تحقیر تماشاگر خندوانه توسط احسان علیخانی

«بیاید بهم نخندیم، با هم بخندیم.»؛ این عبارت یکی از جملاتی بود که اغلب ما در دوران  دانش‌آموزی از معلمان و مریبان خود شنیده‌ایم. جمله‌ای ساده در ارتباط با یک اخلاق اجتماعی که در گذشته در آداب اجتماعی مردمان شرق جای داشت ولی با ورود فرهنگ غربی به عرصه فرهنگ و ادب شرقیان کمتر مورد توجه قرار گرفت.

احترام و ادب و دوری از استهزا دیگران از جمله صفاتی است که نه تنها در فرهنگ اسلامی بلکه در فرهنگ مردم ایران همواره مورد توجه بوده است و چه بسیاری شعرها که در این زمینه سروده شده است و چه بسیار جملات نغزی که در این رابطه گفته شده و به مرور تبدیل به ضرب‌المثل‌هایی در میان مردم شده است.

اما شب گذشته در قسمت 500 برنامه خندوانه اتفاقی افتاد که نشان می‌داد مجری و مهمان این برنامه این ضرب المثل قدیم فارسی را فراموش کرده‌اند و تصمیم گرفتند تا در آنتن تلویزیون و در پیش چشم میلیون‌ها مخاطب برنامه خندوانه «با هم» به یکی از مهمانان حاضر در سالن بخندند! اتفاقی عجیب و نادر که از برنامه فرهنگسازی همچون خندوانه و چهره فعالی چون رامبد جوان بعید بود.

ماجرا از آن‌جا آغاز شد که شب گذشته احسان علیخانی به بهانه پخش قسمت پانصدم خندوانه مهمان ویژه این برنامه شده بود و در حالی که مشغول گپ زدن با رامبد جوان بود با نگاه به یکی از تماشاچیان که اصلا در کادر دوربین نبود شروع به خندیدن کرد و از او خواست تا حرکت قبلیش را دوباره تکرار کند. حالا این حرکت چه بود؟ مهمان جوان برنامه که متوجه نبودش در کادر دوربین شده بود؛ در همین فرصت کوتاه مشغول شانه کردن موهای خود با شانه‌ کوچکی که همراه داشته می‌شود و در همین زمان نگاه آقای علیخانی به او می‌افتد و از او می‌خواهد که این کار را دوباره و جلوی دوربین تکرار کند؛ جالب آن که رامبد جوان هم از فیلمبردار می‌خواهد که نمایی از آن مرد جوان نشان دهد و خودش همراه با علیخانی شروع به خندیدن می‌کنند و این خنده دو نفره تبدیل به خنده همگانی می‌شود.

در ادامه اما احسان علیخانی تیر خلاصی را به پیکر نیمه‌جان این نمایش مسخره می‌زند و با لحنی کاملا تمسخر آمیز خطاب به تماشاچی می‌گوید: «یک عمر موهایت را اینجوری شونه کردی که الان این شکل شده!» و رامبد جوان و حضار نیز همزمان به این متلک پرانی آقای علیخانی می‌خندند.

هر چند که شاید از نظر گروهی این کار علیخانی و جوان ایرادی نداشته چون آن تماشاچی حاضر در سالن خود نیز همراه این افراد شروع به خندیدن کرده است ولی آنچه که در اینجا اهمیت دارد؛ نفس انجام چنین کاری در برنامه پرمخاطبی همچون خندوانه است. شاید اگر این حرکت در یک جمع کوچک اتفاق افتاده بود؛ با وجود همه ایراداتی که داشت تا این اندازه مهم جلوه نمی‌کرد ولی وقتی در مقابل چشم میلیون‌ها مخاطبی که پای این برنامه نشسته‌اند چنین اتفاقی به وقوع پیوست، یعنی قبح انجام چنین شوخی‌های زشتی در بزرگترین رسانه کشور که از آن به عنوان دانشگاه عمومی جامعه یاد می‌شود؛ شکسته شده است.

در هر حال آنچه که دیشب در برنامه خندوانه رخ داد، نه فقط شوخی زشت مجری و مهمان برنامه با یکی از تماشاچی‌های حاضر در سالن؛ بلکه نمایشی از خودبزرگ‌بینی گروهی از چهره‌های رسانه‌ای کشورمان است که با نگاهی تحقیرآمیز به بخشی مردم نگاه می‌کنند و ثمره چنین برخوردهایی در طولانی مدت چیزی جز رواج بداخلاقی در جامعه نیست.