بازتاب پاسخ تند ظریف به همتای فرانسوی / واکنش بانک مرکزی به ادعای آلمانی‌ها درباره اینستکس
ادعای وزارت خارجه آلمان درباره اینکه «علت راه نیفتادن ساز و کار حمایت از مبادلات تجاری و مالی با ایران به تهران مربوط است» با واکنش بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مواجه شد.
همزمان با سخنان وزیر امور خارجه فرانسه درباره لزوم بازگشت ایران و آمریکا به برجام و مذاکره با تهران درباره توان موشکی و حضور منطقه‌ای و البته پاسخ کوبنده محمدجواد ظریف به همتای فرانسوی، آلمان هم وارد ماجرا شد و ادعا کرد ساز و کار مالی اینستکس به خاطر کم‌کاری ایرانی نهایی و اجرایی نشده است. وزیر امور خارجه ایران در پیام توییتری خود نوشته بود: «آینده برجام به سه کشور اروپایی بستگی دارد، نه ایران.»
یکی از سخنگویان وزارت خارجه آلمان گفته است نخستین مبادله تجاری با ایران از طریق اینستکس به خاطر طرف ایرانی نهایی نشده است. این ساز و کار مالی برای آسان‌تر شدن روابط مالی و تجاری اروپا با ایران با وجود تحریم‌های ایالات متحده راه‌اندازی شده است. آلمان مدعی است اینستکس آماده انجام نخستین مبادله است و ایران باید شیوه‌نامه‌های لازم را برای این امر در اولین فرصت صادر کند.
به گزارش همشهری آنلاین، راه‌اندازی سامانه آسان‌سازی مبادله‌های مالی و تجاری میان شرکت‌های اروپایی و بخش خصوصی و دولتی ایران دور از تاثیر تحریم‌های آمریکا پیشنهاد مشترک سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای (بریتانیا، فرانسه و آلمان) بود که ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹ به تائید وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا رسید اما هرگز عملیاتی و اجرایی نشد تا فرصت سود بردن ایران از تعهدهای طرف‌های غربی در برجام از بین برود.
پس از ادعاهای آلمان، بانک مرکزی ایران با انتشار اطلاعیه‌ای نسبت به ادعای قائم‌مقام وزیر امور خارجه آلمان درباره دلایل ناکامی کانال مالی اینستکس واکنش نشان داد. در حساب توییتری بانک مرکزی چنین آمده است: «کانال اینستکس برای نجات برجام طراحی شد اما کار نکرد چون کشورهای اروپایی شجاعت کافی برای اعمال قدرت اقتصادی ملی و مستقل خویش را نداشتند. همچنین آنان هیچ راهی برای تامین مالی اینستکس نیافتند.
مشخص است که ایران تنها برای حفظ کانال اروپایی و واردات کالاهایی که قادر است از کانال‌های دیگر تامین کند، حاضر به جابه‌جایی منابع مالی خود نیست. اینستکس قرار بود روابط تجاری ایران و اروپا را فارغ از تحریم‌های آمریکا شکل دهد نه آنکه آن را تحت تحریم‌ها تعریف کند.»
پس از پاسخ‌های وزیر امور خارجه ایران به ادعاهای همتای فرانسوی خود درباره رفتن تهران سمت توان تولید سلاح هسته‌ای و افزایش تهدیدها و خطرهای منطقه‌ای ایران، برخی رسانه‌های غربی دو توییت کوبنده ظریف را خطاب به ژان-ایو لودریان دور از شئون دیپلماتیک دانستند. آنها مدعی‌اند شاید روابط ایران و فرانسه در سایه برخورد تند ظریف با لودریان تحت تاثیر قرار بگیرد.
وزیر امور خارجه ایران در توییت‌های خود خطاب به همتای فرانسوی نوشته بود: «همکار محترم: شما دوران کاری خود را در کابینه با فروش سلاح به جنایتکاران جنگی سعودی آغاز کردی. از حرف‌های پوچ و مهمل درباره ایران دست بردار… از حفاظت از جنایتکارانی که منتقدان خود را با اره تکه‌تکه و از جنگ‌افزارهای ساخت ‘شما’ برای سلاخی کودکان در یمن استفاده می‌کنند، دست بردارید.»
توییت بعدی ظریف هم به بی‌عملی سه کشور اروپایی برای زنده نگه داشتن برجام اشاره داشت: «تروئیکای اروپایی مطلقا هیچ کاری برای حفظ برجام نکرده‌اند و رهبران این کشورها برای اجرای تعهدهای برجامی خود متکی به امضا و اجازه کارگزاران اوفک (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری آمریکا) هستند. به خاطر ایران است که برجام زنده مانده، نه سه کشور اروپایی.»
