واکسیناسیون زندانیان معتاد علیه “هپاتیت”/آموزش؛ اولویت اصلی کاهش آسیب‌های اجتماعی
رئیس شبکه هپاتیت ایران با اشاره به برخی اقدامات انجام شده در زمینه غربالگری بیماری هپاتیت در زندان‌ها، گفت: سالانه ۳۰۰ هزار نفر از زندانیان در کشور، واکسن هپاتیت دریافت می‌کنند.
دکتر موید علویان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت زندان‌ها از نظر شیوع هپاتیت و اقدامات انجام شده در راستای کاهش آسیب بیماری در این مراکز، گفت: طبق برآورد سازمان امور زندان‌ها، در ۱۰ درصد از کسانی که سابقه زندان یا ورود به زندان دارند، ریسک ابتلا به هپاتیت C وجود دارد.
۴۰ درصد زندانیان معتاد مبتلا به هپاتیت هستند
وی با بیان اینکه در سال گذشته ۳۰۰ هزار نفر از زندانیان واکسن هپاتیت دریافت کرده‌اند، افزود: همچنین نزدیک به ۴۰ درصد کسانی که سابقه اعتیاد دارند و در زندان‌ها به سر می‌برند، مبتلا به هپاتیت هستند. در کشور ما تخمین زده می‌شود که ۱۸۶ هزار مبتلا به هپاتیت c وجود دارد که به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از مبتلایان این بیماری در کشور را افراد زندانی یا کسانی که سابقه زندان یا اعتیاد دارند، به خود اختصاص می‌دهند.
تزریق واکسن برای ۳۰۰ هزار زندانی در هر سال
علویان با اشاره به آغاز فعالیت‌های مربوط به غربالگری بیماران مبتلا به هپاتیت از دو سال اخیر، ادامه داد: از دو سال اخیر هر سال ۳۰۰ هزار بیمار مبتلا به هپاتیت در زندان‌ها واکسن دریافت می‌کنند. اخیرا هم طرحی را در زندان‌های کرج آغاز کردیم که بر اساس آن تاکنون ۱۰۰۰ زندانی را از نظر ابتلا به هپاتیت چک کرده‌ایم که از این تعداد ۵۰ نفرشان، یعنی پنج درصد از آنها مثبت بوده‌اند. بر این اساس شبکه هپاتیت یک کار پایلوت را با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی در زندان‌ها انجام می‌دهد.
رییس شبکه هپاتیت کشور همچنین به برخی از مشکلات موجود در زندان‌ها در مواجهه با زندانیان مبتلا به هپاتیت اشاره و اظهار کرد: البته ما با مشکلاتی هم در زندان‌ها مواجهیم. به عنوان مثال در زندان‌ها دارو توزیع می‌کنیم، اما مساله این است که آیا زندانی این دارو را مصرف می‌کند؟. حال اگر در نیمه درمان زندانی آزاد شود، درمانش رها می‌شود. بنابراین در کل در زندان‌ها با مشکلاتی مواجهیم و در عین حال سطح بهداشت هم در زندان‌ها مناسب نیست.
آموزش؛ اولویت ضروری برای کاهش آسیب‌های اجتماعی
علویان در پاسخ به سوالی درباره اولویت‌های ضروری برای کاهش آسیب‌های اجتماعی در کشور، بر لزوم ارائه آموزش در این زمینه تاکید کرد و گفت: من در سال ۸۵ برنامه کاهش آسیب و توزیع سرنگ و وسایل پیشگیری را در مجمع تشخیص مصلحت به تصویب رساندم. در آنجا عده‌ای گفتند باید نام این اقدامات را درمان معتادان بگذارید، نه کاهش آسیب، اما مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی گفتند نه، کاهش آسیب یک واژه علمی است و درمان یک سطح پایین‌تر از آن است.
وی با بیان اینکه متاسفانه در این حوزه گاهی در کشور افراط و تفریط ایجاد می‌شود، افزود: به عنوان مثال می‌گوییم به معتاد متادون بدهیم تا از نوع تزریقی استفاده نکند، اما باید پرسید اگر کسی خواست مواد تزریقی مصرف کند، چه کاری انجام دهیم؟. سوال دیگر این است که آیا دادن سرنگ به معتاد، تشویق معتاد به تزریق است؟. خیر اینطور نیست؛ چراکه آن فرد در هر صورت تزریق را انجام می‌دهد. حال سوال دیگر این است که اگر فردی در جامعه رابطه جنسی خارج از چارچوب داشت، با او چه کنیم؟. به نظر من در وهله اول باید باید به او آموزش‌های لازم را ارائه کنیم تا از این کار پرهیز کند، اما اگر به این آموزش توجه نکرد، باید به او وسایل پیشگیری بدهیم.
علویان تاکید کرد که ما باید در جامعه قاعده اسلام را که می‌گوید “لا ضرر و لا ضرار” را پیاده کنیم؛ یعنی برای جلوگیری از ضرر بیشتر به ضرر کمتر راضی شویم. بنابراین وقتی می‌بینیم کسی رفتار پرخطر دارد، باید به او آموزش دهیم تا پیشگیری‌های لازم را انجام دهد. کند. البته بحث آسیب‌های اجتماعی چند وجهی است؛ من نمی‌گویم فقط وسایل پیشگیری توزیع کنیم، بلکه باید از نظر فرهنگی نیز اقداماتی را انجام دهیم. چراکه این رفتارهای پرخطر وجود دارند. بنابراین ارائه آموزش در حوزه آسیب‌های اجتماعی اولویت بسیار مهمی است و امیدوارم وزیر بهداشت و متولیان سلامت جامعه در ورود به این موضوع نترس باشند؛ چراکه ورود به این حوزه شجاعت می‌خواهد.
