سفر محمد بن زاید به ترکیه؛ سرمایه‌گذاری امارات در ترکیه، فرصتی که اردوغان از دست نمی‌دهد
محمد بن زاید، دیروز به ترکیه سفر کرد. این نخستین سفر ولیعهد امارات به ترکیه پس از 10 سال رقابت شدید دو کشور است. امارات تلاش دارد با سرمایه‌گذاری در اقتصاد ترکیه، زمینه‌ها را بهبود و تعمیق روابط دو کشور فراهم کند. در آن سو رادوغان بر این باور است که سرمایه اماراتی به او در مدیریت چالش‌های اقتصادی کمک خواهد کرد و شانس او برای ادامه تسلط بر ترکیه را افزایش می‌دهد.
«بازتاب»؛ آرش صفار- ولیعهد امارات امروز، برای نخستین بار پس از 10 سال، برای دیدار با «رجب طیب اردوغان» به ترکیه سفر می‌کند.
ترکیه و امارات از زمان خیزش‌های مردمی سال 2011 در کشورهای عرب منطقه، در حال رقابتی شدید با یکدیگر بوده‌اند. این رقابت که به حمایت هر یک از دو کشور از نیروهای نیابتی مختلف همراه بوده است در لیبی، مصر و شاخ آفریقا متمرکز است.
سفر محمد بن زاید آل نهیان در پی مجموعه‌ای تلاش‌های دیپلماتیک از جمله سفر «طحنون بن زاید»، برادر ولیعهد و مشاور امنیت ملی امارات به آنکارا صورت می‌گیرد.
در شرایطی که ترکیه با بحران اقتصادی و سقوط روزمره ارزش لیر روبه‌رو است، وبسایت خبری-تحلیلی «میدل ایست آی» در یادداشتی در خصوص سفر محمد بن زاید، به بررسی این پرسش پرداخته است که آیا سرمایه‌گذاری امارات، طناب نجات اردوغان خواهد بود؟
مطابق این یادداشت، یک مقام ترک به شرط ناشناس ماندن مدعی شده است که امارات، پیش‌تر تمایل خود به آشتی را پشت درهای بسته اعلام کرده بود؛ این منبع با اظهار اینکه جایی برای احساسات در سیاست خارجی وجود ندارد، تأکید کرده است که «همه آگاه هستند که سیاست خارجی مبتنی بر منازعه، هیچ سودی برای برای هیچ کس ندارد».
در عین حال مقام‌های ترکیه تأکید کرده‌اند که این کشور برای روابط بهتر با امارات از هیچ یک از مواضع خود عقب‌نشینی نکرده است؛ به گفته آن‌ها «ما همچنان در لیبی و شاخ آفریقا هستیم» و به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهیم.
برخی تحلیل‌گران بر این باور هستند که رقابت ترکیه و امارات در لیبی و قرار گرفتن ابوظبی در کنار مزدوران روسی شرکت «واگنر» برای سرنگونی دولت طرابلس، سبب خشم و نارضایتی ایالات‌متحده شده است.
یک مقام ترک بر این باور است که سیاست پیشین امارات، بسیار پرهزینه بود؛ به نظر او بعد از کنار رفتن ترامپ، امارات خواهان متحدانی است که بتواند در برابر ایران موازنه ایجاد کند.
«سینزیا بیانکو»، متخصص خلیج فارس در «شورای اروپایی سیاست خارجی» معتقد است که بعد از به قدرت رسیدن بایدن، امارات مجبور شده است که تغییراتی در سیاست خارجی خود ایجاد کند؛ از سوی دیگر، به واسطه نیاز به تمرکز بر احیای اقتصادی پس کرونا، ابوظبی می‌کوشد سیاست خارجی «پرهزینه و غیرموثر» خود را اصلاح کند.
این تحلیل‌گر بر این باور است که ترکیه هم به وضوح این موضوع را یک فرصت در نظر می‌گیرد. «در حالی که احتمالا ترکیه سیاست‌های منطقه‌ای خود را تغییر نمی‌دهد، برداشت این است که حکومت ترکیه اکنون برای مصالحه آماده است».
اقدامات دولت ترکیه برای محدود کردن برخی برنامه‌های تلویزیونی نیروهای اپوزیسیون مصر و امارات، وابسته به اخوان المسلمین از جمله مواردی است که نشان‌دهنده آمادگی آنکارا برای کاهش تنش‌ها است؛ همچنین ترکیه طرح اتهامات به امارات در خصوص حمایت مالی از کودتا سال 2016 را کاهش داده است.
با این حال برخی منابع آگاه از تلاش‌های دیپلماتیک آنکارا و ابوظبی، تأکید کرده‌اند که همچنان حوزه‌های اختلاف دو کشور، از جمله سیاست عادی‌سازی روابط با سوریه توسط امارات، به قوت خود باقی است.
بر اساس خبرهای منتشر شده، محمد بن زاید قصد دارد با استفاده از وعده سرمایه‌گذاری کلان در اقتصاد ترکیه، مواضع اردوغان را نرم کند.
یک منبع آگاه به میدل ایست آی گفته است که شاهزاده اماراتی در تماس تلفنی با اردوغان از آمادگی کشورش برای سرمایه‌گذاری در ترکیه تا 100 میلیارد دلار خبر داده است؛ در همین حال یک منبع دیگر مدعی شده است که مبلغ سرمایه‌گذاری امارات در ترکیه، دست‌کم 10 میلیارد دلار خواهد بود.
حتی با در نظر گرفتن مبلغ کم‌تر، این سرمایه‌گذاری اقتصاد متزلزل ترکیه را به شدت تقویت خواهد کرد.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری اماراتی که عموما وابسته یا نزدیک به خاندان سلطنتی این کشور هستند، تمایل خود برای سرمایه‌گذاری 3 تا 4 میلیارد دلار در بخش‌های بهداشت و درمان، فناوری‌های مالی و صنعت ترکیه اعلام کرده‌اند.
در حالی که سقوط مداوم ارزش لیر ترکیه در برابر دلار، سبب نارضایتی مردمی در ترکیه شده و بر اساس نظرسنجی‌ها آرای حزب عدالت و توسعه را به 38 درصد کاهش داده است، اردوغان در دیداری با مقام‌های کشورش، عملی شدن سرمایه‌گذاری کلان امارات در ترکیه را موضوعی معرفی کرده است با استفاده از آن می‌توان ثبات را به اقتصاد بازگرداند.
به نظر بیانکو، ابوظبی معتقد است که اتحاد منطقه‌ای علیه ترکیه در مدیترانه شرقی در کنار چالش‌های اقتصادی و مالی و نمایش ناامیدکننده اردوغان در نظرسنجی‌ها، سبب شده است که ترکیه تغییر سیاست منطقه‌ای خود در ازای حمایت امارات را با ذهن بازتری بررسی کند.
بر اساس آنچه از یادداشت میدل ایست آی گفته شد، به نظر می‌رسد امارات با اتکا به توانمندی‌های مالی و اقتصادی خود، سیاستی را در قبال ترکیه در پیش گرفته است که از هر نظر یک پیروزی محسوب می شود؛ اولا رقابت پرهزینه 10 ساله با ترکیه را پایان (یا دست کم کاهش) می‌دهد و از این طریق توانایی تمرکز بر احیای اقتصادی پس از کرونا را به رهبران اماراتی می‌دهد.
در ثانی، هر چند سقوط ارزش لیر به شکل‌گیری عدم‌قطعیت‌هایی در خصوص اقتصاد ترکیه منجر شده است، سرمایه‌گذاری کلان در اقتصاد این کشور در بلند مدت جذابیت‌های فراوانی دارد.
سوم اینکه امارات از طریق سیاست نوین خود در قبال ترکیه، شبکه روابط منطقه‌ای خود را گسترش می‌دهد؛ این گستردگی، به امارات امکانات مناسبی را در مناسبات با ایران و عربستان می‌بخشد.
