استفاده از روش‌های نوین جفت‌گیری و لقاح مصنوعی برای یوز ایرانی
دامپزشک پارک پردیسان ضمن اشاره به آخرین اقدامات انجام شده برای باروری یوزپلنگ‌های پارک پردیسان گفت: در حال حاضر قرار است از روش (medical target train) برای جفت‌گیری طبیعی استفاده شود. چنانچه این روش جواب نداد به سراغ روش‌های دیگر لقاح مصنوعی خواهیم رفت.
ایمان معماریان با بیان اینکه حدود چند ماه گذشته روی دلبر و کوشکی – یوزپلنگ‌های پارک پردیسان – لقاح مصنوعی با روش غیر تهاجمی انجام شد که متاسفانه موفقیت آمیز نبود، اظهارکرد: لقاح مصنوعی غیرتهاجمی تاکنون چندین بار در دنیا انجام شده اما هیچ وقت روی یوزپلنگ‌ها جواب نداده است اما چون این نوع از لقاح غیرمصنوعی، ریسک بسیار کمتری دارد، ترجیح دادیم که این روش را یک بار امتحان کنیم. لقاح مصنوعی با روش غیرتهاجمی مانند جفت‌گیری طبیعی است و در آن اسپرم بدون جراحی داخل مجرای تناسلی ماده قرار می‌گیرد.
دامپزشک پارک پردیسان با اشاره به اینکه در حال حاضر برنامه‌های دیگری برای بارور کردن یوزهای پردیسان داریم، تصریح کرد: تمام این برنامه‌ها کاملا علمی است و با کمک متخصصان خارجی انجام می‌شود. ما تاکنون برای لقاح مصنوعی از روش هورمون‌تراپی و برای جفت‌گیری طبیعی از علائم رفتاری یوزها استفاده می‌کردیم تا متوجه شویم که چه زمانی باید آن‌ها را برای جفت‌گیری طبیعی به یکدیگر معرفی کنیم اما طبق برنامه‌ریزی‌هایی که از قبل داشتیم، قرار است که از روش (medical target train) استفاده کنیم. در این روش می‌توانیم یوزها را هر روز معاینه کنیم و متوجه شویم که «دوره فََحْلی» یوز ماده چه زمانی است یعنی چه زمانی می‌تواند پذیرای یوز نر باشد و دقیقا از همان دوره برای جفت‌گیری طبیعی استفاده کنیم. «دوره فحلی» در یوزپلنگ‌ها بسیار کوتاه است و اگر آن را از دست دهیم امکان جفت‌گیری طبیعی را از دست خواهیم داد.
معماریان افزود: در حال حاضر یوزپلنگ‌های پارک پردیسان – کوشکی، دلبر و ایران- جدا از یکدیگر نگهداری می‌شوند چراکه اگر در کنار هم باشند ممکن است به هم عادت کنند و جفت‌گیری نکنند. یوزپلنگ‌ها در طبیعت نیز جدا از یکدیگر زندگی و فقط از روی علائم و نشانه‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
وی با بیان اینکه ایران – یوزپلنگی که سال گذشته از قاچاقچیان حیات وحش گرفته و پردیسان انتقال داده شد – در حال حاضر دو ساله و نزدیک سن بلوغ است، گفت: بنابراین امکان جفت‌گیری طبیعی ایران با کوشکی نیز وجود دارد و در زمان مناسب به یکدیگر معرفی خواهند شد.
به گفته معماریان هر چه سن یوزپلنگ‌ها بالاتر رود کیفیت اسپرم آن‌ها کاهش پیدا می‌کند، تصریح کرد: در حال حاضر کوشکی ۱۲ سال سن دارد و به نسبت یوز پیری است و کیفیت اسپرم آن کاهش پیدا کرده است اما هنوز قدرت باروری دارد. یوزها در طبیعت بین ۱۰ تا ۱۲ سال عمر می‌کنند اما در اسارت طول عمر آن‌ها چندین سال افزایش پیدا می‌کند.
دامپزشک پارک پردیسان ادامه داد: چنانچه یوزها جفت‌گیری طبیعی نداشتند و روش (medical target train) نیز جواب نداد از روش تهاجمی لقاح مصنوعی استفاده می‌کنیم. در این روش شکم یوزپلنگ ماده باز می‌شود و اسپرم در رحم یا کنار تخمدان قرار می‌گیرد. این روش تاکنون درصدی موفقیت در جهان داشته است اما باید توجه کنیم که استفاده از روش‌های جدیدتر در لقاح مصنوعی ریسک بیشتری خواهند داشت.
معماریان تاکید کرد: تمام روش‌های باروری یوزپلنگ‌های پردیسان قدم به قدم جلو می‌رود. در حال حاضر تمرکز بر جفت‌گیری طبیعی با روش (medical target train) است و چنانچه این روش جواب نداد سراغ روش‌های بعدی می‌رویم.
وی در پایان با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود چهار سال است که از کوشکی اسپرم گرفته و در نیتروژن مایع ذخیره می‌شود، گفت: از این اسپرم‌های ذخیره شده زمانی استفاده می‌شود که یا کوشکی را از دست بدهیم یا قدرت باروری او را.
