خواب‌های ترامپ، به کابوس تبدیل شد

روابط روسیه و امریکا به مرحله جدیدی وارد شده است. همه خوابهایی که ترامپ برای ارتباط بیشتر با روسیه دیده بود به کابوس بدل شده است.
دو بازیگر قدرتمند جهانی همه پل ها را پشت سر خود می شکنند و انگار راهی برای برگشت وجود ندارد. موضوع اخراج دیپلمات ها اولین بار در آخرین روزهای تصدی اوباما بر ریاست جمهوری امریکا کلید خورد. اوباما دستور تعطیلی دو ملک روسیه در واشنگتن و نیویورک و اخراج 35 دیپلمات روسی از خاک آمریکا را داد.

در آن برهه روسیه سیاست صبر و انتظار را در پیش گرفت و بسیاری از ناظران این روند را در عدم شتاب زدگی به نفع منافع بلند مدت کرملین تلقی کردند. ظاهر امر نشان می داد روسیه تخم مرغ های خود را در سبد درستی گذاشته است. آینده روابط دو کشور با حضور ترامپ نشان می داد که به نفع روسیه باشد. اما این همه ماجرا نبود. فضای آنتی روسی در داخل امریکا فعال تر از آن چیزی بود که ترامپ فکر می کرد.

موضوع ارتباط اعضای تیم ترامپ و حتی داماد او با روسیه بالا گرفت و حساسیت نمایندگان و سناتورها روی این مسئله باعث شد ترامپ در آزمون سختی قرار گیرد. از یک سو در فضای داخلی امریکا می بایست نشان می داد که روابط مخفی و اعلام نشده ای با روسیه ندارد و از طرفی دوست داشت با روسیه به ماه عسلی برود که از روزهای تبلیغات انتخاباتی به آن فکر می کرد. این آزمون وقتی سخت تر هم شد که تحریمهای علیه روسیه و ایران در یک بسته تحریمی به تصویب کنگره رسید و ترامپ مجبور بود آنرا امضا کند.در این فضا مسکو دیگر نمی توانست آرام بنشیند و سیاست صبر و انتظار کارایی خود را از دست داده بود.

پایان سکوت روس ها
مسکو در پاسخ به اخراج 35 دیپلمات روس و توقیف دو ملک دیپلماتیک در آمریکا در اواخر دوره اوباما، در ماه گذشته با تاکید بر لزوم برابری شمار کارکنان مراکز دیپلماتیک دو کشور، بیش از 750 نفر از کارکنان و دیپلمات های آمریکایی را اخراج کرد.

اما امریکا نیز این مسئله را بی پاسخ نگذاشت و به بهانه آنچه اقدام تلافی جویانه اعلام شده، به روسیه اعلام کرد که تنها دو روز فرصت دارد کنسولگری خود را در سانفرانسیسکو و دو ساختمان مرتبط با آن در واشنگتن (ساختمان تجاری) و نیویورک را تعطیل کند.

اقدام اخیر امریکا و بحث بازرسی امریکا از این ساختمان ها تنشها را بالا برده است. در حالی که امریکا در حال تجربه یک بازی خطرناک با کره شمالی است، تنش با روسیه می تواند فضای متشنجی را در ابعاد مختلف رقم بزند.

دودی که از ساختمان کنسولگری روسیه در سانفرانسیسکو بلند شد، می تواند نشانه ای از فضای تاریک آینده روسیه و امریکا باشد.

تعطیلی یکی از قدیمی ترین کنسول گری های روسیه در فرانسیسکو می تواند تاثیر جدی بر روابط کنونی دو کشور داشته باشد. این روند اگر ادامه داشته باشد می تواند جنگ سرد دیگری را در روابط دو کشور منجر شود. جنگی که مولفه های جدیدی بجز مسابقه تسلیحاتی دوران گذشته را در پی دارد.

چنانچه نماینده دائمی روسیه در سازمان ملل با اشاره به تنش های پیش آمده در روابط با آمریکا در مسائل دوجانبه و بین المللی، گفته است: مناسبات واشنگتن و مسکو به سطح پایین و غیرقابل قبولی سقوط کرده است.

گفته می شود ماموران امنیتی آمریکا در روز گذشته مرکز کنسولی روسیه در واشنگتن و ساختمان سرکنسولگری این کشور در سانفرانسیسکو را بازرسی کردند. این بازرسی می تواند به معنای جدی شدن تنش و اعتقاد امریکا به دخالت روسیه در انتخابات امریکا باشد. موضوعی که شروع ماجرای تنش بین دو کشور بود.

روسیه چه گزینه هایی روی میز دارد؟
پرسش این است که این اقدامات تنش زا تا چه مرحله ای ادامه پیدا خواهد کرد؟ اقدام متقابل روسیه چه خواهد بود؟ آیا روسیه هم به اخراج دوباره دیپلمات های امریکایی از روسیه و بازرسی از مراکز دیپلماتیک آنها خواهند پرداخت؟ همه این گزینه ها می تواند روی میز باشد. حتی تنش بین دو قدرت می تواند به اردو کشی بین متحدان دو کشور نیز بینجامد. فضایی که جنگ سرد را به اذهان متبادر می کند.

هنوز کشورهای دیگر در این باره موضع نگرفته اند و بیشتر راجع به موضوع کره شمالی و آزمایش بمب هیدورژنی توسط آن را محکوم کرده اند. اما نقش و بازی چین و اروپا و قدرتهای دیگر و همچنین انتقال این روند به فضای سوریه و افغانستان می تواند روند جدیدی را در شکل و پیشبرد بازیهای جهانی منجر شود. همچنین روسیه می تواند از نزدیکی کره شمالی به خود و در تقابل با امریکا استفاده کند.

به احتمال زیاد در فضای متشنج پیش آمده و عدم مدیریت آن، اروپا به خاطر مسائل اوکراین در کنار امریکا قرار گیرد و روابط امریکا با این حوزه علیرغم شکاف های موجود تقویت شود. همچنین چین می تواند در کنار روسیه قرار گیرد که این موضوع فاصله آنرا از امریکا افزایش می دهد.

آنچه در روند سیاست ورزی ترامپ در امریکا دیده می شود این است که سیاست خارجی آشفته و نامتوازن ترامپ در ماههای گذشته بر مسائل داخلی و خارجی آن تاثیر بسیار زیادی داشته و این کشور را از رویکرد منسجم و یکپارچه خود دور کرده است. دستگاه سیاست خارجی این کشور مانند دولت آن به شکل کامل استقرار نیافته و فضای پیچیده ای را در ارتباط با موضوعات بین المللی باعث گردیده است.

اگر روابط دو قدرت بزرگ جهانی سر و سامان نیابد، در کنار بحرانهای منطقه ای باید شاهد فضای پیچیده تری در بعد جهانی باشیم.