عذرخواهی سئول برای تهران نان و آب می‌شود؟

نخست وزیر کره جنوبی پیش از تقدیم استعفا نامه‌اش به منظور ارتقای روابط بین دوکشور راهی ایران شد.

چانگ سای کیون، نخست وزیر کره جنوبی، امروز یکشنبه برای مذاکرات دو جانبه در میان تنش‌های طولانی مدت پیرامون درخواست تهران برای آزاد کردن پول‌های بلوکه شده کشورمان ذیل تحریم‌های آمریکا، به ایران عزیمت کرد. این را خبرگزاری یونهاپ ساعاتی پیش اعلام کرد؛ همچنین در ادامه گفته شد که انتظار می‌رود که چانگ در جریان سفر سه روزه خود که سه شنبه به پایان می‌رسد، در مورد راه‌های بهبود روابط سئول و تهران و سایر موارد گفت‌وگو کند.

این دیدار دو روز پس از آن است که کشورمان یک نفتکش کره‌ای و خدمه آن را که به اتهام نقض دستورالعمل های زیست محیطی و آلودگی نفتی بازداشت شده بودند، آزاد کرد.

گفته می‌شود که چونگ به محض ورود به ایران با اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور کشورمان، دیدار داشته باشد. او همچنین قرار است با محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس و علی لاریجانی، مشاور رهبر معظم انقلاب، دیدار کند. به گفته دفتر چونگ، جلسه‌ای با حسن روحانی، رئیس جمهور، نیز ترتیب داده شده است. علاوه بر این، قرار است چونگ با مقامات شرکت‌های کره‌ای که در ایران فعالیت می‌کنند، از جمله سامسونگ و ال جی، دیدار داشته باشد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، این دیدار، اولین سفر نخست وزیر کره جنوبی در ۴۴ سال گذشته است، پیش از این چانگ سای کیون، نخست وزیر کره جنوبی که در قامت رئیس پارلمان این کشور و به منظور شرکت در مراسم تحلیف حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی به تهران سفر کرده است.

سعیدخطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه هم پیش از این از سفر نخست وزیر کره جنوبی به ایران در روز‌های ۲۲ و ۲۳ فروردین خبر داد. براساس اعلام سخنگوی وزارت امور خارجه، چون سی کیونگ برای در خصوص موضوعات دوجانبه از جمله موضوع محدودیت‌های غیرقانونی ایجاد شده برای دسترسی به منابع بانک مرکزی در این کشور به تهران سفر می‌کند. در همین باره سخنگوی وزارت خارجه ایران دوشنبه ۱۶ فروردین در نشست خبری خود، توضیح داد: انتظار داریم نخست‌وزیر کره جنوبی که عازم ایران است، راه‌حل‌ها برای آزادسازی منابع مسدود شده ایران در کره را با خودش بیاورد. این موضوع روابط دوجانبه را در یکی دو سال اخیر شدیدا تحت تاثیر خود قرار داده است. این سفر می‌تواند در ارتقای روابط و برخی سوء تفاهمات کمک کند و امیدواریم نخست‌وزیر کره با دست پر و با راه‌حل‌های اجرایی و عملیاتی وارد ایران شود.

خبر سفر «چون سی کیونگ» در حالی اعلام می‌شود که وزارت امور خارجه کره جنوبی صبح روز جمعه در بیانیه‌ای خبر داد که کشتی توقیف‌شده این کشور به همراه ناخدا و ۱۲ خدمه آن ساعت شش بامداد روز جمعه به وقت تهران، سواحل ایران را ترک کرده است. ساعاتی بعد سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز این خبر را تایید کرده و گفته بود که «عدم سوءسابقه ناخدا و کشتی در زمینه تخلف در منطقه، زمینه نگاه مثبت دادستان محترم را فراهم کرد.

سعید خطیب‌زاده یک بار دیگر دلیل توقیف کشتی کره جنوبی را مسائل محیط زیستی عنوان کرده و گفته بود که ایران بر رعایت کامل مقررات دریایی از جمله مقررات ناظر بر حفظ محیط زیست تاکید دارد و هرگونه تخلف در این زمینه را رصد و پیگیری می‌کند. سپاه پاسداران روز ۱۵ دی ماه سال گذشته از توقیف کشتی کره جنوبی به همراه ۲۰ خدمه به دلیل «آلودگی نفتی و مخاطرات زیست‌محیطی» در تنگه هرمز خبر داده بود.

اهداف سفر نخست وزیر سئول پس از حدود نصف قرن/ چرا کره جنوبی به عذرخواهی افتاد؟

سفر چانگ سای کیون به ایران با پیشنهاد دولت کره جنوبی انجام می‌گیرد و در همین راستا مقامات دو کشور در ارتباط با روابط دوجانبه و بین‌المللی رایزنی خواهند کرد و همان طور که پیش‌بینی می‌شود، یکی از اصلی‌ترین موضوعات رایزنی بین مقامات ایران و کره بحث آزاد شدن پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی است. مقامات کره جنوبی درباره آزادشدن این پول‌ها اظهارات و وعده‌های مختلفی را مطرح کرده‌اند، اما تاکنون چیزی جز حرف از سئول مشاهده نکردیم!

حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اهداف سفر نخست وزیر کره به ایران گفت: کره جنوبی ثابت کرد که در رفتار سیاسی منطقه‌ای خود سیاست مستقلی ندارد و تابعی از سیاست‌های آمریکاست، با توجه به اینکه در طول دوران حاکمیت ترامپ بر کاخ سفید به ویژه بعد از خروج او از برجام در سال ۲۰۱۸ میلادی و تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا علیه ایران، برخی از کشور‌های منطقه از جمله کره جنوبی به شدت از سیاست‌های آمریکا تبعیت کرد.

او همچنین تصریح کرد: حدود هفت میلیارد دلار پول‌های ایران که از راه فروش نفت در بانک‌های کره جنوبی بلوکه شده بود، بیش از سه سال در بانک‌های کره جنوبی بلوکه شده است و کره جنوبی حاضر نبود این پول‌ها را در اختیار ایران قرار دهد، اما بعد از شکست ترامپ و پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا، گشایش‌هایی صورت گرفت و از آنجایی که قرار است تحریم‌ها از سوی آمریکا علیه ایران برداشته شود، لذا سئول به این نتیجه رسیده که ایران به عنوان یک همپیمان اقتصادی قدرتمند کره جنوبی، به شدت از سئول دلگیر است.

پول های بلوکه شده کره جنوبی

هانی زاده با بیان اینکه ایران بار‌ها تلاش کرد تا در سازمان‌های بین المللی علیه کره جنوبی طرح دعوا کند، اظهار کرد: ضرر‌های زیادی از سوی سئول متوجه تهران شده است و بلوکه شدن هفت میلیارد دلار از پول ایران در شرایط بسیار حساسی و درحالی که ایران نیازمند دلار بود، نشان می‌دهد که سئول در سیاست‌های خود همچنان از سیاست‌های آمریکا پیروی می‌کند.

کارشناس مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه سئول به این نتیجه رسیده که دچار اشتباه شده و سفر نخست وزیر کره به ایران یک نوع عذرخواهی رسمی سئول از تهران است، توضیح داد: بیشتر شرکت‌های بزرگ کره جنوبی به خاطر قطع رابطه اقتصادی بین ایران و کره جنوبی در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند، این شرکت‌ها به دولت کره جنوبی به شدت فشار آوردند که رابطه اقتصادی جدیدی را با تهران برقرار کند تا بتواند یک نوع تعامل به صورت مستقیم با ایران داشته باشند، همچنین این سفر برقراری رابطه اقتصادی بین تهران و سئول و بازنگری در سیاست‌های کره جنوبی نسبت به ایران است.

چرا سئول برای پرداخت بدهی خود امروز و فردا کرد؟

بهانه مقامات کره جنوبی در سال های اخیر تحریم‌های آمریکا بود و به باور کارشناسان سئول از ترس واشنگتن از آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران خودداری کرده و پرداخت بدهی خود به تهران به خواست آمریکا گره زده‌اند. اکنون به نظر می‌رسد کره‌ای‌ها به این نتیجه رسیدند که باید یک تصمیم جدی بگیرند وگرنه ایران را به عنوان همپیمان اقتصادی قدرتمند از دست می‌دهد.

کارشناسان بر این باورند که کره جنوبی احساس می‌کند به زودی آمریکا به برجام باز می‌گردد و تحریم‌های اعمال شده علیه ایران لغو خواهد شد، لذا قصد دارد پیش از این مسئله و قبل از وقوع یک نوع حرکت نسبت به ایران در رابطه با تحریم‌ها، پیش قدم شود و یک نوع رابطه اقتصادی متعادلی با تهران برقرار کند، بنابراین سئول سعی دارد پیش از لغو تحریم‌ها یک عذر خواهی رسمی از ایران داشته باشد.

البته چندی پیش در پی فشار‌های ایران به کره برای انجام اقدام عملی برای آزاد سازی این پول‌ها کارگروهی به نام «کارگروه تجارت بشردوستانه» بین وزارت بهداشت ایران و طرف‌های سئول ایجاد شده و علیرغم رایزنی‌ها و پیگیری‌های تهران، ایران تاکنون تنها توانسته در حدود رقمی کمتر از ۲۰ میلیون دلار از این پول‌های بلوکه شده را برای خرید دارو و تجهیزات پزشکی هزینه کند.

روابط دوستانه تهران و سئول ۶۰ سال قدمت دارد اما در چند سال اخیر به ویژه بعد از خروج آمریکا از برجام با پیروی شرکت‌ها و بانک‌های کره‌ای از تحریم‌های واشنگتن، این روابط با چالش جدی رو به رو شده است. گفته می‌شود بالغ بر ۷ میلیارد دلار از پول های ایران نزد کره‌ای هاست و قطعا آزاد سازی آن می‌تواند تاثیر زیادی در وضعیت اقتصادی ایران داشته باشد.

برخی تحلیل گران معتقدند که با توجه به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و در پی سفر چندی پیش قائم مقام وزیر خارجه کره جنوبی به تهران، دولت سئول به این نتیجه رسیده که برای از دست ندادن ایران در خاورمیانه، باید اقداماتی را انجام دهد و در همین چارچوب به نظر می‌رسد تلاش‌هایی را حداقل در ظاهر برای رفع برخی از چالش‌های موجود بین دو کشور آغاز کرده است.

خاورمیانه، آخرین مقصد نخست وزیر سئول؟

آنطور که خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی گفته است، احتمالا چانگ سی کیون نخست وزیر این کشور بعد از سفر به ایران استعفا می‌دهد. یک منبع آگاه به این خبرگزاری گفته است که چانگ سی کیون تصمیم گرفته تا بعد از سفر به ایران و خاورمیانه استعفانامه خود را تسلیم «مون جائه این» رئیس جمهور کره جنوبی کند. از «کیم بو کیوم» وزیر کشور سابق و «لی تائه بوک» وزیر سابق بهداشت کره جنوبی به عنوان جانشین‌های احتمالی او یاد می‌شود. چانگ سی کیون یکی از نامزد‌های احتمالی حزب حاکم در انتخابات ریاست جمهوری آتی کره جنوبی است.

هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در این باره معتقد است که ایران قرار نیست روی اصل باخته سرمایه گذاری و شرط بندی کند، به همین دلیل سفر نخست وزیر کره جنوبی به ایران اهمیت زیادی ندارد و مهم این است که سیاست‌های کره جنوبی تغییر پیدا کند. اگر سئول پول‌های بلوکه شده ایران را آزاد کند طبیعتا یک نوع همکاری جدیدی در حوزه اقتصادی بین ایران و کره جنوبی ایجاد خواهد شد.