصادی پای او را پیش دعانویس بازکرده و امیدوار بود که با کارهای پیرمردی که به نام «سید» می شناختش، بتواند برای خانه‌ای که برای فروش گذاشته مشتری پیدا کند، می‌گوید: «اعتقادی به رمالی و طلسم و این بحث‌ها ندارم. حدود دو سال بود که خانه مان را برای فروش گذاشته بودیم، اما هیچ مشتری پیدا نشد. چون به پول فروش خانه احتیاج داشتیم، زندگیمان دچار مشکلاتی شد. مادرم از این مشکلات باخبر بود وچند ماه پیش یک روز در همین جمع‌های زنانه از یکی از همسایه‌ها شنیده بود که فردی به نام آقا سید طلسمی را شکسته و مشکلات زندگی یک زوجی را حل کرده است، در میان صحبت‌های خودشان به این نتیجه رسیده بودند که خانه ما هم طلسم شده و خلاصه اینکه قرار شد من پیش آقا سید بروم و دعایی چیزی برای شکستن طلسم بگیرم.»
او ادامه می‌دهد: «از طریق تلفن قرار گذاشتم و فردی که فکر کنم منشی سید بود یکسری سوال در مورد قدمت خانه و مالک فعلی و مالک قبلی و … پرسید. یکسری سوال هم پرسید که مثلاً چند نفر آنجا مرده‌اند و چند نفر در آن خانه به دنیا آمده‌اند و… ، در نهایت آدرسی داد تا بروم. چیزی به همسرم نگفتم و چون خودم هم خیلی اعتقادی نداشتم گفتم بروم ببینم چه خواهد شد. به همان آدرس که رفتم مرد جوانی در را باز کرد، خودم را معرفی کردم و به داخل خانه رفت و با یک تکه کاغذ لول شده که اندازه قبض عابربانک بود آمد دم در، ۱۵۰ هزار تومان از من گرفت و گفت آن را لای درز دیوار خانه بگذارم و سید گفته که تا قبل از عید طلسم فروش خانه می شکند، البته هنوز که هنوز است مشتری برای خانه پیدا نشده و حرفی که به من زدند غلط بود. آن کاغذ لول شده هم همانطور لای درز دیوار مانده است.»
او درباره اینکه چرا شکایتی از این فرد مطرح نکرده است، می‌گوید: «اول اینکه احساس کردم ممکن است شکایت من باعث ناراحتی همسایه‌ها از مادرم شود. دوم اینکه پیش خودم گفتم شاید چون من اعتقاد درستی نداشتم اتفاقی رخ نداده یا اینکه کاری را درست انجام نداده‌ام. ضمن اینکه یکبار که برای کیف قاپی شکایت کردم، در دادسرا اتاق به اتاق از باطل کردن تمبر تا ساخت پرونده و … از من پول گرفتند و آخر هم سارق پیدا نشد، گفتم برای چه الکی بروم و دوباره یک پولی هزینه کنم.»
محبوبه البته تنها یکی از افرادی است که این‌گونه پولش را از دست داده است، چند وقت پیش زنی تحت عنوان انرژی درمانی از راه دور، مبلغی را پرداخت کرده بود، همزمان با آن دو رمال که بیش از دو میلیارد تومان از مردم کلاهبرداری کرده بودند، در آبعلی دستگیر شدند و ده‌ها مورد دیگر اینچنینی که ممکن است حتی کسی از آنها شکایتی هم نکرده باشد. سودجویانی که برای خود حق ویزیت و حق مشاوره و … دریافت می‌کنند و بعضاً درآمد ماهانه شان به بیش از ۱۰ میلیون تومان هم می‌رسد.
به گزارش ایسنا، سعیده امینی کاشانی، روانشناس درباره دلایل رجوع افراد به رمال و فالگیر و … به ایسنا می‌گوید: «به طورکلی افرادی که خود را ناتوان از انجام عادی یک کار یا حل مساله‌ای می‌دانند به دنبال روش‌هایی می‌روند که با استفاده از آن مشکل خود را حل کنند، برخی با دیگران مشورت می‌کنند، برخی مطالعه می‌کنند، برخی مهارتی را می‌آموزند و… و در این میان عده‌ای هم هستند که به سراغ خرافات می‌روند و سعی می‌کنند تا در ازای پرداخت هزینه‌های مالی زیاد به افراد سودجو مشکل را حل کنند، یا حتی از آینده باخبر شوند. در این بین طبیعی است که ممکن است برخی از پیشگویی‌ها با توجه به قانون احتمال درست بوده یا مدتی بعد نتیجه‌ای حاصل شود که فرد گمان کند درپی مراجعه‌اش این اتفاق رخ داده در حالی که این‌طور نیست.»
او ادامه می‌دهد: «گروهی دیگر از افراد هم هستند که دوست ندارند روشی منطقی برای حل مشکل خود پیدا کنند و حتی واقعیت را آنطور که هست بپذیرند، آنها هم به جای تعقل درباره وقایع مختلف سعی می‌کنند به رمالی و فالگیری و جادو … پناه ببرند و هرآنچه که قرار است رخ دهد را با همان فرد رمال توجیح کنند.»
این روانشناس با بیان اینکه «رجوع به رمال‌ها و کف بین‌ها بسته به شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه متفاوت است» می‌گوید: «معمولا زمانی که با تراکم مشکلات روبرو شویم، مراجعه به این افراد نیز بیشتر می‌شود، در واقع برخی پیش خود تصور می‌کنند که بگذار این راه هم امتحان کنیم و شاید نتیجه بدهد و در این میان این رمال‌ها و کف بین‌ها هستند که سود می‌کنند.»
امینی درباره اینکه آیا زنان بیشتر قربانی رمال‌ها می‌شوند یا مردان نیز معتقد است: «واقعا نمی‌توان گفت که کدامیک بیشتر به این افراد مراجعه می‌کنند، ممکن است برخی بگویند زنان اعتماد بیشتری به رمال‌ها دارند، اما براساس چه آماری چنین ادعایی می‌شود، ضمن اینکه در مواردی ممکن است مردان به سبب یکسری ملاحظات یا تعارفات از مراجعه خود به رمال حرفی نزنند. آنچه مهم است این است که افراد بدانند که رمالی و کف بینی مشکلی را حل نخواهد کرد و در بهترین حالت می‌تواند یک تسکین روحی برایشان باشد.»
این سودجویان را اما در نقاط بسیاری می‌توان یافت، از برخی خانه‌های لوکس تا مرکز و شمال شهر تا خانه‌های قدیمی حومه شهرها و چندسالی هم هست که در فضای مجازی حضور پیدا کرده‌اند. فضایی که البته آنان را به حاشیه امن تری برده و دامنه فعالیتشان را نیز گسترده‌تر کرده است. سردار حسین رحیمی، رییس پلیس پایتخت درباره برخورد با این افراد به ایسنا می‌گوید: «اغفال مردم و کلاهبرداری از آنان جرم است و پلیس حتماً با چنین مواردی برخورد می‌کند، کما اینکه در گذشته نیز با مواردی برخورد کرده که در رسانه‌ها به آن پرداخته شده است.»
کوچ این رمالان به فضای مجازی اما از نظر پلیس دور نمانده است، سرهنگ تورج کاظمی، رییس پلیس فتای تهران بزرگ نیز در این باره به ایسنا می‌گوید: «ماموران رصد پلیس فتا با گشت زنی در فضای مجازی اقدام به شناسایی سایت‌ها و صفحات رمالی و فالگیری و جنگیری و … می‌کنند. علاوه بر آن به شکایات در این خصوص نیز با حساسیت ویژه ای رسیدگی می‌شود و موارد بسیاری بوده که منجر به دستگیری کلاهبرداران شده است که از جمله آن زنی بود که با وعده انرژی درمانی و رفع افسردگی اقدام به کلاهبرداری از زنی با مشکلات خانوادگی و علائم افسردگی کرده بود.»
رییس پلیس فتای تهران بزرگ به شهروندان توصیه کرد که فریب سایت‌ها و صفحات اینچنینی را نخورند، گاهی ممکن است این سایت‌ها با وعده‌های اغفال کننده نظیر اینکه «با چند سوال از زمان مرگ خود یا تولد فرزندتان و.. با خبر شوید» یا اینکه «فکر همسرتان را بخوانید» و … افراد را یه صفحاتی هدایت کنند. در آنجا مبلغ بسیار کمی مثلاً ۵۰۰۰ تومان برای خرید این سوالات درخواست می‌شود و افراد از این طریق به درگاه‌های جعلی بانکی که همان صفحات فیشینگ است هدایت می‌شوند. در ادامه ۵۰۰۰ تومان از حساب کسرمی شود و کاربر هم تصور می‌کند که به سوالات رسیده است، اما صبح روز بعد متوجه می‌شود که طراح سایت با به دست آوردن تمامی اطلاعات کارت بانکی، در فرصتی مناسب اقدام به خالی کردن حساب کاربر کرده است.»
به گفته کاظمی «گاهی نیز افراد در فضای مجازی اقدام به تبلیغ رمالی و دعانویسی و … می‌کنند، که با این موارد نیز با هماهنگی دستگاه قضایی برخورد می‌شود.»
وی از شهروندان می‌خواهد که حتماً در صورت مواجه شدن با چنین سایت‌هایی موضوع را به پلیس گزارش کرده و اگر خود قربانی چنین تبلیغاتی شده‌اند حتماً اقدام به طرح شکایت کنند تا از قربانی شدن دیگر شهروندان جلوگیری شود.»
همانطور که هیچکس نمی‌داند رمال‌ها و جادوگرها و فالگیرها و … از چه زمانی کارشان را آغاز کرده‌اند، قطعاً نمی‌توان گفت که چه زمانی هم فعالیتشان به پایان خواهد رسید، اما آنچه که واضح است، این است که با افزایش آگاهی شهروندان می‌توان جلوی چنین اقداماتی را گرفت.
