بازخوانی یک تهدید کهنه برای سلامت مردم

 آسیب دکل‌های برق فشار قوی در مناطق مسکونی مدت‌ها است که از سوی وزارت بهداشت تاییده شده‌است و وزارت نیرو و سازمان انرژی اتمی طبق قانون، متولی رسیدگی به این موضوع هستند؛ سازمان انرژی اتمی طبق  ماده 13 و  فصل سوم  قانون حفاظت در برابر اشعه که مربوط به نظارت و بازرسی است،  مسئولیت حفاظت کارکنان، مردم و نسل‌های آینده به طور کلی و محیط در برابر اثرات زیان‌آور اشعه را بر عهده دارد.

برخی از پزشکان نیز نه به صورت قطعی بلکه با تکیه بر مستندات سازمان بهداشت جهانی تا حدودی بر این موضوع صحه می‌گذارند. دراین خصوص دکترحسین فودازی دبیر انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران  تاکید می‌کند:« اطلاعاتی که داریم هنوز به صورت کامل توسط سازمان بهداشت جهانی کامل نشده است.»

وی در این خصوص  می‌گوید: علت اینکه گفته می‌شود دکل‌های برق فشار قوی ممکن است آسیب رسان باشند، این است که اختلاف پتانسیل امواج، ایجاد میدان مغناطیسی می‌کنند. امواج پارازیت، ماهواره یا موبایل به دلیل ایجاد اختلال مغناطیسی ممکن است باعث ایجاد افزایش میزان سرطان‌ها شوند.

فودازی ادامه می‌دهد: در مطالعات پیش بینی می‌کنند که زندگی در مناطقی که نزدیک به دکل‌های برق فشار قوی است می‌تواند شانس اختلالات ژنتیکی را در سلول‌های بنیادی  افزایش دهد. همچنین می‌دانیم که  شانس بعضی از اختلالات جنینی مثل تولد با وزن پایین یا زایمان‌های زودرس در افرادی که در طولانی مدت در معرض میدان‌های مغناطیسی قرار گرفته‌اند، بالا می‌رود. امواج پارازیت و موبایل هم احتمالا می‌توانند شانس ایجاد برخی تومورها مثل تومورهای مغزی را افزایش دهند. طبق نتایج اولیه برخی مطالعات که از حدود 20 سال پیش در دنیا آغاز شده‌ است، می‌دانیم که شانس برخی تغییرات ژنی با در معرض قرار گرفتن این دکل‌ها و امواج موبایل و پارازیت  افزایش پیدا می‌کند.

وی تاکید می‌کند که البته هنوز تایید قطعی در این خصوص نداریم.؛چرا که وقتی خطایی در طبیعت صورت می‌گیرد زمان زیادی طول می‌کشد که اثرات آن در انسان بروز کند.

زندگی حاشیه نشین‌ها زیر دکل‌های برق فشار قوی

علی گورانی، رییس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت بارها در این خصوص تذکر داده و تاکید کرده است که این دکل‌ها در محدوده حاشیه شهرها مشکلات بیشتری ایجاد کرده‌اند. به این علت که مردم در حاشیه شهرها خودشان خانه می‌سازند و حتی در چارچوب دکل‌ها چادر می‌زنند و در معرض امواج قرار دارند. در حالی که این موضوع بسیار خطرناک است.

وی نیزمی‌گوید: دکل‌های برق فشار قوی اطراف خود دو میدان الکتریکی و مغناطیسی ایجاد می‌کنند که حاوی انرژی هستند. بدن انسان نیز یک بافت زنده است و بسته به قدرت میدان مغناطیسی، زمان حضور در این میدان‌ها، نزدیک بودن به منبع تولید و همچنین تفاوت‌های فیزیولوژیکی بدن انسان، این میدان‌ها می‌توانند آسیب رسان باشند.

گورانی ادامه می‌دهد: پرتوها به یون‌ساز و غیریون‌ساز تقسیم می‌شوند. خطوط برق فشارقوی نیز جزو پرتوهای غیریون‌ساز قرار دارند که انرژی کمتری نسبت به یون‌سازها دارند. اما این به معنی بی‌خطر بودن آنها نیست. دکل‌های برق فشار قوی نیز بین پرتوهای غیریون‌ساز، با توجه به مستنداتی که وجود دارد پر خطرتر هستند. در بسیاری از موارد به صراحت به تاثیر آنها در ابتلا به سرطان خون کودکان در مواجهه با این برق‌ها اشاره می‌شود. در نتیجه مردم نباید در معرض تشعشات این تاسیسات و تجهیزات قرار گیرند.

رئیس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت همچنین می‌گوید: متولی برق رسانی، وزارت نیرو است که برای دکل‌های برق‌ فشار قوی حریم درجه یک و دو مشخص کرده است. برابر قانون باید حریم ساخت و ساز در محدوده این دکل‌ها رعایت شود، اما اگر رعایت نشود مسئول آن وزارت نیرو است؛ چون  باید این حریم‌ها را حفظ کند. اما ممکن است وزارت نیرو پاسخ دهد که مردم زیر این دکل‌ها خانه ساخته‌اند و باید سازمان‌های دیگر برای آنها خانه‌سازی می‌کردند. آنها هم با پدیده ناخواسته‌ای مواجه شده‌اند.

به گفته وی، وزارت بهداشت به صورت شکواییه‌هایی این موضوع را از وزارت نیرو پیگیری کرده است. از طرف دیگر نیز برابر قانون، سازمان انرژی اتمی مسئول امور حفاظت در برابر اشعه است.

گورانی، استاندارد ملی حدود پرتوگیری پرتوهای غیر یون‌ساز را که در سال 1395 بازنگری شده است را  ملاک خوبی برای قضاوت در خصوص آسیب رساندن دکل‌های برق فشار قوی می‌داند و می‌گوید: طبق این استاندارد مردم نباید در هیچ میدان الکتریکی قرار گیرند که از پنج هزار ولت بر متر بیشتر باشد.