انتقاد از مد شدن «آزمونک» برای ارزشیابی در دوره ابتدایی در برخی مدارس

عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه وقتی آزمون مدادکاغذی در دوره ابتدایی جمع می‌شود باید مفاهیم کیفی به صورت عمیق مورد سنجش قرار بگیرند، گفت: اخیرا چیزی به اسم “آزمونک” مد شده، باید سوال کرد که آزمونک مربوط به کدام نوع سنجش است؟ وقتی الگوها را داریم باید طبق آن میزان یادگیری را سنجید. آزمونکی با چهار پنج سوال چگونه یادگیری را بر حسب سنجش تکوینی می‌سنجد؟ آزمونک همان آزمون مدادکاغذی است که کوچک شده است.

ایرج خوش خلق در نشست علمی – تخصصی ” نگاه اصلاحی و تکمیلی به اجرای ارزشیابی توصیفی در مدارس ” که در سالن جلسات پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش برگزار شد درباره موضوع “باز تعریف ارزشیابی توصیفی براساس اهداف سنجش در نظریه سازنده گرایی و کاربرد آن در اصلاح آیین نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دوره ابتدایی ” سخن گفت و اظهار کرد: یادگیری را هرطور تعریف کنی عناصر سنجش باید با همان شیوه و کیفیت انجام شود. حدود 20 نظریه کلان یادگیری در سه طبقه رفتاری، شناختی _ رفتاری و سازنده گرایی داریم که هرکدام حاوی باورهای یادگیری هستند.

وی افزود: اگر در برنامه درسی و آموزش به یادگیری سازنده گرایی متمرکز شویم، همه باورهای یادگیری دو طبقه قبل را در دل خود دارد. این تعاریف تاثیر خود را روی انواع سنجش های تکوینی، تشخیصی و تراکمی گذاشته اند.

وی به اهداف سنجش در نظریه یادگیری سازنده گرایی اشاره کرد و گفت: سنجش برای یادگیری، خودسنجی و سنجش از یادگیری از این جمله اند. دانش آموز باید در این فرایندها مشارکت داشته باشد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: در دوره ابتدایی سنجش تکوینی و تراکمی داریم که رویکرد کیفی دارد. اسم واقعی طرح فعلی، بازخورد کیفی در ارزشیابی تکوینی و تراکمی بوده است. چرا مدام اصرار می کنیم که ارزشیابی توصیفی، تکوینی است؟

خوش خلق ادامه داد: وقتی آزمون مدادکاغذی جمع می‌شود باید مفاهیم کیفی به صورت عمیق مورد سنجش قرار بگیرند. اخیرا چیزی به اسم “آزمونک” مد شده، باید سوال کرد که آزمونک مربوط به کدام نوع سنجش است؟ وقتی الگوها را داریم باید طبق آن میزان یادگیری را سنجید. آزمونکی با چهار پنج سوال چگونه یادگیری را بر حسب سنجش تکوینی می‌سنجد؟ آزمونک همان آزمون مدادکاغذی است که کوچک شده است.

وی افزود: چیز دیگری درست شده به نام چک لیست گروهی که سنجش مشاهده ای به صورت گروهی است. مگراین نوع سنجش می‌تواند یادگیری را بسنجد؟ می‌گویند به علت تراکم کلاس نمی‌توانیم چک لیست انفرادی داشته باشیم. باید از ابزارها درست استفاده کنیم. اهداف خودسنجی در آزمونها نیز به بدی از سوی معلم استفاده می‌شود و به جای نشانه های یادگیری هدف های رفتاری سنجیده می شود.

به گزارش ایسنا ،عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش افزود: ما هم مقصریم که راهنماها به درستی تدوین نشده اند. اصول 11 گانه برای نوشتن بازخورد کیفی داریم. اما اصلا همه اصول رعایت نمی‌شود. کارپوشه، هم برای ارزیابی سنجش تکوینی و هم سنجش تراکمی است و اصولی دارد اما هرکسی یک چیزی می گوید و فرم هایی اضافه یا کم می‌کند. همه چیز با هم قاطی شده است. وضعیت بهتر شده اما هنوز کارپوشه ها اصلاح نشده اند.

وی به آیین نامه پیشنهادی ارزشیابی توصیفی اشاره کرد و گفت: کمیسیون معین شورای عالی هم پیشنهادات دیگری داشته اند و اصلاحاتی انجام داده اند اما خود آیین نامه هم یک چیز پیچیده ای شده که در دستورکار بررسی است.