افزایش چندباره و ناگهانی قیمت برنج در بازار/ دلیل افزایش نجومی قیمت برنج در بازار چیست؟

«بازتاب»؛ زهره علامی- بررسی های میدانی درباره قیمت برنج در سطح شهر تهران نشان می دهد که قیمت برنج هاشمی کیلویی 63 هزار تومان، امراللهی کیلویی 65 هزار تومان، شیرودی کیلویی 42 هزار تومان، فجر کیلویی 50 هزار تومان و برنج ندا کیلویی 40 هزار تومان است.

در واقع قیمت برنج در این هفته نسبت به هفته گذشته بین 10 تا 20 درصد افزایش یافته و به تبع آن عرضه این محصول هم کاهش پیدا کرده است.

فعالان حوزه برنج معتقدند که علت افزایش قیمت برنج این است که تولیدکنندگان و کشاورزان تولیدات خود را فروخته‌اند و 80 درصد برنج تولید شده در دست دلال‌ها و فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای است و آنها مانع عرضه به موقع برنج در کشور و افزایش قیمت آن می شوند.

رییس اتحادیه شالیکوبی داران مازندران در این باره می گوید: در سالجاری برنج 40 درصد کاهش تولید را تجربه کرده و در حال حاضر بخش قابل توجهی از برنج تولید شده از سوی دلال‌ها دپو شده است و آنها با هر نرخی که بخواهند این محصول را عرضه می‌کنند.

تقی جعفریان با اشاره به افزایش قیمت روزانه برنج ایرانی، می افزاید: دولت می‌تواند بازار برنج را سامان بدهد اما متاسفانه بنا به دلایلی که هنوز روشن نیست در زمینه رصد انبارها ورود نمی‌کند.

ناگفته نماند افزایش قیمت برنج ایرانی طی هفته جاری در شرایطی رخ داده که شهریور ماه سالجاری دبیر انجمن وارد کنندگان برنج وعده داد که از ابتدای آذر ماه و با ترخیص برنج خارجی دپو شده در گمرک، قیمت برنج از اواسط آذرماه تا 8 هزار تومان در هر کیلو کاهش می یابد و به تبع آن قیمت برنج ایرانی هم افت می کند.

راهکارهای بی نتیجه

در ماه های اخیر و با توجه به افزایش قیمت برنج، راهکارهایی برای ایجاد تعادل در بازار از سوی دولت اجرایی شد که نتیجه چشمگیری نداشت، یکی از این راهکارها عرضه برنج در بورس بود، کارشناسان اقتصادی معتقد بودند که حضور دلالان یکی از دلایل اصلی رشد قیمت برنج بوده و با عرضه محصول در بورس، بازار واسطه ها کساد شده و نفع واقعی به کشاورز و مصرف کننده می رسد اما با وجود عرضه برنج در بورس همچنان قیمت آن سر به فلک می کشد.

اقدام دیگری که برای کاهش قیمت برنج انجام شد ترخیص برنج خارجی دپو شده در آذر ماه بود که پیش بینی می شد از نیمه این ماه، روی قیمت بازار تاثیر گذار باشد و حباب 4 ماهه برنج از بین برود و قیمت برنج هندی 3 تا4 هزار تومان و برنج پاکستانی 6 تا 8 هزار تومان در هر کیلو افت کند، اما با این وجود قیمت برنج صعودی است.

نبود نظارت در بازار 

تغییر کاربری‌های صورت گرفته، خشکسالی و … تولید برنج را کاهش داده و به تبع آن قیمت این محصول هم در چند سال اخیر روندی افزایشی داشته است.

کاهش تولید برنج در سالجاری یکی از مهمترین دلایل افزایش قیمت این محصول است براساس گزارش مرکز آمار، کاهش تولید 30 درصد، برطبق آمار وزارت کشاورزی 20 درصد اما بنا به آمار اتحادیه برنج، شاهد کاهش 40 درصدی تولید برنج بودیم.

ضمن اینکه کشت دوم برنج، هم کاهشی شد و به 10 درصد سال‌های گذشته هم نرسید و آفتاب شدید موجب شد که کشت برنج طارم آسیب جدی ببیند و این برنج از کیفیت بیفتد.

عامل دیگر افزایش قیمت برنج، دپوی آن توسط دلالان و همچنین افزایش قیمت نهاده‌های دولتی سم و کود است.

دلیل دیگری که به رشد قیمت برنج منجر شده، نبود نظارت است؛ به گفته دبیر انجمن برنج، عدم نظارت بر بازار، مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت برنج است.

جمیل علیزاده شایق در واکنش به افزایش چشمگیر قیمت برنج در بازار می گوید: عدم نظارت بر بازار، مهم‌ترین دلیل اتفاقات بازار برنج است.

او با اشاره به اینکه در برخی از مراکز خرده‌فروشی قیمت برنج خارجی به بیش از 50 هزار تومان رسیده است، می افزاید: متأسفانه چون نظارتی وجود ندارد، فروشندگان به هر قیمتی که بخواهند، برنج را عرضه می‌کنند و به نظر می‌رسد که این اتفاقات مورد رضایت دستگاه‌های مسئول است چرا که هیچ کاری برای مدیریت آن انجام نمی‌دهند.

شایق با بیان اینکه قیمت هرکیلوگرم برنج طارم هاشمی بدون اختلاط در شمال بین 34 تا 35 هزار تومان است، بیان می کند: متأسفانه این برنج وقتی به بازار تهران می‌رسد، نه تنها ناخالصی زیادی دارد بلکه قیمت آن هم افزایش چشمگیری دارد.

اما درحالی که قیمت برنج در سطح شهر تهران افزایش چشمگیری داشته است به گفته رییس انجمن برنج، قیمت ها در شمال کشور کاهشی بوده است، علی اکبریان نایب در این باره می گوید: با وجود کاهش قیمت برنج در استان های شمالی، افزایش قیمت در تهران جای تعجب است، در شمال علی رغم کاهش 6 تا 7 هزار تومانی قیمت برنج، خرید و فروشی انجام‌ نمی شود‌.

در این شرایط راهکارهایی باید اجرا شود تا بازار برنج به تعادل برسد، یکی از آن ها این است که دولت باید برنج خارجی با نرخ مناسب عرضه کند تا قیمت‌ها شکسته شود، کاهش قیمت برنج خارجی بر نرخ برنج ایرانی تاثیر دارد و قیمت آن را کاهش می دهد.

راهکار دیگر که بارها از سوی فعالان حوزه کشاورزی هم پیشنهاد شده حمایت دولت از فرآیند مکانیزاسیون شالیزارهای برنج است تا در نحوه کاشت و برداشت تغییراتی ایجاد شود و دیگر شاهد کشت و برداشت سنتی برنج نباشیم.