اختلالات گوارشی ناشی از دیابت را بشناسید

عواملی چون افزایش شیوع چاقی ناشی از شکل نادرست زندگی شهر نشینی و افزایش سـن جوامـع بـشری، منجر به افزایش سرعت شـیوع بیمـاری دیابت در جهان شده و متاسـفانه ایـن افــزایش در کشورهای در حال توسعه از جمله در کـشور ما چشمگیرتر هم بوده است.

مبتلایان به دیابت بیش از دیگران در معـرض خطـر بـروز عوارضـی مانند اختلالات بینایی، حملات قلبی – عروقی، قطع پا و یا نارسـایی کلیوی قرار دارند. این درحالی است که مطالعات اخیر نشان داده‌اند که با رعایـت برنامـه غذایی سالم، اعتدال در مصرف غذا، داشتن فعالیت فیزیکی منظم، کنترل دقیق قند خون و… می‌توان از بروز بسیاری از عوارض دیابت جلوگیری کرده و بر این اساس بیماران دیـابتی مـی‌تواننـد از یـک زندگی سالم و طول عمر طبیعی بهره‌منـد شوند.

اختلال گوارشی ناشی از دیابت

از ابتدای زمان تشخیص دیابت نوع دو و از پنج سال بعد از شروع دیابت نوع یک، ‌ممکن است کار دستگاه گوارش مختل شود. اگر قند خون به مدت طولانی بالا باشد، تغییرات شیمیایی در رشته‌های عصبی ایجاد شده و عروق تغذیه کننده این رشته‌ها دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند. در نتیجه، ‌کار رشته‌های عصبی معده و روده مختل و یا به کلی متوقف می‌شود. پیامدهای این وقایع می‌توانند تاخیر در تخلیه محتویات معده و یا بروز یبوست و اسهال دیابتی باشد.

اسهال و یبوست دیابتی

در بیمار دیابتی، کندی حرکت روده باعث رشد بیش از حـد بـاکتری‌های روده می‌شود. تجمع باکتری‌ها در روده باعث بروز اسهال می‌شود. در صورت اثبات این حالت ممکن است برای بیمار آنتی‌بیوتیـک یا داروهای دیگری تجویز شود. علل دیگری هم وجود دارند که می‌توانند باعث بروز اسهال در بیمـار دیـابتی شـوند. در صـورت بـروز اسهال در بیمار دیابتی و ادامه آن به مدت بیش از دو هفته، ضمن نیـاز به کنترل دقیق قند خون، مراجعه به پزشک متخصص گـوارش لازم است.

ممکن است فرد دیابتی دچار یبوست شود کـه با مصرف غـذاهای حـاوی فیبـر مثـل میـوه، سبزی، خوردن مایعات کافی و انجام فعالیت‌های ورزشی تا حدی بهبود می‌یابد. در مواردی که یبوست طـول کـشیده، ممکن است پزشک داروهایی را برای بیمار تجویز کنـد. بررسی علـت بـروز یبوسـت در بیمـار دیــابتی توســط پزشــک متخـصص گـوارش لازم است.

بنابر اعلام پژوهشکده علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، علائم تاخیر در تخلیه معده شامل سوزش سردل، تهوع، استفراغ غذاهای هضم نشده، احساس پری شکم و سیری زودرس، کاهش وزن، نفخ شکم، نوسان در میزان قند خون، کاهش اشتها، برگشت غذا از معده به مری و… است که البته شدت این نشانه‌ها می‌تواند کم، متوسط یا زیاد باشد.