بازتاب امضای سند همکاری های 25 ساله ایران و چین در رسانه های جهان

امضای سند همکاری‌های جامع ایران و چین، به یکی از موضوعات مورد توجه رسانه‌های مختلف منطقه و جهان تبدیل شده است. تأکید بر افزایش معنادار همکاری‌های اقتصادی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و بخش انرژی ایران و شرایط مشابه دو کشور از حیث اعمال تحریم‌های آمریکا، مهم‌ترین نکاتی است که رسانه‌ها به آن توجه کرده‌اند.

«بازتاب»؛ احسان صفار– روز 26 مارس، پیش از انتشار خبر امضا شدن سند جامع همکاری‌های ایران و چین –که 27 مارس به امضا رسید- «نیوزویک» به بررسی همکاری‌های دو کشور در قالب این سند پرداخت.

این نشریه بر این امر تأکید کرد که فشار اقتصادی، سیاسی و نظامی آمریکا به تهران و پکن، باعث تقویت اشتیاق دو طرف برای امضای توافقی شده است که منافع آن‌ها در سه حوزه اقتصادی، سیاسی و امنیتی دست کم برای ربع قرن به هم پیوند می‌زند.

نیوزویک مدعی است برآوردها از ارزش 500 میلیارد دلاری توافق ایران و چین خبر می‌دهد. این نشریه از قول «زکیه یزدان‌شناس»، پژوهشگر در مرکز تحقیقات علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه در تهران نوشته است «اگر چه خروج ایالات‌متحده از برجام و به ویژه کارزار فشار حداکثری ترامپ، از جمله دلایل اصلی انداختن ایران در دامان چین بود، به نظر می‌رسد که سیاست‌گذاران ایرانی به این باور رسیده‌اند که موازنه قدرت جهانی در حال تغییر است».

به باور این پژوهشگر، «بی‌شک شراکت استراتژیک میان تنها قدرت منطقه‌ای خاورمیانه که متحد آمریکا نیست و مهم‌ترین رقیب آمریکا در سطح نظام بین‌الملل، می‌تواند منافع واشنگتن در خاورمیانه و به ویژه خلیج فارس را به خطر اندازد».

همچنین نیوزویک در گفتگو با «ویلیام فیگوئرا» از دانشگاه پنسیلوانیا و متخصص روابط تاریخی و معاصر ایران و چین، به این نکته اشاره می‌کند که اهداف چین از امضای این توافق شامل موضوعات عملی و سیاسی است. برای این کشور منابع عظیم نفتی ایران و بازار گسترده آن و همچنین نقش ایران در ابتکار کمربند و راه اهمیت دارد.

به باور فیگوئرا، از منظر برخی مقام‌های ایران، توافق منافع متعددی در بر دارد، از جمله اینکه مشارکت باثبات با چین به معنی یک بازار باثبات برای نفت، در شرایطی است که ایران از سوی آمریکا به شدت تحت فشار قرار دارد.

از سوی دیگر این توافق برای ایران نشان‌دهنده توانمندی و تلاشی برای شکستن انزوای دیپلماتیکی است که از سوی ایالات متحده بر تهران تحمیل شده است.

همسو با این دیدگاه، «جیکوپو سیتا» از مدرسه حکومت و امور بین‌الملل دانشگاه دورهام معتقد است که این توافق، «امکان تنفس هوای تازه سیاسی را به ایران می‌دهد». به گفته او «یک تفاهم مشخص میان دو کشور در مورد ناعادلانه بودن هژمونی آمریکا وجود دارد».

علیرغم این نکته، این محقق معتقد است که پیش‌بینی میزان موفقیت این توافق دشوار است؛ چرا که روابط ایران و چین، تحت تأثیر نوسانات روابط واشنگتن با پکن بوده است.

شبکه الجزیزه قطر هم با انتشار خبر امضای سند جامع همکاری‌های ایران و چین، به این موضوع اشاره می‌کند که بر اساس این توافق، تجارت بین دو کشور، طی دهه آینده، 10 برابر می‌شود و به 600 میلیارد دلار خواهد رسید.

این شبکه خبری با اشاره بر اینکه جزئیات سند منتشر نشده است بر این مسئله تأکید می‌کند که انتظار می‌رود این سند در برگیرنده سرمایه‌گذاری کلان چین در بخش‌های کلیدی ایران همچون انرژی و زیرساخت‌ باشد و شامل همکاری‌های نظامی نیز بشود.

وبسایت خبری-تحلیلی «میدل ایست آی» نیز با اشاره به امضای توافق، اظهارات «وانگ یی»، وزیر خارجه چین مبنی بر ماهیت دائمی و استراتژیک روابط دو کشور را منعکس کرده است.

این وبسایت به اشاره به اینکه عدم انتشار جزئیات توافق باعث مباحث مجادله‌آمیز در ایران شده است، با استناد به اظهارات مقام‌های ایرانی، امضای این سند را دستاوردی دیپلماتیک برای تهران معرفی کرده است.

دیگر سایت خبری-تحلیلی خاورمیانه، «میدل ایست مانیتور» هم به خبر امضای توافق و گفته‌های مقام‌های دو کشور پرداخته است. این وبسایت با بیان اینکه امضای این توافق ایران را وارد ابتکار کمربند و راه چین، به ارزش چندین تریلیون دلار می‌کند، بر اهمیت این توافق در توسعه بخش زیرساختی و انرژی ایران تأکید کرده است.

خبرگزاری رویترز هم با اشاره به اینکه ایران و چین هر دو تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند، به موضوع امضای توافق میان دو کشور و نقش آن در تقویت اتحاد بلند مدت اقتصادی و سیاسی آن‌ها پرداخته است.

گفتنی است، «تایمز اسرائیل»، «فرانس 24»، «صدای آمریکا» و بسیاری دیگر از رسانه‌های بین‌المللی نیز به امضای این سند میان تهران و پکن، پرداخته‌اند.