بازار عراق را از دست بدهیم، باید پاسخگو باشیم

دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران وعراق گفت: عراق مهمترین فرصت و بزرگترین بازار حال و آینده ایران محسوب می شود و اگر نتوانیم حضور خود را در آن بازار تثبیت کنیم، باید پاسخگوی آیندگان باشیم.

به گزارش بازتاب به نقل از اتاق بازرگانی تهران، دومین نشست تخصصی تحولات آینده عراق در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران برگزار شد. سید حمید حسینی، دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در این نشست با اشاره به اینکه، پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت در ۲۷ تیرماه ۱۳۶۷، نقطه عطفی در روابط ایران و عراق به وجود آورد گفت: دومین برنامه از سلسله نشست های بررسی تحولات عراق نیز به طور تصادفی در سالگرد پذیرش این قطعنامه برگزار می شود.

وی، سپس با بیان اینکه یکی از الزامات توسعه روابط تجاری با عراق، شناخت تاریخ، آداب و سلایق مردم این کشور است، مطالعه کتاب سه جلدی تاریخ عراق، تالیف علی الوردی با ترجمه هادی انصاری را به حضار توصیه کرد.

حسینی در ادامه گفت: تاریخ روابط ایران و عراق مملو از اتفاقات تلخ و شیرین است. ایران و ایرانی نیز در زندگی سیاسی – اجتماعی، مذهبی و اقتصادی عراق نقش داشته و با توجه به نقش و جایگاهی که عراق و خصوصاً مرجعیت شیعه در نجف داشته، عراق نیز در سرنوشت و حوادث ایران نقش داشته است. بر این اساس، درطول قرن ها، میان ایرانیان و شیعیان عراق نزدیکی ودوستی برقرار شده و البته روابط تجاری نیز تحت تاثیر قرار گرفته است. چنانکه ایرانیان نگاهشان به بازار عراق به مانند بازار داخل کشور بوده و تجار بعضا، انتظار دارند باکمترین مطالعه و هزینه در این بازار حضور پیدا کنند.

دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق با اشاره به برخی تحولات تاریخی عراق در دوران معاصر گفت: شناخت تحولات جهانی و تأثیر آن بر عراق ما را در توسعه روابط پایدار اقتصادی با عراق کمک می کند و ضروریست که اوضاع عراق پس از آزادی موصل به دقت رصد و مورد مطالعه قرار گیرد.

وی افزود: ما در اتاق مشترک ایران و عراق در تلاشیم با اطلاع رسانی دقیق از بازار عراق و تحولات این کشور و اعزام هیأت های تجاری و برنامه ریزی، در سازماندهی روابط تجاری دو کشور موثر باشیم و در تلاش هستیم با تجدید ساختار روابط تجاری با عراق، آن را دگرگون کنیم.

دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، با اشاره به اینکه، صادرات کالایی ایران به عراق در سه سال گذشته، در حدود ۶ میلیارد دلار و مجموع صادرات کالا وخدمات در حدود ۹ میلیارد دلار متوقف شده است، ادامه داد: این سطح روابط، شایسته، سطح روابط سیاسی، امنیتی و مذهبی دوکشور نبوده و باید تلاش کنیم تا بنگاه های موفق ایران برای حضور در بازار عراق ترغیب شوند.

حسینی از رشد ۶درصدی صادرات ایران به عراق در سه ماهه سال نخست جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داد و گفت: ارزش صادرات ایران به حدود یک میلیارد و ششصد میلیون دلار رسیده است و با اتصال شبکه گاز ایران و عراق و همچنین افزایش صادرات مصالح ساختمانی از جمله سیمان، کلینکر، کاشی و سرامیک و سایر لوازم ساختمانی، دارو و تجهیزات پزشکی، صنایع غذایی و صدور خدمات فنی و مهندسی پیش بینی می شود که سهم ما در بازار عراق از ۱۹ درصد فعلی فزونی یابد.

دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در ادامه جزییاتی از سهم ایران از اقلام وارداتی به عراق ارائه کرد و گفت: تحلیل آمار صادرات ایران به عراق و واردات عراق در گروههای کالایی نشان دهنده سهم ۵۵ درصدی ایران در بازار مصالح ساختمانی است. سهم ایران در واردات فراورده های شیمیایی عراق ۲۸ درصد، آرایشی و بهداشتی۲۱ درصد، سوخت، موادمعدنی ومحصولات پالایشگاهی ۴۸ درصد، فلزات و مصنوعات فلزی ۱۱ درصد و صنایع دارویی و تجهیزات پزشکی، یک درصد برآورد شده است.

وی ادامه داد: سهم صنایع نساجی ایران در منسوجات وارداتی به عراق ۱۱درصد، چوب و اشیاءساخته شده از چوب ۵ درصد، ماشین آلات مکانیکی برقی ۴ درصد و مبلمان و صنایع روشنایی ۲ درصد است.

حسینی با ارائه این توضیحات، تاکید کرد: عراق مهمترین فرصت و بزرگترین بازار حال و آینده ایران محسوب می شود و اگر ما نتوانیم حضور خود را در آن بازار تثبیت کنیم، باید پاسخگوی آیندگان باشیم.

تجارت و بازرگانی را سیاسی نکنیم

حسن دانایی‌فرد سفیر سابق ایران در عراق نیز در این نشست، ابتدا به سابقه تاریخی تجارت میان دو کشور گریزی زد و یادآور شد که در زمان حاکمیت سلسله عثمانی بر سرزمین عراق، شریک نخست تجاری این کشور ایران بود، که این روابط همچنان نیز پابرجا است.

دانایی‌فرد با اشاره به آزادسازی موصل از سیطره داعش، گفت: اکنون دوره طلایی و تاریخی پیش روی فعالان اقتصادی ایران قرار گرفته تا سهم خود از بازار عراق را افزایش دهند. به گفته وی، مردم عراق به خوبی نقش ایران در آزادسازی موصل را درک کرده‌اند و اکنون نگاه مردم این کشور به کالاهای ایرانی در مقایسه با سال‌های گذشته بهبود یافته است.

وی با بیان اینکه عراق یک کشور ثرتمند است، افزود: ۹۸ درصد بودجه دولت عراق به درآمدهای نفتی متکی است و در حال حاضر صادرات نفت خام این کشور بیش از ۳ میلیون بشکه در روز است. به گفته سفیر سابق ایران در عراق، دولت این کشور در طرحی بلندپروازانه به دنبال تولید روزانه ۱۴ میلیون بشکه نفت بود که در این زمینه موفق نشدند.

دانایی‌فرد با اشاره به اینکه نسبت بودجه جاری به عمرانی عراق، ۸۵ به ۱۵ است، افزود: عراق کشوری کاملا وارداتی و پرمصرف است و این در حالی است که هیچ کشوری به اندازه ایران استحقاق حضور در بازار این کشور را ندارد.

وی، حضور داعش در عراق را یکی از دلایل عمده کاهش صادرات ایران به این کشور عنوان کرد و گفت: پیش از حمله داعش به عراق، صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران از رقم ۴۰۰ میلیون دلار سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۰ به رقم ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار رسید اما با ورود داعش به این کشور و به دنبال آن سقوط قیمت جهانی نفت، اقتصاد عراق بشدت افت کرد و به دنبال آن، صادرات ایران به این کشور نیز سیر نزولی گرفت.

سفیر سابق ایران در عراق با تاکید بر اینکه پس از حمله داعش به عراق، اکثر کشورهای حاضر در بازار این کشور را ترک کردند، افزود: ایران تنها کشوری بود که همچنان صادرات از مرزهای آن به عراق ادامه یافت.

به گفته دانایی‌فرد، تا پیش از حمله داعش به عراق، برآوردها از سرمایه مورد نیاز برای بازسازی این کشور رقمی معادل ۳۵۰ میلیارد دلار بود. وی ظرفیت‌سازی در اقتصاد کشور و افزایش تولید را یکی از الزامات جدی برای حضور بیشتر اقتصاد ایران در بازار عراق عنوان کرد و افزود: تولیدات کشور باید صادرات محور باشد و از نظر کیفیت و قیمت بتواند با رقبای سرسخت در بازار عراق رقابت کند.

سفیر سابق ایران در عراق با بیان اینکه بازرگانی و تجارت را نباید سیاسی کرد، گفت: کیفیت برخی کالاهای صادراتی ایران به عراق متاسفانه در حال افول است، حال آنکه فعالان اقتصادی ما نیز باید به مانند بازرگانان دیگر نقاط جهان که از دور دست‌ها به این بازار سرازیر شده‌اند، قبول خطر کرده و با افزایش کیفیت تولیدات و قیمت مناسب در بازار عراق باقی بمانند.

دانایی‌فرد، افزود: اگر تعجیل نکنیم، کالاهای های‌تک و ساخت اروپا جای محصولات ایرانی را در بازار عراق خواهد گرفت و این موضوع را باید جدی گرفت که بازار عراق دیگر برای ایران منحصر بفرد نیست و رقابتی شده است.

وی تنها راه تضمینی برای حضور ایران در بازار عراق را سرمایه‌گذاری مشترک، تولید رقابتی و فعالیت بیشتر اتاق بازرگانی مشترک دو کشور عنوان کرد.

تاسیس دفتر مشترک در بغداد

دبیرکل اتاق تهران نیز در این نشست، با بیان اینکه اقتصاد ایران باید از فرصت عراق پس از آزادسازی موصل، استفاده کند، گفت: اتاق بازرگانی تهران تمام تلاش خود را خواهد کرد تا در همکاری با اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، راه‌های تازه‌ای برای ورود و حضور مستمر تجار ایرانی در بازار عراق باز شود.

بهمن عشقی در ادامه از تاسیس دفتر نمایندگی مشترک میان اتاق تهران و اتاق بازرگانی ایران و عراق در بغداد طی آینده ای نزدیک خبر داد و افزود: در نشست بعدی هیات نمایندگان اتاق تهران، تفاهم‌نامه همکاری میان اتاق تهران و اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق مبادله و منشور همکاری میان دو طرف منتشر خواهد شد.

در پایان این نشست، به پاس خدمات موثر چندین ساله سفیر و رایزن بازرگانی سابق ایران در عراق که موجبات رشد و ارتقای سطح همکاری های تجاری با عراق را فراهم کرده و افزایش صادرات و گشایش بیشتر بازار عراق به روی کالا و خدمات ایرانی را در پی داشته است، از طرف رییس اتاق تهران لوح تقدیر و هدایایی توسط دبیرکل اتاق تهران به ایشان تقدیم شد.