ضربالاجل آمریکا و اروپا برای پایان مذاکرات با ایران؛ هدف غرب از اعلام پایان مذاکرات با ایران چیست؟
مشاور امنیت ملی آمریکا از تعیین یک زمان مشخص برای پایان گفتگوها با ایران خبر داده است؛ همزمان به نظر میرسد طرفهای غربی تلاش دارند، ضمن فشار بر ایران، چین و روسیه را به افزایش فشارهای خود بر ایران ترغیب کنند.
«بازتاب»؛ آرش صفار- مشاور امنیت ملی ایالاتمتحده، «جیک سالیوان» پس از دیدار با مقامهای اسرائیل، اعلام کرد که کشورش همچنان دیپلماسی را بهترین راه برای برخورد با ایران میداند.
در حالی که قرار است دور جدید گفتگوهای وین از روز دوشنبه از سر گرفته شود، سالیوان اعلام کرد که آمریکا به همراه سه کشور اروپایی در حال تعیین یک چارچوب زمانی است و احتمالا گفتگوها با ایران طی چند هفته آینده به پایان خواهد رسید.
او توضیح داد که آمریکا و E3 به طور علنی تاریخی را برای پایان مذاکرات اعلام نمیکنند، اما گفتگوها در مورد چارچوب زمانی، پشت درهای بسته در جریان است و این زمان طولانی نخواهد بود.
سالیوان که در سفر به تلآویو علاوه بر نخستوزیر با رئیسجمهور، وزیر خارجه، وزیر دفاع و مشاور امنیت ملی اسرائیل دیدار داشت، اعلام کرده است که مهم است دو طرف استراتژی مشترکی را در برخورد با ایران تدوین کنند.
با این حال «هاآرتص» اعلام کرده است که ایالاتمتحده و اسرائیل در خصوص شیوه برخورد با ایران دیدگاههای متفاوتی دارند.
مطابق یادداشت هاآرتص، مقامهای تلآویو نگران هستند که دولت بایدن به واسطه دغدغههای داخلی همچون بحران کرونا و افزایش تورم در آمریکا و موضوعات جهانی مانند مقابله با چین و روسیه، توافقی موقت با ایران را در دستور کار داشته باشد که ضمن کاهش فشار بر ایران، ضمانتهای لازم برای مهار برنامه هستهای ایران را در بر نداشته باشد.
پیشتر هم مقامهای اروپایی و آمریکایی اعلام کرده بودند که زمان برای احیای برجام محدود است و ادامه پیشرفت برنامه هستهای ایران، عملا توافق سال2015 را بیفایده خواهد کرد.
با این وجود، این نخستین بار است که از تعیین یک زمان برای پایان مذاکرات –آن هم در چند هفته آینده- پشت درهای بسته صحبت میشود.
این موضوع از دو جهت قابل بررسی است؛ نخست اینکه اعلام این نکته، در آستانه دور جدید گفتگوها در وین، میتواند با هدف افزایش فشارها بر ایران انجام شده باشد. از این منظر این موضوع در چارچوب کلی دیپلماسی میان ایران و 1+4 و آمریکا قرار دارد.
از سوی دیگر، ممکن است این موضوع با هدف ترغیب روسیه و چین برای اعمال فشار بر ایران انجام شده باشد؛ دو کشور علیرغم همراهی نسبی با مواضع ایران، به سبب نگرانیهای خود در خصوص اشاعه هستهای و بیثباتی در خاورمیانه، مایل به بینتیجه ماندن یا قطع گفتگوها با ایران نیستند.
«نور نیوز» که گفته میشود به شورای عالی امنیت ملی نزدیک است، ضمن اشاره به تلاشهای سه کشور اروپایی و ایالاتمتحده برای وا داشتن روسیه و چین برای فشار بر ایران، طرح موضوعاتی همچون غنیسازی 90 درصدی در ایران را در راستای اختلاف انداختن میان ایران و ورسیه و چین دانسته است.
به هر حال به نظر میرسد، با توجه به پذیرش اضافه شدن نظرات ایران به توافقات شش دور نخست مذاکرات وین توسط سه کشور اروپایی، دور آتی مذاکرات بالقوه میتواند با پیشرفتهایی همراه باشد؛ موضوع این است که با مشاهده پیشرفتهای احتمالی، آیا طرف غربی همچنان بر ضربالاجل تعیینشده خود پشت درهای بسته، پایبند خواهد بود یا خیر.