هاروارد تهران چگونه برای دولت رئیسی وزیر و مدیر تولید می‌کند؟
دانشگاهی که یک زمان قرار بود مرکز مطالعات مدیریت دانشگاه هاروارد آمریکا در ایران باشد، حالا به مرکزی برای تربیت مدیران ارشد برای حکومت و دولت جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است.
با اینکه پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ – ۱۳۵۷ برنامه‌های مسئولان دانشگاه هاروارد را برای شعبه تهران را بر هم زد اما دانشگاه امام صادق(ع) نخستین دانشگاهی بود که پس از انقلاب فرهنگی اوایل دهه ۶۰ شمسی در ایران باز شد. رشته‌های این دانشگاه در شمال تهران ابتدا الهیات، علوم سیاسی و حقوق بود اما بعدها به تدریج رشته‌هایی چون ارتباطات، مدیریت و اقتصاد هم به برنامه‌های درسی آن افزوده شد.
از همان ابتدا هم پیدا بود که دانش‌آموخته‌های امام صادق(ع) به رده‌های بالای مدیریت سیاسی در ایران می‌رسند اما تاثیر و نفوذ آنها در بدنه مدیریتی نظام سیاسی هرگز به اندازه دوران ریاست جمهوری سیدابراهیم رئیسی نبود. حضور دانش‌آموخته‌های دانشگاه امام صادق(ع) در بدنه دولت سیزدهم به ریاست آیت‌الله رئیسی چنان پررنگ بوده که شاید برای نخستین بار توجه مردم عادی را هم جلب کرده و خیلی‌ها درباره این موضوع بحث می‌کنند.
با اینکه به نظر می‌رسد این دانشگاه بیشتر مامن نیروهای موسوم به انقلابی و اصولگراست اما چهره‌هایی چون عبدالله رمضانزاده، سخنگوی دولت اصلاحات و مصطفی کواکبیان، نماینده اصلاح‌طلب پیشین مجلس هم از دانش‌آموخته‌های آن هستند. حسین، یکی از دانشجویان امام صادق(ع) (به شرط فاش نشدن هویت خود) در این باره می‌گوید: «درخشان‌ترین دوران دانشگاه از سال ۱۹۹۵ به بعد بود؛ زمانی که بهترین استادان از سراسر ایران برای تدریس دعوت می‌شدند و دانشجویان از نظر علمی و عقیدتی چندان زیر فشار نبودند. آن دوران می‌شد امام صادق(ع) را بهترین دانشگاه ایران دانست.»
از یک دوره به بعد، عبارت «معارف اسلامی» به ابتدای تقریبا تمام رشته‌های دانشگاه امام صادق(ع) افزوده شد؛ معارف اسلامی و اقتصاد، معارف اسلامی و حقوق. گذراندن دوره کارشناسی نیازمند داشتن مهارت بالا در زبان عربی و آشنایی با آموزه‌های اسلامی علاوه بر آشنایی با دیگر زبان‌های خارجی چون انگلیسی و فرانسه است اما شاید یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دانشگاه شبکه‌سازی دوستان و هم‌دانشگاهی‌ها برای معرفی کردن گزینه‌های مدیریتی به جایگاه‌های دولتی و حکومتی است؛ امری که می‌توان آن را در آینده حرفه‌ای دانش‌آموخته‌های امام صادق(ع) حتی مهم‌تر از مدرک و سطح علمی دانست.
یکی از راه‌های محبوب امام صادقی‌ها برای شناساندن خود و تاثیرگذار بودن، حضور در شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی است. آنها کار خود را ابتدا با حضور در شبکه‌های خبری آغاز می‌کنند و سپس بسان پیمان جبلی، می‌توانند تا مقام ریاست سازمان صدا و سیما بالا بروند. نفوذ دانش‌آموخته‌های امام صادق(ع) در لایه‌های قدرت با پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری پررنگ‌تر شد و از آنجا که این چهره‌ها نقش اساسی در قدرت گرفتن احمدی‌نژاد داشتند، حضوری فعال‌تر در جایگاه‌های مدیریتی یافتند؛ از جمله سعید جلیلی که دبیر شورای عالی امنیت ملی شد.
با روی کار آمدن حسن روحانی، جایگاه امام صادقی‌ها در قدرت سیاسی کاهش یافت و رئیس جمهوری وقت بیشتر به دانش‌آموختگان دانشگاه‌های خارجی روی خوش نشان داد. هر چند در این دوره هم حسام‌الدین آشنا از امام صادق(ع) تا مقام مشاور روحانی بالا رفت و البته در ماه‌های آخر دولت دوازدهم ناچار شد به خاطر درز کردن فایل صوتی گفتگوی محمدجواد ظریف با مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری از مقام خود کناره‌گیری کند.
پس از پیروزی رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری، او همان ابتدا اعلام کرد یکی از شروط اصلی حضور در دولت «انقلابی» بودن است و این‌گونه به امام صادقی‌ها برای به عهده گرفتن مسئولیت‌های مهم در دولت سیزدهم چراغ سبز نشان داد. بر این اساس، دو چهره جوان دانشگاه امام صادق(ع) یعنی احسان خاندوزی و حجت‌الله عبدالمالکی از مجلس ایران برای وزارتخانه‌های اقتصاد و رفاه رای اعتماد گرفتند و رئیسی یک امام صادقی دیگر یعنی میثم لطیفی را به ریاست سازمان امور اداری و استخدامی منصوب کرد.
غلامحسین اسماعیلی، یار دیرین رئیسی هم از قوه قضاییه به دولت آمد و ریاست دفتر رئیس جمهوری را بر عهده گرفت. سیدمحمد حسینی، وزیر ارشاد دولت احمدی‌نژاد در دولت رئیسی معاون پارلمانی شد و علی باقری کنی، دیگر دانش‌آموخته دکتری اقتصاد از امام صادق(ع) به معاونت سیاسی وزیر امور خارجه رسید. رئیس کل بانک مرکزی و معاونان وزیران اقتصاد و ورزش و جوانان هم از دانش‌آموخته‌های مقاطع مختلف دانشگاه امام صادق(ع) هستند.
با اینکه حضور پررنگ امام صادقی‌ها در دولت سیدابراهیم رئیسی با واکنش‌های گاهی حتی طنز در شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها همراه شده اما اگر یکی از ماموریت‌های مهم این دانشگاه را تربیت کردن مدیر ارشد برای نظام جمهوری اسلامی بدانیم، باید بگوییم دانشگاه امام صادق(ع) این ماموریت را با پیروزی به سرانجام رسانده است.
* بازنشر گزارش فارن پالیسی به معنی تایید تمام دیدگاه‌ها، ادعاها و گفته‌های آن نیست.
همشهری آنلاین
