ثبت کدملی برای خرید بلیت مترو تهران؛ دردسر تازه اتباع خارجی برای استفاده از حمل و نقل عمومی

الزام برای ارائه کارت ملی یا ثبت کد ملی به منظور خرید و شارژ بلیت مترو، تازه ترین معضلی است که مهاجران افغان و گردشگران پایتخت در روزهای گذشته با آن مواجه شده اند، البته قرار است که از نیمه اول اسفند ماه با دریافت کد اتباع خارجی یا کارت اقامت از مهاجران، امکان خرید بلیت اعتباری برای آنها فراهم شود.

«بازتاب»؛ زهره علامی– اتباع افغان که همچنان با تبعات مسدود شدن کارت های بانکی خود طی هفته های گذشته، دست و پنجه نرم می کنند، این بار برای خرید یا شارژ بلیت مترو با مشکل نداشتن کد ملی روبرو شدند و این درحالی است که تعداد قابل توجهی از مهاجران ساکن در پایتخت، از مترو برای انجام سفرهای درون شهری استفاده می کنند.

گزارش های میدانی از ایستگاه های مترو شهرری، فردوسی، انقلاب و … حکایت از آن دارد که اتباع افغان ساکن تهران، فقط قادر به خرید بلیت های تک سفره هستند و امکان خرید یا شارژ بلیت های اعتباری برای آنها امکان پذیر نیست و حالا پس از افزایش نارضایتی ها، مدیریت شهری تمهیداتی را در نظر گرفته که از اوایل اسفند 99 مهاجران بتوانند با ارائه کد اتباع خارجی یا کارت اقامت خود، بلیت اعتباری مترو خریداری یا شارژ کنند.

اما پس از انتشار این خبر، مسوولان شهری پایتخت واکنش های متفاوتی نسبت نشان دادند، رییس کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای شهر تهران با انتقاد از عدم هماهنگی شرکت بهره برداری مترو با شورای شهر اعلام کرد: وقتی در تصمیم گیری ها تمام جوانب را در نظر نمی گیرند، این مشکلات ایجاد می شود.

از سوی دیگر، فرنوش نوبخت مدیر عامل شرکت بهره برداری متروی تهران تمام قد از اجرای این طرح و ضرورت ارائه کارت و کد ملی برای خرید یا شارژ بلیت مترو دفاع کرد و عملیاتی شدن چنین طرحی را برای کنترل ویروس کرونا لازم دانست.

او همچنین از مردم خواست که در اجرای این طرح همکاری کنند تا این بیماری ریشه کن شود و همه چیز به حالت عادی برگردد.

این طرح از کجا آمده ؟

طرح ارائه کارت ملی و کد ملی برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی به ویژه مترو در آذر امسال در یکی از جلسات ستاد ملی مبازره با کرونا مطرح شد، البته این طرح در همان زمان با مخالفت عده ای از اعضای این ستاد مواجه شد اما در نهایت اجرایی شد.

حدود یک ماه پیش هم نامه ای به دست روسای ایستگاه های متروی پایتخت رسید مبنی بر اینکه از این پس باید نرم افزار جدیدی روی دستگاه‌های شارژ بلیت نصب شود که براساس آن ثبت کد ملی درخواست کننده ضروری شود، ضمن اینکه برای خرید بلیت مترو هم ارائه کارت ملی مسافر الزامی است.

در همین راستا، رییس یکی از ایستگاه های مترو تهران در گفت و گو با فراز درباره این تصمیم گفت: همزمان با دریافت نامه لزوم دریافت کد ملی از مسافران، پیش بینی می شد که علاوه بر ایجاد نارضایتی ها، مشکلات متعددی هم ایجاد شود چون عده‌ای که شناختی از مترو و وضعیت آن ندارند، این تصمیم را گرفتند.

ارتباط ارائه کد ملی برای خرید بلیت با کنترل بیماری کرونا؟!

حالا سوال این است که با وجود مشکلات پیش بینی شده برای این طرح، دلیل اصلی ستاد ملی مبارزه با کرونا و سپس مدیریت مترو برای اجرای طرح لزوم دریافت کد ملی و کارت ملی برای شارژ یا خرید بلیت مترو چه بوده است؟

به گفته محمد علیخانی،رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران احتمالا این تصمیم به خاطر ردیابی بیماران کرونایی از سوی ستاد مقابله با کرونا گرفته شده است تا از ورود افرادی که جواب تست کرونایشان مثبت شده جلوگیری شود.

استدلال مدیریت بهره برداری مترو تهران هم این است که دریافت کدملی مسافران برای پیشگیری و انتقال کرونا است، روشی که بسیاری از کشورها توانسته اند کنترل‌های لازم را در این زمینه انجام دهند به عنوان نمونه در کشور کره‌جنوبی اقدامی مشابه صورت گرفته و اگر فردی با شرایط کرونا در محل‌هایی مانند مترو حضور یابد به اطرافیان آن پیامک خواهد شد که مراقب شرایط خود باشند.

بنابراین در مترو تهران هم که روزانه میزبان تعداد زیادی از شهروندان است، برای خرید و شارژ کارت بلیت‌ها، کد ملی متقاضیان ثبت می شود تا از ورود مبتلایان به کرونا به ایستگاه‌ها جلوگیری شده و زنجیره انتقال قطع شود.

البته مدیریت مترو تهران توضیح بیشتری درباره سازوکار اجرای این طرح، چگونگی اتصال سیستم های مترو به وزارت بهداشت و … توضیحاتی ارائه نکرده است و ابهامات متعددی در زمینه اجرای این طرح وجود دارد، یکی از آنها این است که اگر مسافری کارت یکساله خریداری کرده و دیگر نیازی به خرید و شارژ بلیت ندارد اما مبتلا به کروناست، چگونه شناسایی می شود؟ یا اینکه بسیاری از مبتلایان به کرونا به بیمارستان ها مراجعه نمی کنند و وزارت بهداشت آمار یا اطلاعاتی از آنها ندارد، همچنین اغلب بیمارانی هم که وزارت بهداشت آمار آنها را دارد، بیماران بدحالی هستند که تا زمان بهبودی، امکان استفاده از مترو را ندارند.

به نظر می رسد این طرح زمانی می توانست اثرگذاری قابل ملاحظه ای داشته باشد که تست کرونا به صورت گسترده در پایتخت اجرایی شده بود و حالا با عملیاتی شدن این طرح، از ورود بیمارانی که آزمایش آنها مثبت شده (اما نیاز به بستری ندارند) به مترو جلوگیری می شد.

البته ناگفته نماند که افزایش اقدامات کنترلی و نظارتی برای جلوگیری از گسترش کرونا در پایتخت اقدامی مثبت تلقی می شود اما انتقاداتی هم به این طرح وارد است نخستین ایراد این است که باید برای اتباع خارجی و گردشگران راهکاری پیشنهاد می شد تا آنها برای استفاده از مترو با مشکل مواجه نشوند.

انتقاد بعدی هم این است که باید سازو کارهای دقیقتری برای تشخیص بیماران کرونایی که مسافر مترو هستند، در نظر گرفته می شد البته هنوز مدیرعامل مترو و ستاد ملی مبارزه با کرونا، درباره چگونگی اجرای این طرح شفاف سازی نکرده اند و نیاز به توضیحات بیشتر حداقل از سوی مسوولان شهری در این باره احساس می شود.