چرا بازار عسل مصنوعی هنوز رونق دارد؟

جایگزینی عسل طبیعی و ارگانیک به جای مواد و داروهای شیمیایی می تواند سطح سلامت جامعه را بالا برده و تولید عسل های غیر طبیعی و مصنوعی را کاهش دهد.

تاریخچه ای که برای استفاده از عسل برشمرده اند به آغاز خلقت باز می گردد تا جایی که تا اوایل قرن هجدهم میلادی از عسل به عنوان قند مصرفی استفاده می شد اما این عسل به صورت طبیعی و از دل کوهستان ها به دست می آمد. از قرن ها پیش زنبور عسل در شکاف کوه ها و تنه خالی درختان و مکان های مناسب دیگر لانه درست می کرد. بشر برای استفاده از عسل زنبوران با روش های بسیار ابتدایی زنبور را از لانه اش بیرون رانده، عسل و موم را مورد استفاده قرار می داد. امروزه در بعضی از نقاط دنیا منجمله ایران (به خصوص شمال ایران) استفاده از کندوهای طبیعی متداول و معمول است.

به گزارش بازتاب  به نقل از ایلنا، اما با افزایش تولید نیشکر و چغندر قند مصرف عسل در جهان کاهش یافت. البته در تمام ادوار و فرهنگ ها می توان ردپایی از مصرف عسل را یافت که غالبا به صورت طبیعی تهیه می شده است. تنها مکانی که زنبورها در آنجا حضور ندشته اند مناطق قطب جنوب است که دمای هوا برای زندگی و تولید مثل این حشره مناسب نیست.

در ایران نیز تولید عسل طبیعی در زمان هخامنشیان بسیار رایج بوده است، اما ایران نیز تحت تأثیر دیگر کشورها در چند قرن اخیر منابع قندی خود را از کشت نیشکر و چغندر قند تهیه می نماید. با این وجود صنعت تولید عسل در کشور در حال پیشرفت است و برای رقابت با کشورهای پیشرفته آماده می شود.

قرن 21، قرن بازگشت به طبیعت و استفاده از گیاهان در درمان نام نهاده شده است. بروز آثار سوء حاصل از مواد شیمیایی و سنتز شده ساخت بشر در نیمه دوم قرن 20 و انتشار روز افزون مقالات علمی باعث رویکرد و توجه عمیق دانشمندان به استفاده دوباره از مواد طبیعی و گیاهی در امر درمان شد.

متاسفانه فرهنگ غلط استفاده از عسل و تصور عدم دسترس به این ماده مغذی باعث شده تا عسل از چرخه تغذیه ای کشور خارج شود و مواد قندی مضرر جایگزین این ماده طبیعی شود. همچنین وجود عسل تقلبی در بازار، مزید بر این علت شده است. امروزه نیز زنبورداری همچون دیگر علوم در مسیر رشد و ترقی حرکت می کند و می توان با مدیریت صحیح و استفاده از علم روز زنبورداری، عسل طبیعی را تولید نمود و در دسترس عموم قرار داد، ضمناً با نظارت ناظرین امر و انجام تحقیات علمی بیشتر و اطمینان سازی می توان فرهنگ مصرف را اصلاح نمود.

به غیر از مغذی بودن عسل و تاثیر بالای آن در تغذیه، این محصول خواص دارویی بسیار زیادی دارد و در درمان بیماری ها موثر است. مهمترین تاثیر دارویی عسل مربوط به دستگاه گوارش است اما برای اثبات خواص درمانی و دارویی عسل طبیعی نیاز به تحقیقات علمی بیشتری است.

در این خصوص دکتر محمد رضا اردکانی رئیس انجمن IFOAM ایران گفت: بحث زنبور داری و تغذیه از عسل یک مبحث بسیار جدی است که باید به صورت علمی و تخصصی به آن پرداخته شود. زنبور داری از استفاده از عسل کوهستان به کندوهای دست ساز فعلی رسیده است اما نوع تغذیه زنبوران برای تولید عسل طبیعی بسیار اهمیت دارد و در برخی کشورهای اروپایی و ایران به صورت ارگانیک تولید می شود.

وی در رابطه با زنبور داری ارگانیک توضیح داد: این نوع زنبور داری نیاز به برخی امکانات و ایجاد برخی شرایط برای تولید است که از شاخصه های آن می توان به ایجاد فضای پروازی ارگانیک برای زنبورها اشاره کرد. زنبورها برای تغذیه به گیاهان نیاز دارند اما برای بهبود شرایط گیاه کشاورزان از سموم شیمیایی استفاده می کنند که برای تولید عسل ارگانیک مناسب نیست.

اردکانی افزود: زنبورداران باید مکان پروازی زنبورها را به نحوی تعبیه کند که این حشرات از گیاهان ارگانیک تغذیه کنند. برای تولید گیاهان ارگانیک باید از جایگزین های طبیعی به جای سموم شیمیایی دفع آفات مانند زنبور تریکوگراما، کودهای حیوانی و طبیعی و استفاده از تله مک فیل حاوی فرمون برای مبارزه با مگس میوه مدیترانه ای استفاده کرد.

رئیس انجمن IFOAM ایران تاکید کرد: ما می‌توانیم با مدیریت صحیح و استفاده از علم روز زنبورداری، عسل ارگانیک و طبیعی را تولید کنیم. یکی از مسائلی که امروز مطرح است استقبال بسیار خوب مردم از عسل ارگانیک است. عسل جزء صنایعی است که می‌تواند بخشی از صنعت غیرنفتی را به خود اختصاص دهد.

*درمان بیماری ها با عسل درمانی؛

عسل با وجود خواص بسیار بالایی که دارد در درمان بسیاری از بیماری ها مفید است و برخی بیماری ها هم تنها راه معالجه‌شان استفاده از عسل است. دانشمندان معتقداند که عسل طبیعی به علت داشتن قند زیاد و مواد معدنی و همچنین خاصیت باکتری کشی قوی برای پوشش محل جراحی مورد استفاده قرار گرفته است. آنها همچنین گزارش کرده اند که عسل طبیعی برای معالجه زخم های سطحی، زخم معده و برای ساختن بسیاری از داروها خصوصاً شربت سینه بکار می رود.

عسل طبیعی به علت جذب سریع در داخل دستگاه گوارش، تخمیر الکلی ایجاد نمی کندو وجود اسیدهای آزاد در آن سبب جذب مواد چربی شده و کمبود آهن را جبران می کند. قندهای موجود در عسل علیرغم شیرینی زیاد به دندان ها هیچ صدمه ای وارد نمی سازد، بلکه آنها را سفید و لثه را محکم می کند. البته تجویز عسل برای درمان بیماری ها تنها باید توسط پزشک متخصص انجام شود.

عسل طبیعی به جهت سهولت جذب بهتر و مقاومت در برابر کوفتگی، مخصوصاً در مورد فعالیت های فیزیکی، مقاومت قوی را ایجاد می کند؛ همچنین کارایی بیشتر فکری را سبب می گردد. بنابر این هم افراد سالم هم افراد بیمار برای درمان هر نوع ضعف مخصوصاً در موارد هضم یا جذب غذا در بدن به آن نیاز دارند. به علاوه باعث افزایش رشد نوزادان، تثبیت مقدار کلسیم استخوان، کمک به درمان کم خونی و بی اشتهایی می شود.

در شرایط آب و هوایی معتدل و سخت، عسل طبیعی درمان شناخته شده خوبی برای سرماخوردگی و ناراحتی ها و عفونتهای دهان و گلو و برونشیت می باشد. به نظر میرسد این اثر به غیر از خاصیت ضد باکتری بودن، مربوط به اثر آرام کنندگی و تسکین دهندگی فروکتوز موجود در آن باشد.

*درمان سوختگی و زخم

عسل به علت خاصیت مرطوب کنندگی و تقویتی در ساخت کرمه او مواد آرایشی کاربرد دارد. همچنین از آن در ساخت مواد دارویی یا قرار دادن مستقیم آن بر روی زخم، برای درمان درد ها و زخم های بالینی، زخم معده، زخم واریس و سوختگی استفاده شده است. عسل طبیعی به مقاومت بدن در برابر عفونت و ترمیم بافت کمک می کند و موجب تسریع سرعت ترمیم زخم می گردد. اگر پس از سوختگی به موضع مالیده شود، سطح تاول را محدود ساخته و به ترمیم پوست سرعت می بخشد. در نوشته ها، شواهد تاریخی بسیاری از درمان انسان با عسل و یا کاربرد دامپزشکی (درد و زخم های باز و زخمهای پستان گاو) آن گزارش شده است. استفاده از نوعی کرم که روزی سه بار از آن استفاده می شود و از مقادیر مساوی عسل، آرد گندم سیاه و روغن زیتون تشکیل شده باشد، در درمان دردها و زخم های باز مثل زخم قانقاریا در اسبها بسیار موفق بوده است.

برخی مجروحان جنگی باقی مانده از جنگ های جهانی نیز که زخم های لاعلاج داشتند اکنون به کمک عسل که بر روی زخم های کهنه‌شان گذاشته می شود در حال بهبود هستند.

*عسل برای دیابت؛ مفید یا مضر؟

بر خلاف تصور بعضی ها که عسل را برای بیماری دیابت بی ضرر می دانند، مصرف بدون تجویز پزشک برای آنان مضر است. عسل را تنها می توان با دستور پزشک متخصص جایگزین مقدار قندی نمود که برای بیمار مجاز می باشد و مصرف آن به عنوان قند اضافی بر آنچه در رژیم آنها پیش بینی شده مجاز نیست. با این وجود در عسل مصرفی بیماران دیابتی هرچه قند فروکتوز بیشتر از گلوکز باشد برای آنها بهتر است، به همین دلیل عسل اقاقیا که فروکتوز بیشتری دارد برای بیماران دیابتی توصیه می گردد.

بررسی ها نشان می دهد که میزان انسولین در هنگام مصرف عسل طبیعی کمتر از مصرف سایر غذاها با کالری مشابه است و میزان قند خون مدت کوتاهی پس از خوردن آن در مقایسه با دیگر غذاهای هم کالری کمی بالاتر بوده است. در بررسی سلامتی افراد مشخص شده است که مصرف محصولات عسلی، قند خون را کمی نسبت به مصرف مقدار مشابه ساکارز بالا می برد.

با وجود تفاسیر موجود، عسل می تواند در درمان بیماری ها مثمر ثمر باشد و منبع بسیار خوبی برای تغذیه و ترمیم دستگاه گوارش در نظر گرفته شود اما تولید این محصول در برخی نقاط به صورت کاملا غیر طبیعی بوده و هیچ کدام از آثار فوق را نخواهد داشت. همین امر باعث استفاده کمتر از این محصول شده است. عسل ارگانیک که در ایران هم تولید می شود از مواد کاملا طبیعی تهیه می شود و طبق استانداردهای سازمان جهانی تولید عسل ارگانیک IFOAMتولید می شود. این نوع عسل که قرار است در بازار تنها 15 درصد بالاتر از قیمت عسل های موجود فروخته شود می تواند به عنوان دارد در خانه هر ایرانی وجود داشته باشد تا جایگزین خوبی برای داروهای شیمیایی باشد.