ظریف در مسکو؛ عراقچی در پاریس
در حالی که وزیر امور خارجه ایران دوشنبه در مسکو با همتای روس خود درباره آخرین وضعیت برجام به گفتوگو مینشیند، قرار است عراقچی معاونش نیز به همراه یک تیم اقتصادی در همان روز رایزنیهایی را در پاریس داشته باشد.
در حالی که فقط پنج روز تا پایان فرصت ۶۰ روزه دوم ایران به گروههای باقیمانده در برجام براساس بیانیه ۱۸ اردیبهشت سال جاری دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی کشورمان باقی مانده و این فرصت (پنجشنبه) ۱۴ شهریور ماه پایان مییابد، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران که روز جمعه (هشتم شهریور) از سفر به سه کشور شرق آسیا بازگشت، فردا (دوشنبه) یازدهم شهریور ماه در مسکو با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه دیدار و درباره مناسبات دوجانبه، تحولات منطقه و آخرین وضعیت اجرای برجام گفتوگو میکند و از سوی دیگر سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه نیز قرار است دوشنبه در رأس هیأتی در پاریس درباره پیشنهاد فرانسه در خصوص برجام به رایزنی بپردازد.
سفر عراقچی به پاریس در حالی صورت میگیرد که شب گذشته نیز گفتوگویی تلفنی بین حسن روحانی و ماکرون رئیس جمهور فرانسه انجام شد و روحانی در این گفتوگو تاکید کرد: اگر اروپا نتواند تعهدات خود را عملیاتی کند، ایران گام سوم در کاهش تعهدات برجامی را به اجرا خواهد رساند.
رئیس جمهور فرانسه نیز در این گفتوگوی تلفنی با بیان اینکه کارشناسان ایران و فرانسه به نتایج خوبی در مسیر حل مشکلات پیش رو رسیده و در هفته جاری نیز نشستی بین کارشناسان اقتصادی ایران و فرانسه در پاریس برگزار میشود، اظهار داشت: مطمئناً ادامه گفتوگوها و حل مشکلات از طریق مذاکره، تصمیمی درست است و باید این مسیر را تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه دهیم.
وی با بیان اینکه شکست برجام موجب خوشحال شدن بسیاری از تندورها در عرصه بینالمللی خواهد بود، افزود: باید به دنبال راهحلی برای تامین منافع متقابل باشیم و در این راستا فرانسه پیگیر حل مشکلات سیاسی و اقتصادی در تعاملات با ایران و رفع تنش زدایی در منطقه است.
*بخشهای قابل توجهی از پیشنهاد فرانسه را تغییر دادیم
در همین خصوص «محمود واعظی» رئیس دفتر رئیس جمهور شب گذشته در گفتوگوی تلویزیونی با بیان اینکه پیشنهادی دو هفته گذشته بین ایران و فرانسه رد و بدل و به ما ارائه شد، گفت: بخشهای قابل توجهی از این پیشنهاد را تغییر دادیم. این پیشنهاد حاصل نتیجه ۵ ساعت مذاکره تلفنی روسای جمهوری ایران و فرانسه است که به عنوان طرح از صحبتهای هر دو رئیس جمهور به دست آمد. قسمتهای قابل توجه مورد تایید گروه هفت برای ما قابل قبول ما نبود و پیشنهادات ما به ماکرون ارائه شد. وزیر امور خارجه ایران یکشنبه مذاکرات را ادامه داد و پیشرفتهایی محقق و مقرر شد ما در تهران و گروه هفت با شرکای اروپایی جلسه داشته باشند تا نتیجه بررسیهای داخلی و گروه هفت مورد بحث قرار گیرد.
وی در این خصوص اعلام کرد که هیأتی روز دوشنبه و در راس آن سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه به پاریس میروند و یک تیم اقتصادی از بخشهای مختلف نیز در این جلسه حضور دارند تا ابعاد این پبشنهادها روشن شود.
عراقچی که پس از سفر «امانوئل بُن» مشاور دیپلماتیک رئیس جمهور فرانسه که حامل پیام کتبی ماکرون برای روحانی بود، اول مرداد ماه نیز به عنوان فرستاده ویژه حسن روحانی راهی پاریس شد (+) و در الیزه پیام کتبی روحانی را تسلیم ماکرون کرد و به دیدار «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه رفت، روز جمعه اول شهریور ماه و یک ماه بعد از آن دیدار دوباره در کاخ الیزه و البته این بار در همراهی با محمدجواد ظریف با ماکرون و بعد هم با لودریان دیدار کرد و یک روز و نیم بعد هم در بیاریتز و این بار هم به همراه وزیر خارجه در گفتوگویی چهار ساعته با ماکرون، لودریان و وزیر دارایی فرانسه و همچنین مشاوران صدراعظم آلمان و نخستوزیر انگلیس حضور یافت و قرار است فردا (دوشنبه) یازدهم شهریور ماه نیز در رأس هیأتی در پاریس رایزنیهایش را ادامه دهد.
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران پنجشنبه شب هفتم شهریور در گفتوگویی رادیویی عنوان کرده بود که «خواست ما کاملا روشن است، اگر اروپاییها و بقیه اعضای برجام میخواهند ایران به اجرای کامل برجام برگردد باید خواسته ما را در زمینه فروش نفت تامین کنند. راهی که جلوی پای اروپا گذاشتیم این است که یا نفت از ما میخرند یا مجوز از آمریکا برای شرکتهای خود میگیرند و از ما نفت میخرند یا اگر نمیتوانند دولتهایشان معادل آن نفتی که باید بفروشیم را به صورت خطوط اعتباری یا اعتبارات صادراتی و به هر شکلی که خودشان میدانند در اختیار ایران قرار دهند.بدون انجام اینها، بازگشت ما به اجرای کامل برجام ممکن نخواهد بود.
عراقچی ادامه داد: این را درک کردند و آقای ماکرون در همین جهت طراحی میکند. در جریان اجلاس گروه هفت در فرانسه، فرصتی شد ماکرون با ترامپ دیدارهایی داشتند و در این زمینه صحبت کردند و انعطافهایی در طرف آمریکایی مشاهد شده برای اینکه در فروش نفت ما مجوزهایی دادند و این شکافی است که در سیاست فشار حداکثری آمریکا ایجاد شده و این همان موفقیتی است که سیاست مقاومت حداکثری ایران دارد به آن میرسد.
معاون وزیر خارجه بیان کرد: این دارد به پیش میرود و هنوز به سرانجامی نرسیده و داریم مذاکره میکنیم. ما مذاکرات سخت و پیچیدهای در پیش خواهیم داشت تا به فرمول مشخصی برسیم، ولی از آن جایی که هیچ چاره دیگری در برابر طرفهای اروپایی و طرفهای دیگر برجام وجود ندارد و ایران با قاطعیت نشان داده که مسیر کاهش تعهدات را ادامه میدهد، مگر اینکه به خواستههایش برسد و چون اراده ما را کامل فهمیدند، فکر میکنم تلاش آنها همین خواهد بود که راهحل و فرمولی پیدا شود که ایران حداقل به بخشی از خواسته خودش برسد، یعنی فروش نفت و دسترسی به پول آن، بخشی از خواستههای ماست. ولی وقتی این تامین شود، خواستههای دیگر ما در حوزههای دیگر پیگیری خواهد شد.
*ظریف در مسکو
از سوی دیگر، سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز پنجشنبه (+) در توئیتی از سفر ظریف به مسکو خبر داد و نوشت: «ظریف روز دوشنبه (11 شهریور) در صدر یک هیأت عالیرتبه سیاسی در مسکو، در مورد روابط دوجانبه و همچنین آخرین تحولات حول اجرای برجام و کاهش تنشهای منطقهای، با همتای خود “سرگئی لاوروف” گفتوگو میکند.»
پیش از این هم «ماریا زاخاروا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفته بود که ظریف قرار است به مسکو سفر کند.
سفر ظریف به مسکو در حالی صورت میگیرد که روزنامه انگلیسی «تایمز» روز جمعه هشتم شهریور ماه در گزارشی نوشت که روسیه به ایران مسیر جدیدی برای انتقال نفت به ترکیه و سوریه پیشنهاد داده است. «گئورگی مارادوف»، نماینده کرملین در شبه جزیره کریمه گفته که ایران میتواند از قابلیتهای کشتیرانی این شبه جزیره استفاده کرده و نفت خودش را از طریق کانال «ولگا-دن» به دریای سیاه منتقل کند.
از سوی دیگر لاوروف هم اخیرا در اظهاراتی عنوان کرده که پوتین از طرح فرانسه در خصوص برجام حمایت میکند.
به گزارش فارس، وزیر امور خارجه ایران 17 اردیبهشت ماه نیز به مسکو سفر و روز 18 اردیبهشت و همزمان با انتشار بیانیه شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر توقف برخی تعهدات برجامی، با لاوروف دیدار و پیام حسن روحانی در خصوص تصمیم ایران خطاب به پوتین را به لاوروف تسلیم کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران از 20 مرداد ماه و 10 روز بعد از تحریمش از سوی وزارت خزانهداری آمریکا رایزنیهایی را با برخی کشورها در خلیج فارس، اروپا و شرق آسیا انجام داد. او در این خصوص به قطر، کویت، فنلاند، سوئد، نروژ، فرانسه (دو بار)، چین، ژاپن و مالزی رفت و با مقامات این کشورها درباره مناسبات دوجانبه، روند اجرای برجام و تنشهای اخیر در منطقه خلیج فارس به گفتوگو نشست.