خانه تاریخی داروغه، یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر مشهد

یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر مشهد، بازدید از خانه تاریخی داروغه مشهد است که بسیاری از گردشگران پس از زیارت و خرید از بازارهای بزرگ شهر جهت بازدید از مناطق باستانی و آثار تاریخی به این خانه سنتی و تاریخی مراجعه می‌کنند. همانطور که می‌دانید علاوه بر اماکن مذهبی، مشهد دارای اماکن تاریخی بسیاری از جمله باغ نادری، آرامگاه فردوسی، آرامگاه خیام نیشابوری، خانه تاریخی داروغه و بسیاری از اماکن تاریخی دیگری است که می توان از آنها بهره جست. در این بخش از مقاله با ما همراه شوید تا گوشه چشمی به خانه تاریخی داروغه مشهد، این مکان باستانی کهن داشته و به ویژگی‌های آن بپردازیم

مشخصات خانه تاریخی داروغه مشهد

این خانه تاریخی و باستانی در تور مشهد  متعلق به  محمد یوسف خان هراتی آخرین داروغه شهر مشهد در دوران قاجار بوده و مساحتی در حدود ۶۱۰ متر مربع را دارا می‌باشد. بافت قدیمی همراه با معماری روس و حکاکی‌های نقش برجسته‌ای که بر این بنا نمایان است، حکایت از ارزشمندی آن در طول تاریخ دارد. گفتنی است که این اثر باستانی در سال ۱۳۸۱ به ثبت اسناد و آثار ملی ایران رسید. لازم به ذکر است که این خانه مسکونی و جنبه استفاده از آن به صورت شخصی بوده است.  در سال ۱۳۶۶ این بنای تاریخی از سوی ورثه خود به هیئت‌های مذهبی در روستای شهیدیه یزد فروخته و پس از آن جهت اسکان و گردهمایی‌ هیئت‌های مذهبی اعمال شد. همچنین مرمت‌ها و بازسازی‌هایی که بر این بنا صورت پذیرفته از سوی شهرداری وقت انجام شده است

جزئیات خانه تاریخی داروغه مشهد

این بنای باشکوه و تاریخی دارای بخش‌های متفاوتی از جمله سرداب و قسمت های مختص به نانوایی است که در دوران قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. از نظر سبک معماری و تاریخی، می‌توان گفت که نمای بیرونی آن دارای شمایل معماری روس است. علاوه بر آن از معماری مذهبی و ایرانی نیز در نمای داخلی بهره برده شده و می‌توان شاهد کاشی‌های رنگی، نوع چیدمان آجرهای قالبی و تزیینات چوبی در بخش های مختلف خانه تاریخی داروغه مشهد بود. همچنین از گچ به مراتب در طراحی تراس‌ها استفاده شده است

 فضاهای زمستانه و تابستانه خانه تاریخی داروغه مشهد

لازم به ذکر است که خانه تاریخی داروغه مشهد شامل فضاهای مختص به فصل‌های گرم و سرد سال می‌باشد. به طوریکه از برخی بخش‌های خانه برای سپری کردن بهار و تابستان، استفاده می‌شد و از دیگر بخش‌ها تنها به جهت گذراندن فصل‌های پاییز و زمستان بود. دلیل جدا کردن فضاهای خانه به خاطر چگونگی وضعیت دمای هوا و قابلیت‌های ویژه در نوع ساختاری بنا است. در واقع ساختار بنا بسیار اصولی و هوشمندانه شکل گرفته است و حتی این تفکیک پذیری شامل حیاط‌ها نیز می‌شود. در قسمت‌هایی که مختص به سپری کردن فصل‌های سرد سال است، بخاری‌هایی بر دیوارها به جهت گرمایش فضا، تعبیه شده و در پی آن بخش‌های تابستانه نیز دارای حوض آب و اتاق‌های خنکی است که به کنترل دما می‌انجامد. بدین ترتیب بخش‌های زمستانه و تابستانه از ویژگی‌های بارز خانه تاریخی داروغه مشهد محسوب می‌شود

ایوان های خانه تاریخی داروغه مشهد

از خصوصیات شکل گیری ایوان‌های خانه تاریخی داروغه مشهد، می‌توان به نمای کاشی‌های هشت ضلعی و کاشی‌های بیضی رنگی اشاره کرد. این کاشی‌ها که از جلوه‌های ویژه ایران‌های خانه به شمار می‌آید، دارای خطوط مذهبی و قرآنی است که نمایانگر توجه به مذهب و معماری اسلامی در دوران گذشته است. در قسمت شمال بنا نیز با ایوانی چهار ستون مواجه هستیم که شامل تزیینات زیبای معماری است. چهار ستون نیز از تزئينات آجرکاری بهره گرفته شده است که جلوه‌ای زیبا و ارزشمند به آن داده است

پلکان های خانه تاریخی داروغه مشهد

به گزارش سفر باتو ، در نمای خارجی بنای تاریخی، دو پلکان به صورت مورب از هر دو جهت به درب اصلی بنا ختم می‌شود. در ساخت پلکان نیز از آجرکاری‌های متقارن که دارای چیدمانی منظم هستند، بهره گرفته شده است. این پلکان‌های نمای ورودی، جلوه خاصی به معماری سنتی و روسی بنا داده است که گویای اشرافی بودن آن در دوران قاجار است

دسترسی به خانه تاریخی داروغه مشهد

این بنای تاریخی و باستانی در آفر تور مشهد ارزان قیمت  در خیابان نواب صفوی در کوچه‌ای به نام داروغه واقع شده است. گفتنی است که در این کوچه دو خانه تاریخی و قدیمی دیگری نیز متعلق به دوران قاجار تعبیه شده که در زمان‌های قدیم با خانه تاریخی داروغه ادغام بوده است اما امروزه دو خانه دیگر، از این عمارت تفکیک شده‌اند. گفتنی است که قهوه خانه سنتی و عکسخانه برای گردشگران در داخل عمارت تعبیه شده که می‌توانند از آن دیدن کرده و عکس‌های سنتی و تاریخی را با پوشش لباس‌های سنتی تهیه کنند. گردشگران بسیاری همه ساله پس از زیارت جهت بازدید از آثار تاریخی شهر مشهد به دیدن خانه تاریخی داروغه به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار ملی ایران می‌روند تا گذری به تاریخ و سبک زندگی دوران قاجار داشته باشند. لازم به ذکر است که خانه باستانی داروغه در اطراف حرم تعبیه شده و زائرین می‌توانند به راحتی به آن دسترسی داشته باشند