زناني در کانون قدرت سينما

يک گزارش درباره زنان صاحب نفوذ حال حاضر سينماي ايران که در ميان آنها هم کارگردان ديده مي شود، هم بازيگر و هم تدوينگر. اين 20 زن چطور به جايگاه فعلي رسيده اند و چرا مي گوييم مهم هستند.
ابتداي هفته پاورليست مردان سينماي ايران را منتشر کرديم. 30 نفري که خواسته يا ناخواسته در جايگاه يايستاده اند که حرف شان در سينما خريدار دارد؛ از سلبريتي تا تهيه کننده، کارگردان و پخش کننده. اين بار سراغ زنان منتقد سينما رفته ايم و درباره 20 بانوي قدرتمند حال حاضر نوشته ايم. اين ليست شامل بازيگر، کارگردان، تهيه کننده، پخش کننده و تدوينگر مي شود. شايد نياز به توضيح نباشد که کارمان در پرونده قبل راحت تر بود؛ آرايش سينماي ما، به ويژه در ارکان صنفي همچنان مردانه است و تاثيرشان به مراتب بيشتر از زنان. اين اما ارزش پاورليست را زير سوال نمي برد؛ ليستي که البته با کمي اغماض قابليت تغيير و تبديل دارد.
ملاک، تاثيرگذاري فعلي سينماگران است (مستقيم و غيرمستقيم) وگرنه مگر مي توان کساني چون پگاه آهنگراني، باران کوثري، هانيه توسلي، شبنم مقدمي، ويشکا آسايش و … را ناديده گرفت. مي دانيم اين دسته از خانم هاي بازيگر جايگاهي ارزشمند در سينما دارند و گزينه مطلوب غالب کارگردان ها هستند. به هر حال ليست 20 سينماگر قدرتمند پيش روي شما است. کمي به گذشته آنها پرداخته ايم، سير پيشرفت شان در سينما مرور شده و در آخر چرايي حضورشان در اين ليست شرح داده شده است.
1. رخشان بني اعتماد (کارگردان)
آغاز قدرتنمايي: نشانه هاي استعدادش در «خارج از محدوده» و «زرد قناري» ديده شد و اهل فن دانستند رخشان بني اعتماد براي «ماندن و تاثير گذاشتن» آمده. او در ابتداي راه پر کار بود و در فاصله اي کوتاه سه فيلم سينمايي ساخت. در عين حال ساخت مستند را هم فراموش نمي کرد.

چطور قدرتمند شد: چهار سال پس از کارگرداني اولين فيلمش، پشت دوربين «نرگس» ايستاد؛ سال 1370، فيلم در جشنواره دهم فجر تحسين شد و خانم بني اعتماد سيمرغ بهترين کارگرداني را دريافت کرد. بعد از اين فيلم بيش از پيش مورد توجه قرار گرفت و پيگيران سينما با دقت بيشتر ساخته هايش را دنبال مي کردند. حاصل نگاه نافذ بني اعتماد به جامعه، فيلم هايي شد که هم جذابيت دراماتيک دارند و هم رسالت شان وراي سرگرمي است.
وضعيت کنوني: بني اعتماد موفق ترين کارنامه را در ميان زنان کارگردان سينما دارد و شير طلاي ونيز براي «قصه ها» شاهدي است بر اين مدعا. او چندي پيش در شاخه نويسندگي به آکادمي اسکار دعوت شد که موقعيت رشک برانگيزي است. بني اعتماد همچنين به عنوان داور بخش افق هاي هفتاد و چهارمين دوره جشنواره فيلم ونيز انتخاب شد. مستندهاي او را فراموش نمي کنيم که در عين تلخي، تاثيرشان براي بهبود کيفيت زندگي برخي سوژه هايش آشکار بوده. در وصف صلابت او همين بس که در مراسم بزرگداشتش اصغر فرهادي و رئيس دولت اصلاحات درباره اش صحبت مي کنند.
2. ترانه عليدوستي (بازيگر)
آغاز قدرتنمايي: از همان 17 سالگي و نقطه ورودش به سينما در نقش ترانه پرنيان فيلم «من ترانه 15 سال دارم» قدرتمند ظاهر شد و در همان سن و سال اولين سيمرغش را گرفت. بعد از آن برخلاف تمام دختران جوان آن سال ها وارد هر کاري نشد. بعد از سيمرغ، در دو فيلم «شهر زيبا» و «چهارشنبه سوري» اصغر فرهادي بازي کرد و در هر دو نقش، نظر داوران جشنواره را جلب کرد.
چطور قدرتمند شد: ترانه عليدوستي هيچ وقت بيراهه نرفت اما بعد از «درباره الي» تا اوايل دهه 90 که دوباره با «پذيرايي ساده» و «آسمان زرد کم عمق» به چشم آمد و نامزد سيمرغ شد، در فيلم هايي بازي کرد که زياد ديده نشدند. او در سال 2012 به عنوان داور جشنواره فيلم هانوي ويتنام معرفي شد و سال 2014 يکي از داوران جشنواره فيلم وژول فرانسه شد.

وضعيت کنوني: اوج قدرت عليدوستي از زمان «شهرزاد» اتفاق افتاد. او به عنوان ستاره اصلي سريال حسن فتحي آنقدر به چشم آمد که يک جورهايي اسمش را در صدر فهرست بازيگران زن ايراني قرار داد. همزمان با اين سريال، فيلم «فروشنده» اصغر فرهادي و حضورش در جشنواره کن، توجه ها را به سمت او خيلي بيشتر کرد. اعتراض صريح عليدوستي به بي احترامي ترامپ نسبت به ايرانيان و عدم حضور در مراسم اسکار باعث شد که در رسانه هاي جهان هم وجهه مهمي پيدا کند. او مدتي است به يکي از فعال ترين شبکه هاي اجتماعي تبديل شده و در هر زمينه اي موضع گيري مي کند.
3. منيژه حکمت (تهيه کننده، کارگردان و پخش کننده)
آغاز قدرتنمايي: منيژه حکمت با طراحي لباس فيلم «گرندسينما» کارش را شروع کرد. فعاليتش را با منشي گري صحنه سه فيلم ادامه داد و بعد از آن در سمت برنامه ريز و دستيار کارگردان فعاليت هايش را پي گرفت. حکمت از جمله کارگردان هايي است که سر حوصله پشت دوربين آمد. سال 79 «زندان زنان» را ساخت که تبديل به يکي از پر سروصداترين فيلم هاي ايران شد. پيش از ساخت اين فيلم تجربه تهيه کنندگي داشت و بعد از آن فعاليتش را در اين زمينه، کارگرداني و نيز پخش ادامه داد.

چطور قدرتمند شد: خانم حکمت علاوه بر کار صنفي به طور جدي وارد عرصه تهيه کنندگي شد که کارنامه موفقي در اين زمينه دارد. «ورود آقايان ممنوع»، «صداها»، «پوپک و مش ماشاالله»، «شهر موش ها 2»، «چيزهايي هست که نمي داني»، «شکاف» و «خماري» از جمله فيلم هايي است که نام او به عنوان تهيه کننده در تيتراژشان ديده مي شود.
وضعيت کنوني: او مدير موسسه بامداد فيلم است و در زمينه توليد و توزيع فعاليت مي کند. منيژه حکمت بعد از چند سال دوري از کارگرداني، اين روزها مشغول «جاده قديم» است که خودش تهيه کرده و بازيگراني مثل مهتاب کرامتي و آتيلا پسياني در آن بازي مي کنند. خانم حکمت از جمله سينماگراني است که گرايشات سياسي اش را علني مي کند و در عين حال ابايي ندارد که تندترين نقدها را عليه دولت بر زبان بياورد. جمع اين مشخصات از او سينماگري جسور و قدرتمند ساخته.
4. فرشته طائرپور (تهيه کننده)
آغاز قدرتنمايي: کارش را با نويسندگي براي کودکان شروع کرد و اولين فعاليت مهم اش در سينما تهيه کنندگي فيلم «گلنار» است. فرشته طائرپور تا الان 12 فيلم تهيه کرده که غالبا با موضوع کودکان و نوجوان ساخته شده اند. او در کنار تهيه کنندگي، مدير توليد، مجري طرح و نويسنده برخي آثار سينمايي هم بوده است.

چطور قدرتمند شد: مهم ترين اقدام طائرپور راه اندازي خانه ادبيات و هنر کودکان و نوجوانان است که فيلم هاي مهمي توليد کرده. او در کنار فعاليت هاي سينمايي، خيلي زود وارد کار صنفي شد و حتي عنوان نخستين داور زن جشنواره فجر را به نام خود زده. مهم ترين مسئوليت صنفي طائرپور، رياست هيات مديره خانه سينما در فاصله سال هاي 79 تا 81 است.
وضعيت کنوني: فرشته طائرپور حالا با دو ويژگي شناخته مي شود: تهيه کننده و مسئول. او رئيس کانون تهيه کنندگان است که به گفته خودش «با طراحي جدولي جهت محاسبه امتيازات، فرآيند پذيرش تهيه کنندگان متقاضي عضويت را نظام مند ساخته». او مشاور امور مالياتي خانه سينما هم هست و گذر سينماگران زياد به اين مبحث مي افتد. او به مسائل سياسي هم علاقه دارد و در انتخابات رياست جمهوري اخير، فيلم تبليغاتي اسحاق جهانگيري را تهيه کرد. «خانه قورباغه» به کارگرداني مسعود کرامتي، تازه ترين فيلم سينمايي است که فرشته طائرپور تهيه کرده.
5. ليلا حاتمي (بازيگر)
آغاز قدرتنمايي: با فيلم «ليلا»ي داريوش مهرجويي در سال 75 به اوج قدرت رسيد. او از پانزدهمين جشنواره فجر، براي اين فيلم ديپلم افتخار گرفت و يک سال بعد همين موفقيت را در فيلم «شيدا»ي کمال تبريزي تکرار کرد.
چطور قدرتمند شد: حاتمي در مدت 20 سال حضور در سينما، با کارگردان هاي بزرگي کار کرد و در اين مدت، 21 فيلم سينمايي بازي کرد، 9 بار نامزد دريافت سيمرغ شد و دو سيمرغ گرفت. او بارها به عنوان داور در جشنواره هاي مختلف جهاني حضور پيدا کرد و سال 91، از سوي وزير فرهنگ و ارتباطات کشور فرانسه، لقب شواليه را گرفت و سال 2014 يکي از 9 داور اصلي جشنواره کن بود.

وضعيت کنوني: با اين که حاتمي معمولا در تمام فيلم هايش مورد توجه قرار مي گيرد اما امسال در فيلم «رگ خواب» به کارگرداني حميد نعمت الله يکي از متفاوت ترين نقش هايش را به نمايش گذاشت و به خاطر بازي اش فروش خوبي نصيب فيلم کرد. او امسال به همراه گلشيفته فراهاني، نازنين بنيادي، محمد رسول اف، هايده صفي ياري، بهمن قبادي و … براي عضويت در آکادمي اسکار دعوت شد. روايت است که بالاترين دستمزدها را مي گيرد.
6. مريلا زارعي (بازيگر)
آغاز قدرتنمايي: بازي هاي مريلا زارعي در تلويزيون به چشم آمد اما «دو زن» نامش را بيش از پيش سر زبان ها انداخت. او خيلي زود توانايي اش را در بازيگري نشان داد و «سربازهاي جمعه» شد نقطه عطف کارنامه او.
چطور قدرتمند شد: مريلا زارعي جزو بازيگراني است که انتخاب هاي خوبش به مراتب بيشتر است و همين به کارنامه اش وزن داده. در اين ميان آنچه بر وجاهت او افزوده، همکاري با کارگردان هايي چون مسعود کيميايي، اصغر فرهادي، ابراهيم حاتمي کيا و حسن فتحي است. زارعي بارها در جشنواره فجر و خانه سينما به خاطر نقش هايش تحسين شده که نمونه اخير آن سيمرغ «شيار 143» و «زير سقف دودي» است.

وضعيت کنوني: آنچه گفتيم همه دلايل قدرتمند ناميدن مريلا زارعي نيست. بخشي از آن دلايل فرامتني دارد که بايد در روحيه شخصي اين بازيگر جستجو کرد. او بدون تعارف نظرش را بيان مي کند و برايش فرق ندارد مورد خطاب اصغر فرهادي و کمپينش درباره غزه يا فرج الله سلحشور است. حکم نمي دهيم اما هر بازيگري چنين نفوذي ندارد که در سيمرغ مسلم بازيگري ديگر شريک شود. نمي خواهيم توانايي خانم زارعي در خلق شخصيت يک زن افسرده فيلم «زير سقف دودي» را ناديده بگيريم ولي جايي که ليلا حاتمي و «رگ خواب» هست در دادن تنها يک سيمرغ دودلي جايز نيست.
7. نيکي کريمي (بازيگر)
آغاز قدرتنمايي: از سال 69 و بازي در فيلم «عروس» يک مرتبه به چشم آمد و نامزد دريافت سيمرغ بلورين شد. اين موفقيت را پشت سر هم براي فيلم هاي «سارا»، «پري»، «رواني» و «دو زن» هم تکرار کرد.
چطور قدرتمند شد: سال 81، بعد از بازي در حدود 20 فيلم، بالاخره به طور همزمان براي «واکنش پنجم» و «ديوانه اي از قفس پريد» سيمرغ گرفت اما بعد از آن فيلم هاي چندان قابل قبولي بازي نکرد و يک جورهايي پرونده بازيگري اش دچار رکود شد تا اين که نهايتا اوايل دهه هشتاد وارد عرصه کارگرداني شد و چهار فيلم ساخت اما فيلم هايش آنطور که بايد مورد توجه داوران و منتقدان قرار نگرفتند. کريمي سال 1386 از داوران بخش فيلم کوتاه جشنواره کن بود.

وضعيت کنوني: او بعد از تجربه کارگرداني، داوري، ترجمه، انتشار کتاب و برگزاري نمايشگاه عکس، امسال به عرصه تهيه کنندگي هم وارد شد. البته پيش از اين فيلم «شيفت شب» به کارگرداني خودش را تهيه کرده بود اما تجربه تهيه کنندگي براي اثر ديگري را نداشت. او در «آذر»، اولين تجربه کارگرداني محمد حمزه اي، به عنوان تهيه کننده حضور پيدا کرد و همزمان در آن بازي هم داشت. اين فيلم موفقيت خاصي در جشنواره فجر به دست نياورد و در نامه اي به هيات داوران جشنواره نسبت به اين مسئله واکنش نشان داد. اخيرا حضور جنجالي او در يک فيلم تبليغاتي نشان مي دهد که دوران ستارگي او ادامه دارد.
8. هديه تهراني (بازيگر)
آغاز قدرتنمايي: از همان فيلم اولش يعني «سلطان» مسعود کيميايي به چشم آمد؛ در سال 1375. هديه تهراني سه سال بعد به خاطر «قرمز» فريدون جيراني سيمرغ گرفت.
چطور قدرتمند شد: هديه تهراني در بازيگري به پختگي رسيده بود که با پيشنهاد بهروز افخمي براي ايفاي نقش سيما رياحي در «شوکران» مواجه شد و نقطه عطف کارنامه بازيگري اش رقم خورد. او در ادامه نقش بد کم نداشت اما تا وقتي در سينما بود، ترک تازي مي کرد. غالب فيلم هايش گيشه داشت و سخت پسندها بازي اش را تحسين مي کردند. خانم سوپراستار کم کم از نفس افتاد و حالا روزگار بازگشت او به مسير اصلي است.

وضعيت کنوني: آنچه باعث شد هديه تهراني را در فهرست بانوان متنفذ سينماي ايران قرار دهيم، سه دليل اصلي دارد؛ يکي کمکي است که همچنان نامش به گيشه مي کند و سال پيش بخشي از فروش «آااادت نمي کنيم» به خاطر او بود. ديگري فعاليت هاي اجتماعي هديه تهراني است که چندي پيش درباره اش مفصل نوشتيم. او بي سروصدا مشغول پاسداري از محيط زيست است و خودش براي نجات آن آستين بالا زده مهم ترين دليل اما منفعل نبودن در پروژه هاي سينمايي است. هديه تهراني به گواه آنها که در سال هاي اخير با او همکاري داشته اند، «غالبا» شرط و شروط هايي براي انتخاب پارتنر و عوامل فيلم ها دارد و حين توليد فيلم ها نظراتش خريدار دارد. او همچنان دستمزدهاي کلان مي گيرد.
9. فاطمه معتمد آريا (بازيگر)
آغاز قدرتنمايي: اواسط دهه شصت با فيلم «جهيزيه اي براي رباب» خودش را به عنوان بازيگري درجه يک نشان داد. بعد از آن از سال 67 تا 72، چهارده فيلم بازي کرد که براي هفت تاي آنها نامزد سيمرغ شد و پشت سر هم چهار سيمرغ از جشنواره فجر گرفت.
چطور قدرتمند شد: از همان اواخر دهه شصت به عنوان چهره اي قدرتمند در سينما مطرح بود اما از سال 72 تا 82 که با «گيلانه» مجددا به قدرت برسد، آثار چندان شاخصي بازي نکرد و بعد از هم تا سال 89 و بازي در «اينجا بدون من» حضور کمرنگي در سينما داشت، با اين حال در جشنواره هاي مهم دنيا بارها به عنوان داور ظاهر شد و چهره اي بين المللي پيدا کرد. او سال 2014 در فيلم آذربايجاني «نبات» بازي کرد. اين فيلم همان سال نامزد اسکار فيلم هاي خارجي زبان شد.

وضعيت کنوني: معتمد آريا با فيلم «آباجان» هاتف عليمرداني، امسال مجددا بازي اش، به چشم آمد. او نقش مادر پير يک اسير را در خانواده اي بي سر و سامان بازي کرد و به خاطر استفاده از لهجه آذري مورد توجه قرار گرفت. با اين حال اما آباجان فروش خوبي نداشت و از سطح يک ميليارد و 500 ميليون تومان بالاتر نرفت. امسال براي معتمد آريا سال ويژه اي بود. او امسال بالاخره بعد از سي و چهار سال توانست به شکل رسمي به عنوان داور در جشنواره بين المللي فيلم فجر حاضر شود؛ اتفاقي که تا پيش از اين برايش نيفتاده بود.
10. هايده صفي ياري (تدوينگر)
آغاز قدرتنمايي: فعاليت سينمايي را با صداگذاري فيلم «دخترک کنار مرداب» در سال 1368 آغاز کرد. هايده صفي ياري بعد از آن سراغ تدوين رفت. حدود چهار سال در اين زمينه کسب تجربه کرده بود که تدوين فيلم «آژانس شيشه اي» به او پيشنهاد شد. اينجا بود که استعداد او به چشم آمد و اولين سيمرغ بلورين را از شانزدهمين جشنواره فيلم فجر به دست آورد. اين همکاري براي حاتمي کيا هم دلچسب بود و بار ديگر تدوين فيلمش را به او سپرد. نتيجه «روبان قرمز» هم درخشان بود و جايزه بهترين تدوين جشنواره فجر را از آن خود کرد.

چطور قدرتمند شد: درخشش هايده صفي ياري توجه ها را به سمت او جلب کرد و کارگردان هاي مطرح طالب همکاري با او بودند. حالا در کارنامه اش تدوين فيلم هاي کارگردان هاي شاخص کشورمان ديده مي شود. اصغر فرهادي (چهارشنبه سوري، درباره الي، جدايي نادر از سيمين، فروشنده)، ماني حقيقي (پذيرايي ساده، اژدها وارد مي شود)، داريوش مهرجويي (نارنجي پوش)، عزيزالله حميدنژاد (اشک سرما) و …
وضعيت کنوني: هايده صفي ياري همچنان در اوج است و جزو شلوغ ترين سينماگران ماست. او چندي پيش به عنوان يکي از چند سينماگر ايراني براي عضويت در آکادمي علوم و هنرهاي سينمايي اسکار دعوت شد. در کارنامه او چهار سيمرغ ديده مي شد که رکورد تحسين برانگيزي است و نشان از اهميت کار اين تدوينگر دارد.
11. مهناز افشار (بازيگر)
آغاز قدرتنمايي: سال 78 به سينما وارد شد، اما تا 82، فيلم شاخصي بازي نکرد تا اين که با «سالاد فصل» فريدون جيراني مورد توجه داوران و منتقدان قرار گرفت و براي اولين بار نامزد سيمرغ شد.
چطور قدرتمند شد: افشار از سال 89 شکل و شمايل انتخاب هايش را تغيير داد و از اينجا به بعد بود که بازي اش به چشم آمد. او در «سعادت آباد» مازيار ميري سيمرغ بلورين گرفت و در «برف روي کاج ها» به کارگرداني پيمان معادي و «پل چوبي» مهدي کرم پور هم مورد توجه قرار گرفت. بعد از ازدواج با ياسين رامين، فعاليت هايش گسترش پيدا کرد و وجهه ديگري از خودش به نمايش گذاشت.

وضعيت کنوني: با فيلم «نهنگ عنبر» سامان مقدم به همراه رضا عطاران در نقشي کاملا متفاوت ظاهر شد و حسابي ترکاند. فيلم فروش بسيار زيادي کرد و به فصل دوم رسيد. در فصل دوم افشار حضور پررنگ تري داشت و خيلي بيشتر بازي اش به چشم آمد. مهناز افشار بعد از تجربه ناموفق «عشق تعطيل نيست» در شبکه نمايش خانگي، امسال در سريال «عاشقانه» منوچهر عادي براي اين شبکه بازي کرد و بسيار مورد توجه قرار گرفت. اين اواخر در فيلم «دارکوب» بهروز شعيبي بازي داشت و حالا هم قرار است در فيلم «لس آنجلس – تهران» تينا پاکروان که از اواخر مرداد کليد مي خورد حضور داشته باشد. او امسال به عنوان سفير نيکوکاري موسسه خيريه گلستان فعاليتش را شروع کرد. به نظر مي رسد پرونده مربوط به همسرش به جايگاه او لطمه نزده است. او به تازگي درباره حوادث روز اجتماعي، اظهارنظرهاي صريح تري مي کند.
12. نغمه ثميني (فيلمنامه نويس)
آغاز قدرتنمايي: نغمه ثمينمي بيشتر از اين که در سينما شناخته شده باشد، چهره مطرح تئاتر است. در واقع مهم ترين فعاليت هاي کارنامه نويسي ثميني به نمايش هايش مرتبط مي شود. او نمايشنامه هاي مهم و معتبري نوشته و بخش مهمي از آنها را به صورت کتاب منتشر کرده. ثميني بارها به خاطر نمايشنامه هايش مورد تقدير قرار گرفته. او براي سينما چهار فيلمنامه نوشت. «چوپان دروغگو»، «سه زن» و «طعم شيرين خيال». او در پروژه «خون بازي» رخشان بني اعتماد به همراه سه نويسنده ديگر يعني خود بني اعتماد، فريد مصطفوي و محسن عبدالوهاب حضور داشت؛ فيلمنامه اي که نهايتا سيمرغ بهترين فيلمنامه را گرفت.

وضعيت کنوني: نغمه ثميني دو سال قبل سنگ تمام گذاشت و به همراه حسن فتحي، فيلمنامه «شهرزاد» را نوشت. آنطور که خودش در مصاحبه اي گفته، شيوه کارشان به اين صورت بوده که حسن فتحي طرح اوليه را مطرح کرده و با هم به خلاصه سکانس ها رسيده اند. بعد فتحي اين خلاصه ها را نوشته و از آن به بعد ثميني نگارش آنها را کامل کرده. از آنجايي که سريال شهرزاد هم در فصل اول و هم در فصل دوم، به شدت مورد توجه قرار گرفت و به لحاظ محتوايي، کمترين گاف را داشت، بعد از حسن فتحي، همه نقش ثميني را در خلق اين اثر پررنگ دانستند. ثميني کماکان درگير پروژه شهرزاد است و قرار است. بعد از فصل دوم، شهرزاد 3 را به همراه فتحي کار کند. روايت است که او براي نگارش فيلمنامه ها، دستمزد بالايي مي گيرد.
بازي در زمين مردانه
اين هشت زن هم نقشي فعال و تاثيرگذار در سينما دارند
به اين هشت نفر باز هم مي توان چند نام افزود. مثلا مرضيه برومند که فعلا تمرکزش را بر مسئوليت هاي اجرايي تئاتر گذاشته. درباره وجاهت او همين قدر کافي است که بدانيم در ماجراي اختلاف خندوانه اي ها بر سر مالکيت جناب خان او حکم بود. پوران درخشنده از بانوان فعال سينماي ما است که علاوه بر کارگرداني، تهيه کنندگي هم مي کند؛ نمونه تازه اش انيميشن «آخرين داستان». يک نام ديگر را هم فراموش نکنيم؛ پريسا بخت آور. به رغم اين که يک دهه است از کارگرداني فاصله گرفته. همچنان جزو زنان تاثيرگذار است. اين تاثيرگذاري به واسطه مديريت او در موسسه بامداد است که در زمينه آموزش فيلمسازي فعاليت دارد. يکي از مهم ترين اقدامات او برگزاري کارگاه فيلمنامه نويسي با حضور اصغر فرهادي است.
کتايون شهابي (پخش کننده جهاني)
نام کتايون شهابي سال پيش در رسانه هاي کشورمان زياد ديده مي شد. او داور جشنواره 2016 کن بود و همين باعث شد مورد توجه قرار گيرد. حتي بعد از دو جايزه اي که «فروشنده» از کن گرفت، برخي حضور شهابي در هيات داوران را بي تاثير ندانستند. او علاوه بر اين که تهيه کنندگي مي کند، مديرعامل موسسه رسانه بين المللي شهرزاد است و روز به روز نقشش در پخش فيلم هاي ايراني پررنگ تر مي شود.

شهابي در سال 2012 نيز شرکت فرانسوي نوري پيکچرز را در پاريس راه اندازي کرد که فيلم هاي «قصه ها»، «چهارشنبه 19 ارديبهشت» و «ناهيد» از فيلم هاي توزيع شده اين شرکت هستند. او طي سال هاي 1385 تا 1391 عضو هيات مديره انجمن تهيه کنندگان سينماي مستند ايران بوده است و در سال 1389 به عنوان صادر کننده نمونه خدمات فرهنگي و سينمايي که فعاليت هاي گسترده جهاني در معرفي و توسعه صادرات اين بخش انجام داده، انتخاب شدم. شهابي دکتراي ادبيات فرانسه دارد و اين ويژگي از جمله فاکتورهاي قدرت اوست.
تهمينه ميلاني (کارگردان)
اولين کارگرداني است که فيلمش (آتش بس 1) وارد باشگاه ميلياردي شد. اين يعني تهمينه ميلاني مي تواند فيلمي بسازد که مقبول گيشه باشد. پيش و پس از آن هم فيلم پرفروش داشته و احتمالا «ملي و راه هاي نرفته اش» که در نوبت اکران است.

به فروش قابل توجهي برسد. تهمينه ميلاني حتي براي کساني که سينما را به شکل حرفه اي پيگيري نمي کنند، نامي آشنا است، دليل اصلي اين ماجرا به نظرات تند و تيزش درباره مردان و نوع نگاهي که به آنها در فيلم هايش دارد، باز مي گردد. خانم ميلاني در سال هاي اخير کمي از برندگي کلام پيشين فاصله گرفته و سعي کرده به کار فيلمسازي اش برسد. به ويژه آن که سه سال پيش به خاطر انتشار فيلمنامه «شهرزاد» به دادسراي فرهنگ و رسانه احضار شده بود و خاطره زندان رفتن در سال 81 به خاطر ساخت «نيمه پنهان» برايش زنده شد. درباره وجاهت ميلاني همين بس که بهترين هاي سينماي ايران در فيلمش بازي مي کنند. او با ساخت 14 فيلم سينمايي پرکارترين کارگردان زن سينماي ما است.
نگار اسکندرفر (تهيه کننده و مدير موسسه کارنامه)
حوزه فعاليت نگار اسکندرفر به سينما محدود نمي شود. او مدير موسسه کارنامه است که فعاليت هاي سينمايي يکي از زيرشاخه هاي آن به حساب مي آيد. در اين موسسه چهره هاي بنامي مشغول تدريس رشته هاي مختلف سينما بوده و هستند؛ از جمله اصغر فرهادي، زنده ياد عباس کيارستمي، ناصر تقوايي، حسن فتحي، مهتاب، نصيرپور، رويا تيموريان، محمد رحمانيان، ابوالحسن تهامي و … اسکندرفر تهيه کننده چند مستند و فيلم «روز مبادا» بوده و به عنوان سرمايه گذار و مجري طرح با اصغر فرهادي در «جدايي نادر از سيمين» همکاري داشته است.

همان فيلمي که بانک پاسارگاد به عنوان سرمايه گذار در توليد آن شريک بود و بعد از آن در چند فيلم ديگر هم سرمايه گذاري کرد. نمي توان نقش خانم اسکندرفر را در شکل گيري اين اتفاق ناديده گرفت. مجموعه کارنامه با مديريت او تاکنون استعدادهاي فراواني را کشف و به سينماي ايران معرفي کرده است. در اين موسسه بيش از 600 فيلم کوتاه داستاني و مستند توسط هنرجويان ساخته شده است.
مستانه مهاجر (تدوينگر و تهيه کننده)
از تدوينگران پر کار سينماي ما است که کارش را از ابتداي دهه 80 شروع کرد. مستانه مهاجر در سال هاي اخير در کنار حرفه اصلي، تهيه کنندگي و سرمايه گذاري فيلم ها را هم تجربه کرده. او سرمايه گذار «خنده هاي آتوسا» (عليرضا فريد)، «هلن» (علي اکبر ثقفي) و «اسرافيل» (آيدا پناهنده) است و تهيه کنندگي فيلم آخر يعني «اسرافيل» را هم بر عهده داشته.

چندي پيش هم پروانه ساخت فيلم سينمايي «زالاوا» به تهيه کنندگي او و کارگرداني ارسلان اميري صادر شد. (اميري فيلمنامه ويلايي ها و اسرافيل را نوشته) خانم مهاجر در فاز تازه حرفه اش بيشتر با کارگردان هاي تازه نفس همکاري داشته و به نظر مي رسد به زودي جزو تهيه کنندگان پرکار شود. نکته جانب ديگر درباره مستانه مهاجر همکاري هاي مشترک با همسرش، پژمان بازغي است. نمي دانيم از سر تصادف اين اتفاق رخ داده يا جزو پيش شرط هاي يکي از اين دو است، به اين معني که غالب فيلم هايي که مهاجر تدوين مي کند. پژمان بازغي جزو بازيگران آن است.
مهتاب کرامتي (بازيگر)
بعد از تثبيت در سينما، تلاش کرده در کنار بازيگري وجهه اي ديگر هم از خود به نمايش بگذارد. مهتاب کرامتي سال هاست به عنوان سفير حسن نيت يونيسف فعاليت مي کند و البته دلبسته اين مسئوليت است. خانم کرامتي سال پيش تجربه اي تازه به دست آورد و آن هم تهيه کنندگي مستند «صفر تا سکو» است که اتفاقا در جشنواره مستند تحسين شد.

کرامتي امسال فيلم «تيک آف» را روي پرده داشت؛ منتها نه به عنوان بازيگر، بلکه در مقام سرمايه گذار. جمع اين تجربيات نشان مي دهد کرامتي به جايگاهي رسيده که مي تواند نفر اصلي يک پروژه باشد. از آن طرف او در جشنواره سي و چهارم فيلم فجر، مشاور هنري دبير (محمد حيدري) بود که نشانه ديگري است از جايگاه ويژه اين بازيگر. مهتاب کرامتي «فعلا» در فهرست علاقه مندي هايش بازيگري را در گيشه جستجو نمي کند و فيلم هايي بازي کرده که «خاص» هستند. سال پيش «ماجان» و «مرداد» و اين روزها «جاده قديم» پروژه هاي اين بازيگر هستند.
تينا پاکروان (تهيه کننده، کارگردان و بازيگر)
تينا پاکروان را مي شود يکي از زنان همه فن حريف سينماي ايران معرفي کرد. پيش از اين که به عنوان بازيگر، نويسنده، کارگردان يا تهيه کننده معروف شود، در سينماي ايران به عنوان چهره پرداز، مدير توليد، منشي صحنه، مدير برنامه ريز، مجري طرح و … فعاليت داشت و کنار دست کارگردان هاي مطرحي مثل بهرام بيضايي، مسعود کيميايي و … کار را ياد گرفت.

سال 92 براي اولين بار وارد عرصه نويسندگي و کارگرداني شد و فيلم اپيزوديک «خانوم» را ساخت. بعد از آن در «يحيي سکوت نکرد»، تهيه کنندگي را تجربه کرد و مجددا سال 94 فيلم «نيمه شب اتفاق افتاد» را به تهيه کنندگي خودش کارگرداني کرد. او حالا به عنوان بازيگر، کارگردان و تهيه کننده شناخته مي شود و همين پارسال در فيلم «خانه کاغذي» مهدي صباغ زاده به عنوان تهيه کننده ظاهر شد و خودش هم در آن بازي کرد. پاکروان قرار است اواخر مرداد «لس آنجلس – تهران» را با بازي مهناز افشار، گوهر خيرانديش و … به عنوان فيلم سومش کليد بزند.
نرگس آبيار (کارگردان)
فعاليت کارگرداني اش را از سال 91 شروع کرد و در اين مدت سه تا فيلم ساخت. «شيار 143» به تنهايي کافي بود تا جاي پاي او در سينماي ايران سفت شود. اين فيلم سروصداي عجيبي در سينما به راه انداخت و مورد توجه طيف هاي مختلف فکري قرار گرفت. اين فيلم در جشنواره هاي مختلف جهاني مثل استراليا، روسيه، هند، کره جنوبي و … هم برگزيده شد. بعد از شيار، او با «نفس» به ميدان آمد؛ فيلمي جذاب و پر از ريزه کاري که به اندازه شيار مخاطبانش را هيجان زده نکرد.

با اين حال در جشنواره هاي جهاني مورد توجه قرار گرفت. او حالا تصميم دارد خودش را در تلويزيون هم محک بزند و وارد عرصه سريالسازي شود. آبيار با همکاري سازمان اوج، قرار است سريال «دختر شينا» را بر اساس کتابي با همين نام و درباره زندگي همسر شهيد حاج ستار ابراهيمي کارگرداني کند. طبيعتا با ورود به تلويزيون، آبيار کماکان موقعيت اش را به عنوان يک کارگردان زن دفاع مقدس حفظ مي کند.
پريناز ايزديار (بازيگر)
پيشرفتش چشمگير و قابل تحسين است. پريناز ايزديار بعد از چند تجربه نه چندان موفق با فيلم «پنج کيلومتر تا بهشت» خودي نشان داد و «زمانه» حسن فتحي در سال 91 شهرتش را افزون کرد. پس از آن در چند نقش کوتاه سينمايي ديده شد تا اين که «ابد و يک روز» و «شهرزاد» در سال 94 فرصتي ويژه در اختيار او قرار دادند. پريناز ايزديار در دو نقش کاملا متفاوت توانايي اش را به رخ کشيد و براي فيلم «ابد و يک روز» سيمرغ گرفت.

نام سميه هم سر زبان ها افتاد و به شيرين «شهرزاد» گره خورد. ايزديار بعد از اين دو تجربه خاص، مترصد تکرار اتفاق مهم ديگري است که فعلا با سري دوم «شهرزاد» و فيلم هايي که بازي کرده، محقق نشده است. او «يک روز بخصوص» و «ويلايي ها» را امسال روي اکران داشت که گيشه موفقي نداشتند و «تابستان داغ» او در حالي آماده اکران مي شود که به فروش بالاي آن اميدي نيست. هيچ کدام هم در جشنواره براي اين بازيگر رهاوردي نداشتند اما نمي توان جايگاه مهم و آينده اميدوار کننده او را ناديده گرفت.
منبع خبر: روزنامه هفت صبح – احمد رنجبر، مرجان فاطمي