پاکسازی زمین‌های مسلح با تفتان
مین‌ها از انواع تجهیزات نظامی هستند که برای ایجاد خطوط دفاعی در مرز‌ها استفاده می‌شوند. البته در نبرد‌های نظامی پس از تصرف یک منطقه مهم برای حفاظت از آن نیز راهبرد کاشتن مین در اطراف همان منطقه اجرایی می‌شود. در دوران جنگ تحمیلی مین‌های بسیاری توسط رژیم بعثی عراق در مرز‌های غربی کشورمان کاشته شده که تلفات بسیاری را به مردم نظامی و غیر نظامی وارد کرده است.
نیروهای مسلح در سراسر جهان با استفاده از افراد اقدام به مین گذاری می‌کنند و معمولا هم برای خنثی سازی از افراد و سربازان استفاده می‌شود. اما در هنگام پاکسازی مین‌ها معمولا انفجار رخ می‌داد و تلفاتی نیز به همراه داشت. پس از این بود که فرماندهان نظامی به فکر افتادند تا به جای استفاده از سربازان با خودرو‌های مخصوص مین زدایی کنند.
مین‌زدایی یکی از فعالیت‌های مهم و راهبردی در کشورمان است. معاون سابق مهندسی و پدافند غیر عامل وزارت دفاع در این خصوص می‌گوید: پاکسازی اراضی آلوده به مین می‌تواند کمک کند تا دولت به اهداف توسعه پایدار دست پیداکند. از جمله آثار مهم رفع این معضل در کشور به جز کاهش تلفات انسانی ناشی از برخورد با مین و مواد منفجره به جامانده از جنگ، می‌توان به احیای صد‌ها هزار هکتار از اراضی کشاورزی و هزاران هکتار از اراضی نفتی و توسعه اقتصادی و اجتماعی اشاره کرد.
به گفته علی اکبر سلیمانی، «مین‌زدایی می‌تواند در دستیابی به برخی از اهداف توسعه پایدار از جمله مهاجرت معکوس، پاکسازی اراضی کشاورزی و برداشت میلیون‌ها تن انواع نباتات، پاکسازی اراضی صنعتی، توسعه گردشگری، توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد شبکه‌های برق، گاز و آب، پاکسازی مناطق حفاظت شده زیست محیطی و حمایت از انواع گونه‌های جانوری، نقش بسزایی ایفا کند.»
مینکوبها جزو خودرو‌های زرهی هستند که به جای توپ و یا سایر تسلیحات دفاعی از غلطک‌ها و زنجیر‌ها در قسمت جلو تشکیل شده که پس از حرکت باعث انفجار مین‌ها می‌شوند.
مکانیزم فعالیت مینکوبها بدین گونه است با شروع حرکت محور‌های جلویی فعال شده و در نتیجه گردش این محورها، زنجیر‌ها نیز حرکت کرده و به زمین ضربه وارد می‌کنند. این ضربات باعث می‌شود تا مین‌های مدفون در زمین منفجر شده و خنثی شوند. زنجیر‌های مذکور از آلیاژ‌های خاصی تولید شده‌اند و به قدری استحکام دارند که در مقابله مین‌های ضد نفر هیچ آسیبی به آن‌ها وارد نمی‌شود. البته در صورت آسیب احتمالی امکان تعویض نیز وجود دارد.
کشور‌های مختلفی در دنیا از جمله روسیه، سوئد، ترکیه و … این خودرو‌های مین‌کوب را طراحی کرده و ساخته‌اند. صنایع دفاعی ایران نیز تاکنون دستاورد‌های مختلفی در این حوزه داشته که مین‌کوب‌های تفتان از مشهورترین آن‌ها هستند.
خانواده مین‌کوب‌های تفتان
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به عنوان بخش اصلی در پشتیبانی از نیروهای مسلح توانسته تا در صنایع شهید کلاهدوز خانواده مین‌کوب‌های تفتان را طراحی و تولید کند.
مین‌کوب زنجیری تفتان ۱
مین‌کوب زنجیری تفتان ۱ با مکانیزم پاکسازی زنجیری و مجهز به سیستم کنترل عمق اتوماتیک قادر به پاکسازی مین های ضد نفر تا ضد تانک بوده و با توجه به بدنه تمام زرهی آن، در برابر انفجار مقاومت بالایی دارد.
حداکثر قدرت پاکسازی: ۱۰ کیلوگرم TNT
عمق پاکسازی: ۳۰ سانتی متر
عرض پاکسازی: ۳/۰۴ متر
مکانیزم کوبش: چکش و زنجیر
حداکثر سرعت پاکسازی: ۲ کیلومتر در ساعت
موتور محرک شقت: موتور دیزل hp ۲۴۰
حداکثر شیب طولی: ۳۰ درجه
وزن خودرو: ۴۰ تن.
مین‌کوب زنجیری تفتان ۲
این مین‌کوب با مکانیزم پاکسازی زنجیری قادر به پاکسازی مین‌های ضد نفر تا ضد تانک بوده و با توجه به وزن مناسب دارای قدرت مانور و تحرک بالاست.
حداکثر قدرت پاکسازی: ۱۰ کیلوگرم TNT
عمق پاکسازی: ۳۰ سانتی‌متر
عرض پاکسازی: ۳/۰۴ متر
مکانیزم کوبش: چکش و زنجیر
حداکثر سرعت پاکسازی: ۲ کیلومتر در ساعت
موتور: OM ۳۵۵ – ۲۸۰ hp
حداکثر شیب طولی: ۲۸ درجه
وزن خودرو: ۲۶ تن.
مین‌کوب کنترلی تفتان ۳
سومین عضو خانواده مین‌کوب‌های تفتان یک مین‌گوب کنترلی با مکانیزم پاکسازی زنجیری و با بهره گیری از سامانه هدایت و کنترل از راه دور است. قابلیت پاکسازی مناطق مختلف از قبیل تپه ماهورها، خاکریزها، مناطق با عوارض مختلف، معابر کم عرض و مناطق صعب العبور آلوده به انواع – مین های ضدنفر از دیگر ویژگی‌های تفتان ۳ است.
حداکثر قدرت پاکسازی: حداکثر ۰/۹ کیلوگرم TNT
عمق پاکسازی: ۲۵ سانتی‌متر
عرض پاکسازی: ۱/۸ متر
مکانیزم کوبش: چکش و زنجیر
حداکثر سرعت پاکسازی: ۲ کیلومتر در ساعت
موتور: Perkins. ۱۸۲ hp
حداکثر شیب طولی: ۳۵ درجه
وزن خودرو: ۷ تن.
باشگاه خبرنگاران جوان
