ایران میانبر امن خاورمیانه و اروپا

 هم‌اکنون مسیر اصلی ارتباط شرق به غرب از کانون بحرانی و پرتراکم کانال سوئز و باب‌المندب عبور می‌کند. ظرفیت این مسیر ۲۵ ترابایت است و هنوز هیچ مسیر جایگزینی برای آن وجود ندارد. کنسرسیوم‌های بسیاری در دنیا در حال شکل‌گیری هستند تا مسیرهای رزرو و جایگیزینی برای آن ایجاد کنند.

کنسرسیومی متشکل از چهار شرکت ارتباطاتی از چهار کشور در سال ۹۰  قرارداد ساخت و نگهداری از سامانه‌ کابلی جدیدی را امضا کرده و بدین ترتیب طرحی با نام «بزرگراه ارتباطی ایران و اروپا» (Europe-Persia Express Gateway) یا به اختصار (EPEG) معرفی شد. بر این اساس قرار بر آن است که EPEG به برندی برای سامانه‌ فیبر نوری جدید تبدیل شود که اروپا را به خاورمیانه متصل کرده و به سایر نقاط «خلیج فارس» و نیز کشور «هند» گسترش یابد.

پروژه بزرگراه ارتباطی ایران و اروپا، اروپا و آسیا را از مسیر آلمان، روسیه، آذربایجان و ایران دنبال می‌کند و از جنوب ایران به عمان و دریای آزاد راه می‌یابد و می‌تواند اولین مسیر جایگزین کانال سوئز باشد. با اجرای کامل پروژه، راهی میانبر و ایمن و جایگزین برای کشورهای منطقه و اپراتورهای بزرگ بین‌المللی به وجود آمده و ایران به هاب ارتباطی منطقه تبدیل خواهد شد.

اعضای تشکیل دهنده کنسرسیوم بزرگراه ارتباطی ایران-اروپا شامل «ودافون»، «روس‌تلکام»، «عمان‌تل»، «شرکت ارتباطات زیرساخت» (به نمایندگی از «وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران») بوده و از این خط به صورت کابلی و بی‌سیم بهره‌برداری می‌کنند. بیشترین سهم در این کنسرسیوم متعلق به ایران بوده و بالاترین مسافت مسیر پروژه توسط ایران عملیاتی شده است. این طرح ارتباطی می‌تواند با تاخیرِ ۹۸ میلی‌ثانیه بین دو سر این خط ارتباط را برقرار سازد.

بزرگراه ارتباطی ایران-اروپا در فاز اولیه، با انتقال ۵۴۰ گیگابیت بر ثانیه پهنای باند کارش را در پنجم خرداد ۱۳۹۲ آغاز کرد و اینگونه اعلام شد که در فازهای بعدی به ظرفیت ۳.۲ ترابیت و در نهایت به ظرفیت اسمی خود یعنی ۶.۴ ترابیت خواهد رسید. بر اساس آمارهای ارائه شده تا خرداد ماه سال ۱۳۹۳ اینگونه اعلام شده بود که از طریق این پروژه ظرفیتی معادل ۱۵۰ گیگابیت بر ثانیه از مسیر ایران و از طریق بزرگراه ارتباطی آسیا – اروپا منتقل می‌شود.

یک سال پس از افتتاح این طرح در سال ۱۳۹۳ وزیر ارتباطات از چهار برابر شدن حجم انتقال داده‌های کشورها از این طریق یاد کرد و گفت: با پیشرفت‌های صورت‌گرفته حجم مبادلات از طریق این راه ارتباطی تا چهار برابر افزایش خواهد داشت.

همچنین این بزرگراه ارتباطی در نهایت با قدرت انتقال ۲۵ ترابایت ترافیک مخابراتی، به عنوان جایگزین اصلی کابل‌های دریای مدیترانه، می‌تواند نقش مهمی در ترانزیت ترافیک مخابراتی اروپا آسیا داشته باشد. علاوه بر تبدیل ایران به عنوان هاب ارتباطی منطقه، یکی از اصلی‌ترین دستاوردهای اجرای پروژه  EPEG، درآمدزایی است که به واسطه ترانزیت ارتباط میان ایران و اروپا برای کشور محقق می‌شود. از دیگر مزایای اجرای این پروژه می‌توان به اشتغال زایی در حوزه ارتباطات و پایداری بیش از پیش ارتباطات و کاهش هزینه‌ها درون کشور اشاره کرد.