سفر مهم بشار اسد به امارات پس از یازده سال؛ توسعه روابط سوریه با کشورهای عربی برای ایران نگران کننده است؟
سفر بشار اسد به امارات، نخستین سفر او به یک پایتخت عربی از سال 2011 است. این سفر با واکنش منفی ایالاتمتحده روبهرو شده است. با این وجود به نظر میرسد مخالفت آمریکا، نمیتواند مانعی جدی در برابر اراده امارات ایجاد کند.
«بازتاب»؛ آرش صفار- روز جمعه، «بشار اسد»، رئیسجمهور سوریه به امارات سفر و با «محمد بن زاید»، ولیعهد ابوظبی و امارات و «محمد بن راشد»، حاکم دوبی و نخستوزیر امارات دیدار کرد.
این نخستین سفر بشار اسد به یک کشور عربی از زمان آغاز بحران و جنگ داخلی این کشور است.
رسانههای سوری، این سفر را در راستای «دغدغههای مشترک و همکاریهای برادرانه دو کشور پیرامون موضوعات مختلف» معرفی کردهاند.
بشار اسد در حاشیه سفر خود به امارات، اعلام کرد که این کشور خلیج فارس همواره مواضعی متعادل و نقشی مهم در موضوعات بینالمللی داشته است.
محمد بن زاید هم سوریه را یکی از ستونهای امنیت کشورهای عربی نامید و بر ضرورت حفظ تمامیت ارضی این کشور و خروج نیروهای خارجی از آن تأکید کرد.
این سفر که در پی مجموعهای از تلاشهای دیپلماتیک میان امارات و سوریه در سالهای اخیر انجام شده است، با واکنش شدید ایالاتمتحده همراه بوده است.
«ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، میزبانی از اسد را مشروعیتبخشی امارات به او دانست و آن را ناامیدکننده دانست.
در پاسخ به این موضع آمریکا، «انور قرقاش»، مشاور ولیعهد در امور دیپلماتیک، با شجاعانه خواندن میزبانی امارات از بشار اسد، این دیدار را در راستای تقویت نقش کشورهای عرب در موضوعات منطقهای دانست و اعلام کرد شرایط حساس خاورمیانه مستلزم جلوگیری از به حاشیه رانده شدن نقش عربی در مسائل منطقه است.
امارات و ایالاتمتحده در سالهای اخیر و به ویژه از زمان بازگشایی سفارت امارت در دمشق در سال 2018، نگاههای متفاوتی نسبت به جنگ داخلی در سوریه و دولت اسد داشتهاند.
امارات بر این باور است که تحریمهای ایالاتمتحده علیه سوریه از یکسو و نیازمندیهای مالی دمشق برای بازسازی سوریه از سوی دیگر، سبب شده است تا عملا سوریه گزینهای به غیر از نزدیکی بیشتر به ایران نداشته باشد.
بر این اساس، امارات کوشیده است تا واشنگتن را نسبت به کاهش تحریمهای سوریه متقاعد کند تا کشورهای عربی ثروتمند منطقه با ورود به فرایند بازسازی سوریه، امکان فاصله گرفتن دمشق از تهران را فراهم کنند.
هر چند رویکرد امارات اساسا در راستای کاهش نفوذ ایران در سوریه طراحی شده است، به نظر میرسد تهران نسبت به این سیاست امارات، چندان نگران نیست.
مطابق این گمانه، اولا تهران از محدودیتهای مالی-اقتصادی خود برای مشارکت فعال در فرایند بازسازی سوریه و پاسخگویی به نیازهای آن آگاه است؛ در ثانی، از نظر تهران روابط دیپلماتیک رسمی سوریه با کشورها عرب که امارات میتواند نقش مهمی در احیای آن ایفا کند، در راستای تحکیم دولت بشار اسد قرار دارد که مطابق خواست و منافع تهران است.
با این وجود، برخی تحلیلگران بر این باور هستند که ممکن است امارات تلاش کند از نفوذ خود برای ایجاد نوعی تنشزدایی و آشتی میان سوریه و اسرائیل بهره بگیرد. مطابق این دیدگاه، معادله پایان یافتن حملات اسرائیل به سوریه در ازای محدود کردن نقش ایران در این کشور، دور از ذهن نیست.